Czym są dane osobowe i kiedy podlegają ochronie?

Obecnie szczegółowe zasady ochrony przetwarzanych danych osobowych reguluje ustawa o ochronie danych osobowych. Nakłada ona na administratorów takich danych (podmioty, które wykonują określone czynności na tych danych) szereg obowiązków, takich jak konieczność posiadania zgody osoby, której dane są przetwarzane, czy też prowadzenie odpowiedniej dokumentacji związanej z ochroną tych danych. Często jednak pojawiają się problemy z określeniem czy pozyskiwane informacje o osobach spełniają przesłanki do uznania ich za dane osobowe i czy ustawowa ochrona takim danym się należy.

Kto musi chronić dane osobowe?

Każdy ma prawo do ochrony dotyczących go danych osobowych. Ustawa o ochronie danych osobowych określa zasady postępowania przy przetwarzaniu danych oraz prawa osób fizycznych, których dane osobowe są lub mogą być przetwarzane w zbiorach danych. Wspomnianą ustawę stosuje się do przetwarzania danych osobowych:

  • w kartotekach, skorowidzach, księgach, wykazach i w innych zbiorach ewidencyjnych,
     
  • w systemach informatycznych, także w przypadku przetwarzania danych poza zbiorem danych.

Reklama

Przepisy ustawy mają zastosowanie do organów państwowych, organów samorządu terytorialnego oraz do państwowych i komunalnych jednostek organizacyjnych, a także do:

  • podmiotów niepublicznych realizujących zadania publiczne,
     
  • osób fizycznych i osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, jeżeli przetwarzają dane osobowe w związku z działalnością zarobkową, zawodową lub dla realizacji celów statutowych, które mają siedzibę albo miejsce zamieszkania na terytorium Polski, albo w państwie trzecim, o ile przetwarzają dane osobowe przy wykorzystaniu środków technicznych znajdujących się na terytorium Polski.

Co istotne, przepisów o ochronie danych osobowych nie muszą stosować osoby fizyczne, które przetwarzają dane wyłącznie w celach osobistych lub domowych.

Czym są dane osobowe?

W rozumieniu powołanej ustawy za dane osobowe uważa się wszelkie informacje dotyczące zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osoby fizycznej. Osobą możliwą do zidentyfikowania jest osoba, której tożsamość można określić bezpośrednio lub pośrednio, w szczególności przez powołanie się na numer identyfikacyjny albo jeden lub kilka specyficznych czynników określających jej cechy fizyczne, fizjologiczne, umysłowe, ekonomiczne, kulturowe lub społeczne. Informacji nie uważa się za umożliwiającą określenie tożsamości osoby, jeżeli wymagałoby to nadmiernych kosztów, czasu lub działań.

Informacją będą wszelkiego rodzaju komunikaty (wiadomości, wypowiedzi, prezentacje) wyrażone i zapisane np. za pomocą pisma czy języka komputerowego. Ustawa podkreśla, że chodzi o "wszelkie" informacje, czyli odnoszące się do różnych aspektów danej osoby, jej stosunków osobistych i rzeczowych, jej życia prywatnego i zawodowego, wykształcenia, wiedzy, cech jej charakteru. Informacje muszą dotyczyć osób fizycznych, stąd ochrona danych osobowych nie będzie obejmować rejestrów czy też ewidencji podmiotów innych niż osoby fizyczne, np. jednostek organizacyjnych, samorządowych, organizacji, stowarzyszeń. Czasami dana informacja może wynikać z informacji dotyczącej podmiotu niebędącego osobą fizyczną, np. składu osobowego organów spółki. Kontrowersyjna jest natomiast kwestia ochrony danych osobowych osób prawnych. O ile art. 43 Kodeksu cywilnego stanowi o odpowiednim stosowaniu przepisów o ochronie dóbr osobistych osób fizycznych do ochrony takich interesów osób prawnych, to nie ma takiego jednolitego przełożenia na gruncie przepisów ustawy o ochronie danych osobowych. Uważa się, że prawo do ochrony danych osobowych jest uprawnieniem przysługującym tylko osobom fizycznym, bowiem stanowi emanację praw osobistych człowieka.

Informacja dotyczy osoby fizycznej, kiedy mówi nam coś na jej temat. Nie oznacza to, że dana informacja od razu musi umożliwiać poznanie tożsamości danej osoby. Może ona dopiero w połączeniu z innym informacjami (niezamieszczonymi nawet w tym samym zbiorze) umożliwić taką identyfikację.

Przykłady danych osobowych

Numerami identyfikacyjnymi są PESEL, NIP, numer dowodu osobistego, paszportu. Czynnikami określającymi cechy osobiste mogą być natomiast grupa krwi, struktura kodu genetycznego, wzór siatkówki oka, status majątkowy, przynależność wyznaniowa, partyjna, związkowa, kulturowa. Przykładem informacji pozwalającej na poznanie tożsamości danej osoby bez bezpośredniego ich ujawnienia może być następujący komunikat: "Osoba będąca właścicielem pojazdu o numerze tablicy rejestracyjnej xxxyyy spowodowała wypadek samochodowy". Przy niewielkim nakładzie sił, tj. zasięgnięciu informacji z ewidencji pojazdów samochodowych tożsamość takiej osoby łatwo ustalić. Mamy więc do czynienia z danymi osobowymi podlegającymi ochronie. Charakteru danych osobowych nie będą miały te informacje, przy których ustalenie tożsamości danej osoby wymagałoby nieproporcjonalnie dużego nakładu czasu.

"System monitoringu wizyjnego, pozwalając na identyfikację osób, jest zbiorem danych osobowych i podlega przepisom ustawy o ochronie danych".

Wyrok WSA w Warszawie z dnia 9 lipca 2014 r., sygn. akt II SA/Wa 2393/13


"Podanie numeru telefonu i adresu poczty internetowej stanowi podanie danych osobowych w rozumieniu art. 6 ust. 1-3 u.o.d.o., ponieważ te dane pozwalają na szybkie zidentyfikowanie konkretnej osoby".

Wyrok WSA w Krakowie z dnia 11 października 2013 r., sygn. akt II SA/Kr 682/13

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 29.08.1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 922)


autor: Marta Stefanowicz - Wasilewska
Gazeta Podatkowa nr 94 (1344) z dnia 2016-11-24

GOFIN podpowiada

Dowiedz się więcej na temat: GIODO | dane osobowe
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Strona główna INTERIA.PL
Polecamy
Finanse / Giełda / Podatki
Bądź na bieżąco!
Odblokuj reklamy i zyskaj nieograniczony dostęp do wszystkich treści w naszym serwisie.
Dzięki wyświetlanym reklamom korzystasz z naszego serwisu całkowicie bezpłatnie, a my możemy spełniać Twoje oczekiwania rozwijając się i poprawiając jakość naszych usług.
Odblokuj biznes.interia.pl lub zobacz instrukcję »
Nie, dziękuję. Wchodzę na Interię »