Przepis dotyczący ustalania podatku od dochodu z nieujawnionych źródeł niezgodny z Konstytucją

W wyroku z 29 lipca 2014 r., sygn. akt P 49/13, Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 20 ust. 3 ustawy o PDOF, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2007 r., dotyczący ustalania podatku od dochodów z nieujawnionych źródeł, jest niezgodny z Konstytucją. Jednocześnie TK odroczył utratę mocy obowiązującej tego przepisu o 18 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw (wyrok ten ogłoszono w Dz. U. z 6 sierpnia 2014 r., pod poz. 1052).

Zgodnie z art. 20 ust. 3 ustawy o PDOF, wysokość przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych ustala się na podstawie poniesionych przez podatnika w roku podatkowym wydatków i wartości zgromadzonego w tym roku mienia, jeżeli wydatki te i wartości nie znajdują pokrycia w mieniu zgromadzonym przed poniesieniem tych wydatków lub zgromadzeniem mienia, pochodzącym z przychodów uprzednio opodatkowanych lub wolnych od opodatkowania.

Reklama

Powstały jednak wątpliwości co do znaczenia wyrażeń użytych w ww. przepisie: "czynienie wydatków", "gromadzenie mienia", "przychody opodatkowane" i "przychody wolne od opodatkowania". W odniesieniu do ww. wyrażeń wypowiedział się już Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 18 lipca 2013 r., sygn. akt SK 18/09, w którym przedmiotem kontroli był ww. przepis w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 1998 r. do 31 grudnia 2006 r. W tym wyroku TK uznał, że wyrażenia zawarte w art. 20 ust. 3 ustawy o PDOF są niejasne i nieprecyzyjne i ten pogląd podzielił TK w omawianym wyroku. Wprawdzie z dniem 1 stycznia 2007 r. brzmienie kwestionowanego przepisu zostało zmienione, ale zmiana ta nie usunęła zastrzeżeń natury konstytucyjnej. TK uznał:

"(…) Trybunał Konstytucyjny podzielił pogląd wyrażony w wyroku o sygn. SK 18/09, że kwestionowane przez sądy pytające wyrażenia użyte w art. 20 ust. 3 u.p.d.o.f. są niejasne i nieprecyzyjne. Na ich podstawie nie można jednoznacznie ustalić definicji "przychody ze źródeł nieujawnionych" i "przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach". W konsekwencji Trybunał stwierdził, że zaskarżony przepis nie spełnia wymagań legislacyjnych przewidzianych dla przepisów podatkowych. W świetle zasad wynikających z art. 84 i art. 217 konstytucji, ustawodawca powinien jasno i zrozumiale zdefiniować pojęcia "przychody ze źródeł nieujawnionych" i "przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach", w ten sposób, aby podatnik mógł w sposób precyzyjny określić treść ciążących na nim obowiązków daninowych (podkreśl. red.). (…)"

W celu pozostawienia ustawodawcy odpowiedniego czasu na dokonanie zmian legislacyjnych przywracających stan zgodności z konstytucją, Trybunał Konstytucyjny orzekł o odroczeniu terminu utraty mocy obowiązującej art. 20 ust. 3 ustawy o PDOF o 18 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku Trybunału w Dzienniku Ustaw. To oznacza, że w okresie ww. 18 miesięcy przepis ten powinien być przestrzegany i stosowany przez wszystkich adresatów, w tym przez sądy (o ile wcześniej przepis ten nie zostanie uchylony bądź zmieniony przez ustawodawcę). W konsekwencji, na podstawie tego przepisu, możliwe będzie w dalszym ciągu prowadzenie postępowań w sprawie podatku od dochodów nieujawnionych. Organy administracyjne i sądy powinny jednak kierować się wskazówkami zawartymi w obu wyrokach TK i nadawać im znaczenie zgodne z Konstytucją. Powinny jednak uwzględniać też stany faktyczne konkretnych spraw.


Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych Nr 25 z dnia 2014-09-01

GOFIN podpowiada

Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Strona główna INTERIA.PL
Polecamy
Finanse / Giełda / Podatki
Bądź na bieżąco!
Odblokuj reklamy i zyskaj nieograniczony dostęp do wszystkich treści w naszym serwisie.
Dzięki wyświetlanym reklamom korzystasz z naszego serwisu całkowicie bezpłatnie, a my możemy spełniać Twoje oczekiwania rozwijając się i poprawiając jakość naszych usług.
Odblokuj biznes.interia.pl lub zobacz instrukcję »
Nie, dziękuję. Wchodzę na Interię »