Luka VAT mniejsza o 10 mld zł w 2017 r.? To mało prawdopodobne

Ministerstwo Finansów prognozuje, że uda się zwiększyć wpływy do budżetu Skarbu Państwa o ok. 10 mld zł w 2017 r. Drogą do tego ma być eliminacja szarej strefy, przede wszystkim ograniczenie luki VAT. Co na to ekonomiści?

- Co roku, ostrożnie licząc, można próbować zwiększyć wpływy o 4-5 mld zł. Bez drastycznych ruchów domykać lukę w VAT. Ważne jest, by nie wystraszyć przedsiębiorców, dlatego trzeba robić to selektywnie i precyzyjnie - ocenia w rozmowie z Interią Piotr Bujak, główny ekonomista PKO Banku Polskiego.

Rozdźwięk między tym co prognozuje MF, a rynkiem jest zatem ogromny. Istotą jest, by w ramach zapowiedzi ograniczenia luki VAT poruszać w obszarze faktów i rzeczywistych do osiągnięcia efektów.

CZYTAJ: Nie daj się zrobić w słupa

Reklama

- Jak dobrze pamiętam rok temu też mówiło się o kilkunastu mld wpływów z uszczelnienia systemu. Co chwilę słyszymy o kolejnych grupach przestępczych, których zatrzymano w związku z wyłudzeniami VAT. Padają kwoty setek mln zł. Po wpływach na koniec roku nie za bardzo te sukcesy jednak są widoczne - zwraca uwagę w rozmowie z Interią Mirosław Gronicki, minister finansów w drugim rządzie Marka Belki. - Od początku istnienia VAT mówiono o walce z jego wyłudzaniem. Szara strefa zawsze będzie istniała. Nie uda się w pełni jej wyeliminować. Istotna jest skala. Wygląda to mniej więcej tak, że jak GUS podaje wartość PKB, to relacja wpływów z VAT do PKB, w sensie nominalnym, jest mniej więcej stała na przestrzeni lat - tłumaczy Gronicki.

Zmienia się to w zależności od tego, na którym etapie cyklu inwestycyjnego jesteśmy. - Jeśli w gospodarce ilość inwestycji rośnie, zwiększają się zwroty VAT, to dynamika wyłudzeń do PKB też się zwiększa - konstatuje b. minister finansów i dodaje, że wiara w tak duże ograniczenie szarej strefy to zaklinanie rzeczywistości.

Ministerstwo jest zbyt optymistyczne

Czy zatem te 10 mld zł to zbyt optymistyczne podejście do tematu? - Jestem bardzo sceptyczny nastawiony do tego, że uda się do końca 2017 r. osiągnąć zapowiadane 10 mld z ograniczenia luki VAT. W całej perspektywie czteroletniej jest to jednak prawdopodobne - ocenia Adam Czerniak, główny ekonomista Polityka Insight.

CZYTAJ: Firmy pod większą kontrolą skarbówki

Pierwsza kwestia, na którą trzeba zwrócić uwagę - zdaniem eksperta - to dane za 2016 r. W zeszłym roku lukę VAT udało się ograniczyć o 1,5 mld zł. - Głównie ze względów psychologicznych. Większa liczba kontroli i większa uwaga ze strony administracji skarbowej przyniosły pewne efekty - dodaje Czerniak.

- W tym roku zmian legislacyjnych będzie więcej - JPK, nowy system informatyczny, szykują się zmiany w MF i ruszy KAS. Liczę na to, że skala uszczelnienia będzie przyrastać szybciej niż w zeszłym roku, do ok. 5-6 mld zł na koniec 2017 r. - ocenia ekonomista.

Uszczelnienie nie takie proste

- Wiemy że jest potencjał. Luka podatkowa jest dużo większa niż 10-12 mld. Tym niemniej, dotychczasowe próby uszczelniania systemu, podejmowane przez obecny, ale też poprzedni rząd przyniosły dość ograniczone efekty. W związku z tym, nie bardzo można rzetelnie prognozować wysokość wpływów, które uda się uzyskać w przeciągu danego roku. Zachęcam ministra finansów, żeby najpierw mieć wyniki, a dopiero później wpisywać do budżetu kwoty z uszczelnienia. Niedopuszczalne jest wpisywanie po stronie dochodów, to co wydaje się nam, że uda się osiągnąć. Szczególnie, jeśli jest to kwota dosyć wysoka, a my działamy w sferze wysokiej niepewności - ocenia Stanisław Gomułka, główny ekonomista BCC.

CZYTAJ: Karuzela VAT. Jak z tym walczyć?

- Jeżeli prognozy MF oprzemy na dotychczasowych doświadczeniach i sukcesach - to jest to poziom mało prawdopodobny do osiągnięcia - ocenia Janusz Jankowiak, główny ekonomista Polskiej Rady Biznesu i dodaje, że uszczelnienie systemu na poziomie 5 mld zł rocznie byłoby sukcesem.

Nie chodzi w końcu o "kreatywną księgowość" a rzeczywiste ograniczenie problemu. Ani wstrzymywanie zwrotu VAT, ani wzmożone kontrole, nie eliminują tego czym jest prawdziwa luka VAT, czyli działań o charakterze przestępczym.

Ważne żeby nie przestraszyć biznesu

- Jeśli MF pójdzie drogą, którą deklaruje, tj. w kierunku poprawy otoczenia informatycznego administracji skarbowej i podatkowej, to powinno udać się uszczelnić system VAT bez szkodzenia przedsiębiorcom - ocenia Czerniak.

MF ma mnóstwo danych, ale są one rozdrobnione m.in. w Urzędach Skarbowych, miedzy różnymi bazami danych, instytucjami zewnętrznymi, itp.

- MF dąży do tego, by uszczelnić poprzez budowę centralnej bazy, implementację rozwiązań w zakresie Big Data, i w bardziej efektywny sposób wykorzystać dostępne dane - dodaje Czerniak.

- Rząd ma zbyt aktywne plany. Mało prawdopodobne, że wszystko zacznie działać już w br., Jest to krok w dobrą stronę, ale na to potrzeba czasu - konstatuje Czerniak.

- Warto pamiętać, że jeśli państwo decyduje się na walkę z oszustwami na VAT, to wszyscy podatnicy ponoszą w związku z tym określone koszty. Trzeba patrzeć na to rozsądnie, tzn. na ile jesteśmy w stanie ograniczyć szarą strefę i jakie będą realne wpływy z podjętych działań. Jest niedopuszczalne, by koszty przerosły wpływy - ocenia Gronicki.

- Zawsze musimy znaleźć złoty środek i balans w podejmowanych działaniach a ich skutkach na gospodarkę czy przedsiębiorców. Oczywiste przekręty m.in. gdy ludzie nie kupują kas fiskalnych pomimo tego, że powinni; lub, gdy ktoś osiąga dochody - kupuje samochód, dom, itp. - ale ich nie wykazuje, to odpowiednie kroki trzeba podjąć. Wyrywkowe kontrole są potrzebne. Jednakże, jeśli zamiast jednej kontroli na 100 przedsiębiorców będziemy mieli 100 kontroli na 100 firm, to w prostej linii przechodzimy do realiów państwa policyjnego. Nie o to chodzi, by ponownie dać do zrozumienia przedsiębiorcom, że na pewno oszukują, tak więc - kontrola przynajmniej raz w roku jest potrzebna. Nie tędy droga, tym bardziej, że generuje to ogromne koszty, a efekty wcale nie muszą przełożyć się na dodatkowe mld w budżecie - konstatuje Gronicki.

Bartosz Bednarz

Sprawdź: PROGRAM PIT 2016

INTERIA.PL
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Strona główna INTERIA.PL
Polecamy
Finanse / Giełda / Podatki
Bądź na bieżąco!
Odblokuj reklamy i zyskaj nieograniczony dostęp do wszystkich treści w naszym serwisie.
Dzięki wyświetlanym reklamom korzystasz z naszego serwisu całkowicie bezpłatnie, a my możemy spełniać Twoje oczekiwania rozwijając się i poprawiając jakość naszych usług.
Odblokuj biznes.interia.pl lub zobacz instrukcję »
Nie, dziękuję. Wchodzę na Interię »