Nareszcie korzystny wyrok NSA w sprawie VAT

Przedłużenie terminu zwrotu podatku VAT musi wiązać się z konkretną procedurą postępowania weryfikacyjnego. Procedura ta obowiązuje wyłącznie do czasu zakończenia weryfikacji, której dotyczy. Postanowienie to nie wywołuje skutków gdy w toku weryfikacji zmieni się procedura weryfikacyjna - stwierdził NSA w wyroku z dnia 11 lutego 2015 r., sygn. akt I FSK 621/14.

W deklaracji VAT-7 za kwiecień 2013 r. Spółka wykazała różnicę podatku VAT do zwrotu na rachunek bankowy w wysokości 3.318 zł wraz z wnioskiem o zwrot podatku VAT w terminie 25 dni.

W dniu 21 maja, przez Naczelnika Urzędu Skarbowego, została wszczęta kontrola podatkowa w zakresie prawidłowości rozliczenia podatku od towarów i usług, obejmująca okres od 1 do 30 kwietnia 2013 r.

Z uwagi na fakt, że termin zwrotu nadwyżki podatku VAT za kwiecień 2013 r. przypadał na dzień 3 czerwca 2013 r., a do dnia 29 maja 2013 r. organ nie uzyskał odpowiedzi odnośnie wyniku kontroli u kontrahenta kontrolowanego podatnika, organ postanowieniem z dnia 29 maja 2013 r. przedłużył termin zwrotu podatku od towarów i usług za miesiąc kwiecień 2013 r. do czasu zakończenia weryfikacji rozliczenia podatnika, w toku kontroli skarbowej.

W dniu 12 czerwca, tj. po zakończeniu ww. kontroli, urząd skarbowy wszczął postępowanie kontrolne i nie wydając już kolejnego postanowienia o przedłużeniu terminu, prowadził w dalszym ciągu weryfikację zasadności zwrotu VAT, zmieniając jednak tryb weryfikacji z kontroli podatkowej na postępowanie kontrolne.

Pismem z dnia 12 czerwca 2013 r. Spółka wykazała naruszenie prawa polegającego na wydaniu ww. postanowienia z dnia 29 maja 2013 r. i wezwała Naczelnika Urzędu Skarbowego do uchylenia postanowienia o przedłużeniu terminu zwrotu podatku.

Naczelnik Urzędu Skarbowego odmówił, a Spółka zaskarżyła przedmiotowe postanowienie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny uznał, że o ile okoliczności powołane w zaskarżonym postanowieniu uzasadniały przedłużenie terminu zwrotu podatku VAT na czas prowadzonej kontroli podatkowej, to nie można przyjąć, że postanowienie to wywierało skutki uprawniające organ do wstrzymania zwrotu podatku z uwagi na kolejną uruchomioną procedurę. Zdaniem Sądu, z postanowienia o przedłużeniu terminu zwrotu VAT powinno jednoznacznie wynikać, w jakim trybie weryfikacji zostało ono wydane, a jeżeli w postanowieniu nie wskazano wprost terminu przedłużenia poprzez podanie daty lub ilości dni/tygodni/miesięcy, to należy uznać, że skutki tego postanowienia są ograniczone czasowo dopuszczalnym terminem badania rozliczenia w danym trybie (z uwzględnieniem przewidzianych ustawowo przedłużeń terminów).

Sąd stwierdził zatem, że jeśli w postanowieniu przedłużającym termin zwrotu VAT nie powołano się na wszczęte 12 czerwca 2013 r. postępowanie kontrolne, a w momencie wydania postanowienia z dnia 29 maja 2013 r. weryfikacja następowała w innym trybie, tj. w trybie kontroli skarbowej, to postanowienie to skutecznie przedłuża termin zwrotu jedynie do momentu zakończenia kontroli skarbowej, tj. do dnia 12 czerwca 2013 r. Oznacza to zatem, że po tej dacie, z uwagi na nie przedłużenie terminu zwrotu, urząd skarbowy powinien zwrócić podatnikowi VAT.

Urząd skarbowy nie zgodził się z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego i wniósł skargę kasacyjną do NSA. Zarzucił Wyrokowi Sądu pierwszej instancji błędną wykładnię i przyjęcie, że przedmiotowe postanowienie nie wywierało skutków prawnych na kolejną uruchomioną procedurę, tj. postępowanie kontrolne.

Zdaniem Urzędu skarbowego raz wydane postanowienie o przedłużeniu terminu zwrotu podatku VAT jest skuteczne do zakończenia weryfikacji rozliczenia podatnika, niezależnie od tego, w jakiej procedurze nastąpi to zakończenie. Inna interpretacja - wskazywał urząd skarbowy - może prowadzić do powstania luki czasowej w obowiązywaniu postanowień.

Stanowisko urzędu skarbowego nie przekonało jednak Naczelnego Sądu Administracyjnego. NSA orzekł, iż Wojewódzki Sąd Administracyjny prawidłowo uznał, że postanowienie o przedłużeniu terminu zwrotu podatku VAT jest skuteczne wyłącznie do czasu zakończenia weryfikacji rozliczenia podatnika, dokonanej w ramach procedury wskazanej w tym postanowieniu, a wraz ze zmianą procedury weryfikacji konieczne jest wydanie kolejnego postanowienia o przedłużeniu terminu zwrotu do czasu zakończenia weryfikacji rozliczenia podatnika w nowej procedurze.

Przedłużenie terminu zwrotu podatku musi więc wiązać się z konkretną procedurą postępowania weryfikacyjnego i obowiązuje do czasu zakończenia weryfikacji w tej właśnie procedurze.

Sąd stwierdził również, że nie jest zasadny argument urzędu skarbowego, że stanowisko Sądu I Instancji prowadzi do "powstania luki czasowej w obowiązywaniu postanowień". Zdaniem Sądu, weryfikacja rozliczenia podatnika dokonywana jest w ramach postępowań wymienionych w przepisach, tj. czynności sprawdzających, kontroli podatkowej, postępowania podatkowego lub postępowania kontrolnego. Jeżeli więc dana procedura, w ramach której dokonywana jest weryfikacja rozliczenia podatnika została zakończona, a nie została wszczęta nowa procedura weryfikacji, to uprzednio wydane postanowienie o przedłużeniu terminu zwrotu podatku traci aktualność (gdyż nie jest dokonywana weryfikacja rozliczenia podatnika w ramach jednego z postępowań wskazanych w powyższym przepisie).

Sąd potwierdził zatem, że postanowienie o przedłużeniu terminu zwrotu różnicy podatku wydane w związku z weryfikacją rozliczenia podatnika w jednym z postępowań wskazanych w art. 87 ust. 2 ustawy o VAT wywiera skutki do czasu zakończenia tego postępowania, a w sytuacji wszczęcia innego postępowania weryfikacyjnego, organ powinien wydać nowe postanowienie o przedłużeniu terminu zwrotu.

W kontekście ww. wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego należy przypomnieć wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 1 października 2008 r. , w sprawie o sygn. akt K 16/07, w którym Trybunał stwierdził m. in., że skuteczne przedłużenie terminu do zwrotu podatku możliwe jest jedynie przed jego wyekspirowaniem. Próba przedłużenia terminu po upływie terminu przedłużenia nie będzie skuteczna. Jeśli bowiem termin już upłynął, to nie ma czego przedłużać. W związku z tym ewentualne wydanie postanowienia przedłużającego termin już po jego upływie nie będzie wywierać żadnych skutków prawnych.

Powyższy wyrok NSA należy więc uznać za niezwykle istotny dla przedsiębiorców, ubiegających się o zwrot VAT. Wynika z niego, że jeżeli urząd skarbowy w postanowieniu o przedłużeniu terminu zwrotu VAT nie wskaże właściwego trybu, w którym dokonuje weryfikacji zasadności zwrotu i wskutek tego dojdzie do sytuacji, że przedłużony termin wygasł, a nie wyznaczono nowego terminu związanego z innym trybem, urząd skarbowy jest zobowiązany zwrócić podatnikowi wnioskowaną kwotę VAT, pomimo prowadzenia dalszych czynności weryfikacyjnych.

Robert Nogacki

Radca Prawny Robert Nogacki jest właścicielem Kancelarii Prawnej Skarbiec, która specjalizuje się w przeciwdziałaniu bezprawiu urzędniczemu i w kontrolach podatkowych.

Kancelaria Prawna Skarbiec, specjalizuje się w kompleksowej obsłudze prawnej podmiotów gospodarczych.