Wymogi względem pracownika wyznaczonego do zadań z zakresu pierwszej pomocy

W myśl art. 209¹ § 1 K.p. pracodawca jest obowiązany:

• zapewnić środki niezbędne do udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników,  
• wyznaczyć pracowników do udzielania pierwszej pomocy oraz wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników,  
• zapewnić łączność ze służbami zewnętrznymi wyspecjalizowanymi w szczególności w zakresie udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, ratownictwa medycznego oraz ochrony przeciwpożarowej.

Obowiązek wyznaczenia pracownika lub kilku pracowników, którzy będą odpowiedzialni za czynności udzielania pierwszej pomocy pracodawca może zrealizować poprzez wytypowanie konkretnej osoby lub osób spośród aktualnie zatrudnionych.
Co ważne, osoby takie powinny zostać wskazane z imienia i nazwiska oraz muszą posiadać stosowne przeszkolenie (nie mogą być to osoby nieprzygotowane).

Tak wynika pośrednio z § 44 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. nr 169, poz. 1650 z późn. zm.), dalej rozporządzenia.

Powołany przepis stanowi, że pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom sprawnie funkcjonujący system pierwszej pomocy w razie wypadku oraz środki do udzielania pierwszej pomocy, w szczególności:

• punkty pierwszej pomocy w wydziałach (oddziałach), w których wykonywane są prace powodujące duże ryzyko wypadku lub związane z wydzielaniem się par, gazów albo pyłów substancji sklasyfikowanych jako niebezpieczne ze względu na ostre działanie toksyczne,  
• apteczki w poszczególnych wydziałach (oddziałach) zakładu pracy, przy czym w punktach pierwszej pomocy i przy apteczkach, w widocznych miejscach, powinny być wywieszone instrukcje o udzielaniu pierwszej pomocy w razie wypadku oraz wykazy wyznaczonych i odpowiednio przeszkolonych pracowników.
  

Zwracamy uwagę!
Wskazanie imienia i nazwiska osoby wyznaczonej nie będzie niezgodne z przepisami RODO - podstawą prawną będzie § 44 rozporządzenia. Poza tym będzie to również zgodne z zasadami współżycia społecznego bowiem służy dobru osobistemu jakim jest życie i zdrowie pracowników oraz ich żywotnym interesom (art. 6 ust. 1 lit. d RODO).

Podjęcie decyzji, kogo przeszkolić w zakresie pierwszej pomocy pracodawca powinien uzgodnić z pracownikami, ponieważ mija się z celem wysyłanie osób, które nie mają odpowiednich predyspozycji, a tym samym może dojść do sytuacji, w której przeszkolony będzie posiadał odpowiednią wiedzę, ale nie będzie potrafił jej wykorzystać w praktyce. Warto w takiej sytuacji skorzystać z przepisu art. 237^11a K.p., który pozwala konsultować z pracownikami lub ich przedstawicielami wszystkie działania związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, w szczególności dotyczące szkolenia pracowników w tej dziedzinie.
Przepisy nie uściślają w jaki sposób ma dojść do "wyznaczenia pracowników do udzielania pierwszej pomocy", a w związku z tym czynność tę należy rozumieć dosłownie. Wyznaczanie oznacza "wskazanie osoby, której zostanie powierzona jakaś funkcja, jakieś stanowisko, zadanie". Jest to decyzja jednostronna, władcza, stanowiąca przejaw realizacji przysługujących zatrudniającemu uprawnień kierowniczych.
Powierzoną w ten sposób funkcję pracownik powinien pełnić do odwołania, a więc na czas nieokreślony. Polecenie pracownikowi wykonywania zadań z zakresu udzielania pierwszej pomocy przekłada się bezpośrednio na sferę odpowiedzialności wyznaczonego.  Daje to pracodawcy możliwość wyciągania wobec pracownika konsekwencji.

W związku z charakterem obowiązku związanym z bezpieczeństwem i higieną pracy, właściwą podstawą dyscyplinowania pracownika będzie art. 108 K.p., co pozwoli zatrudniającemu zastosować w razie potrzeby karę upomnienia, karę nagany, karę pieniężną.

Ubezpieczenia i Prawo Pracy Nr 17 z dnia 2018-09-01 GOFIN podpowiada