Imigranci potrzebni w Polsce od zaraz
Poprawa sytuacji demograficznej, wyższy odsetek migrantów ekonomicznych, szanse na większy wzrost gospodarczy kraju - to tylko niektóre korzyści, jakie przynieść może wdrożenie spójnej polityki migracyjnej w Polsce. Otwarcie się na migrantów i stworzenie wspólnej, wielokulturowej przestrzeni zapewniającej poszanowanie praw wszystkich mieszkańców, niezależnie od ich narodowości i kultury, to dziś ogromne wyzwanie, przed którym stoi polskie społeczeństwo.
Te i inne kwestie dotyczące obecności migrantów w Polsce zostały poruszone podczas debaty Migracje: wyzwania i korzyści, która odbyła się 3 grudnia 2013 roku z udziałem Anny Rostockiej - dyrektor Biura IOM w Warszawie, prof. Krystyny Iglickiej - członka Komitetu Badań nad Migracjami i Komitetu Nauk Demograficznych Polskiej Akademii Nauk, Rafała Rogali - szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców i dra Pawła Kaczmarczyka - wicedyrektora Ośrodka Badań nad Migracjami.
Dane jednoznacznie pokazują, że w Polsce wzrasta odsetek osób starszych. Niż demograficzny jest sygnałem, że należy podjąć istotne działania zaradcze, by zmniejszyć skutki postępującego starzenia się społeczeństwa. W przeciwnym razie w 2060 roku osób w wieku produkcyjnym (15-64 lat) może być zaledwie 16 milionów, czyli ok. 35% (dla porównania: obecnie jest to 70%) (źródło: EUROSTAT, OBMF). Choć w Polsce stopniowo zwiększa się odsetek imigrantów, to wciąż jest on najniższy wśród wszystkich krajów Unii Europejskiej. Ważne karty pobytu posiada 117 314 imigrantów (stan z 30 czerwca 2013 roku), a jeszcze pod koniec 2007 roku było ich zaledwie 76 354 (dane Ministerstwa Spraw Wewnętrznych).
- Powodem tak niskiego odsetka imigrantów w Polsce wydaje się być niewypowiedziana wprost doktryna, która polega na lęku przed napływem "obcych" i chęci ochrony homogeniczności etnicznej i kulturowej oraz rynku pracy w Polsce - tłumaczy prof. dr hab. Krystyna Iglicka, Członek Komitetu Badań nad Migracjami i Komitetu Nauk Demograficznych Polskiej Akademii Nauk - Te przeświadczenia są całkowicie bezzasadne. Nasza historia pokazuje, że w dawnej wielokulturowej Polsce żyło się w zasadzie bez większych konfliktów społecznych.
Odpowiedzią na rosnącą potrzebę podjęcia aktywnych działań wspierających integrację migrantów w Polsce jest m.in. projekt Zwiększanie efektywności zarządzania migracjami w Polsce realizowany przez Międzynarodową Organizację ds. Migracji (IOM) oraz Urząd do Spraw Cudzoziemców. Jego celem jest promocja dialogu międzykulturowego, inicjowanie działań na rzecz integracji społecznej, rozwój kompetencji w zakresie zarządzania migracjami oraz wspieranie migrantów w przystosowaniu się do życia w nowym kraju i nowej kulturze.
- Integracja jest procesem dwustronnym. Jej sukces zależy zarówno od dobrej woli i zaangażowania cudzoziemców adaptujących się do nowego środowiska, jak też od gotowości społeczeństwa przyjmującego do zaakceptowania migrantów. Działania Międzynarodowej Organizacji do Spraw Migracji podejmowane w ramach projektu "Zwiększanie efektywności zarządzania migracjami w Polsce" obejmują cykl otwartych szkoleń z zakresu zarządzania migracjami oraz zarządzania różnorodnością i spotkań informacyjnych, które mają na celu zapewnienie odpowiedniego przygotowania instytucji i społeczeństwa przyjmującego, jak i wsparcie samych migrantów w przystosowaniu się do życia w nowym kraju i innej kulturze - mówi Anna Rostocka, Dyrektor Biura IOM w Warszawie - Planujemy przeszkolić ponad 600 pracowników instytucji i organizacji z całej Polski.
Migranci z Unii Europejskiej mają zagwarantowane prawo do ubiegania się o możliwość legalnego zatrudnienia, swobodnego przemieszczania się w celach zarobkowych i przebywania w jednym z państw członkowskich. Polska, w oparciu o zasadę wzajemności, nie stosuje żadnych ograniczeń wobec obywateli krajów unijnych zakresie możliwości podjęcia pracy zarobkowej. Imigranci spoza UE muszą uzyskać stosowne zezwolenia.
- W kontekście niekorzystnych zmian demograficznych (starzenie się demograficzne) imigracja nie stanowi idealnego i w pełni efektywnego rozwiązania, ale bez wątpienia poprawia ona sytuację w krótkim i średnim okresie, a długookresowo zmniejsza presję na strukturę wydatków budżetowych krajów o niekorzystnej strukturze demograficznej - mówi dr Paweł Kaczmarczyk, wicedyrektor Ośrodka Badań nad Migracjami Uniwersytetu Warszawskiego - Trzeba jednak zdawać sobie sprawę, że rozwiązanie to może być efektywne, jeśli obok niej jako środki zaradcze potraktujemy działania na rzecz podniesienia dzietności i wydłużanie aktywności na rynku pracy, także poprzez przesunięcie wieku emerytalnego. Doświadczenia międzynarodowe pokazują, że tylko i wyłącznie działania kompleksowe mogą istotnie poprawić sytuację demograficzną w przyszłości.
Dzięki uproszczeniu procedur związanych z legalizacją pobytu, w przeciągu ostatnich kilku lat migracja sezonowa stała się jedną z najważniejszych form napływu cudzoziemców do Polski. Obecnie Senat rozpatruje nową ustawę o cudzoziemcach, uchwaloną 8 listopada przez Sejm. Akt zawiera pakiet rozwiązań wprowadzających ułatwienia dla cudzoziemców, w tym m.in: wydłużenie z 2 do 3 lat zgody na pobyt czasowy czy jedno zezwolenie na pobyt i pracę. Ustawa przewiduje także udogodnienia w zakresie uzyskania zezwolenia na pobyt czasowy; nie będzie konieczności przedstawiania tytułu prawnego do zajmowanego lokalu, a jedynie wykazanie, że cudzoziemiec ma zapewnione w Polsce miejsce zamieszkania. Planowany termin wejścia w życie ustawy to 1 maja 2014 roku.
- Rozwiązania przyjęte w nowej ustawie wpisują się w założenia dotyczące polskiej polityki migracyjnej określone w dokumencie "Polityka migracyjna Polski, stan obecny i postulowane działania", który został przyjęty przez Radę Ministrów 31 lipca 2012 roku. Ustawa dostosowuje także polskie przepisy prawa w tym zakresie do regulacji unijnych - mówi Rafał Rogala, Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców.
Wdrożenie polityki migracyjnej opartej na procesie wzajemnej adaptacji i otwarcie się na imigrantów w Polsce może przynieść korzyści w wymiarze ekonomicznym, społecznym oraz kulturowym.
Przydatne linki:
www.iom.pl
www.udsc.gov.pl
www.programszwajcarski.gov.pl
www.youtube.com/watch?v=s8rWB5mKnxI&feature=c4-overview&list=UU9yOZwA1UKC-qYyP3wZb6UQ - pierwszy film z cyklu Polska: Moje miejsce
blog.iom.pl - blog IOM
---------------------------------
Zwiększanie efektywności zarządzania migracjami w Polsce
Celem projektu "Zwiększanie efektywności zarządzania migracjami w Polsce" jest rozwój kompetencji w zakresie zarządzania migracjami, promocja dialogu międzykulturowego i ułatwianie integracji migrantów poprzez kompleksowe działania skierowane zarówno do migrantów, jak i społeczeństwa przyjmującego. Skierowany jest do instytucji i organizacji pracujących z migrantami, migrantów oraz społeczeństwa polskiego.
Projekt ten realizowany jest przez Urząd do Spraw Cudzoziemców oraz Międzynarodową Organizację do Spraw Migracji dzięki wsparciu finansowemu Szwajcarii w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej.
O Międzynarodowej Organizacji ds. Migracji (IOM)
Założona w 1951 roku Międzynarodowa Organizacja do Spraw Migracji (IOM) jest główną organizacją międzyrządową, w skład której wchodzi 151 krajów członkowskich. Biuro w Polsce działa od 2002 roku. Organizacja finansuje ponad 2 000 programów na całym świecie.
Celem IOM jest promowanie uporządkowanej migracji w myśl poszanowania praw człowieka. Konstytucja IOM wyraźnie podkreśla wzajemny związek między migracją, a rozwojem ekonomicznym, społecznym i kulturowym oraz uznaje prawo do swobodnego przemieszczania się osób. Biura IOM na wszystkich kontynentach wspierają rządy państw oraz społeczeństwa obywatelskie w następujących czterech obszarach: migracje i rozwój, wspomaganie migracji, regulowanie migracji, migracje przymusowe.
Urząd do Spraw Cudzoziemców (UDSC)
Podlegający Ministerstwu Spraw Wewnętrznych Urząd do Spraw Cudzoziemców powołany został w 2007 roku w celu zapewnienia kompleksowej i profesjonalnej obsługi w zakresie legalizacji, pobytu i udzielania ochrony cudzoziemcom przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Szwajcarsko-Polski Program Współpracy
Rozpoczęty w 2007 roku program ma na celu zmniejszenie różnic społeczno-gospodarczych istniejących pomiędzy Polska, a rozwiniętymi państwami UE oraz różnic na terytorium Polski - pomiędzy ośrodkami miejskimi, a regionami słabo rozwiniętymi pod względem strukturalnym.
Współpraca szwajcarsko-polska jest realizowana na przestrzeni czterech obszarów tematycznych: bezpieczeństwo, stabilność i wsparcie reform, środowisko i infrastruktura, wspieranie sektora prywatnego oraz rozwój społeczny i zasobów ludzkich.
