Problemy z podatkiem akcyzowym

Dotyczy to np. wykorzystywania w działalności niektórych wyrobów energetycznych (np. oleje, smary). Na gruncie poprzednio obowiązującej ustawy z dnia 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. 29, poz. 257), w odniesieniu do obrotu niektórymi wyrobami energetycznymi obowiązywała zasada, zgodnie z którą wyroby te były zwolnione od akcyzy ze względu na przeznaczenie, pod warunkiem dochowania obowiązków przez podmioty zużywające. Od 1 marca 2009 r. ustawodawca wprowadził w art. 89 ust. 2 nowej ustawy o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2009 r. Nr 3, poz. 11) rozwiązanie polegające na opodatkowaniu tych wyrobów zerową stawką podatkową. Z tą konstrukcją związane są jednak dodatkowe obowiązki, o których przedsiębiorcy bardzo często zapominają.

Co do zasady zgodnie z art. 16 ust. 1 aktualnie obowiązującej ustawy, podmiot prowadzący działalność gospodarczą jest obowiązany, przed dniem wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu akcyzą lub pierwszej czynności z wykorzystaniem wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, złożyć zgłoszenie rejestracyjne właściwemu naczelnikowi urzędu celnego. Jednakże zgodnie z art. 16 ust. 5 ww. ustawy przepis ust. 1 nie ma zastosowania w przypadku podmiotów prowadzących działalność gospodarczą w zakresie wyrobów akcyzowych objętych wyłącznie zerową stawką akcyzy, z zastrzeżeniem ust. 8.

Zgodnie z art. 16 ust. 8 ustawy o akcyzie, podmiot zamierzający prowadzić działalność gospodarczą w zakresie wyrobów energetycznych, objętych stawką zerową, niebędący podmiotem zarejestrowanym, jest obowiązany przed dniem rozpoczęcia tej działalności powiadomić o tym właściwego naczelnika urzędu celnego, w celu ustalenia dopuszczalnych norm zużycia. Celem określania tych norm jest wyeliminowanie możliwości nadużyć w działalności prowadzonej z wykorzystaniem wyrobów akcyzowych.

Z uwagi na fakt, iż przywołany obowiązek pojawił się dopiero w nowej ustawie o podatku akcyzowym, ustawodawca przewidział dodatkowe przepisy przejściowe. Jak stanowi art. 155 w/w ustawy, podmiot prowadzący działalność gospodarczą w zakresie wyrobów energetycznych, objętych zerową stawką akcyzy w dniu wejścia w życie ustawy, niebędący podmiotem zarejestrowanym, jest obowiązany, w terminie 14 dni od dnia wejścia w życie ustawy, powiadomić o tym właściwego naczelnika urzędu celnego, w celu ustalenia dopuszczalnych norm zużycia. Wielu przedsiębiorców zapomniało o powyższym obowiązku i nie powiadomiło właściwego organu w ustawowym terminie. Ustawa o podatku akcyzowym nie przewiduje jednak żadnych sankcji za niedochowanie tego terminu. Jak wynika również z dotychczasowej praktyki organów celnych, nie wyciągają one żadnych konsekwencji w stosunku do takich przedsiębiorców.

Praktyka organów celnych wskazuje także, iż często odstępują one od ustalania dopuszczalnych norm zużycia. Taka sytuacja ma miejsce w przypadku, gdy podmiot zużywa wyroby energetyczne do celów innych niż do produkcji np. jedynie do konserwacji maszyn (utrzymania ruchu). Ustawa nakazuje bowiem określanie norm zużycia tylko w przypadku używania wyrobów energetycznych do produkcji innych wyrobów. Sama konserwacja maszyn i urządzeń wyrobami energetycznymi nie jest zaś ich użyciem "do produkcji". Nie podlegają one wówczas bezpośredniemu zużyciu w toku produkcji i nie służą wytworzeniu nowych wyrobów.

Jarosław Włoch, konsultant w Departamencie Doradztwa Podatkowego

^{Artykuł ma charakter jedynie informacyjny i stanowi publikację zainspirowaną treścią artykułów prasowych, interpretacji organów podatkowych i orzeczeń sądów administracyjnych. Nie stanowi porady ani opinii podatkowej czy prawnej w rozumieniu art. 2 ust. 1 i art. 31 ustawy o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 1996 r. Nr 102, poz. 475, ze zm.) i jest odzwierciedleniem poglądów wyrażanych przez autorów publikacji. Małopolski Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o. nie bierze odpowiedzialności za ewentualne skutki podejmowanych decyzji na ich podstawie.}