Czy ubezpieczenie kredytów w końcu ma sens?

W dniu 31 marca br. minął termin wdrożenia przez banki Rekomendacji U dotyczącej dobrych praktyk w zakresie bancassurance, wydanej przez Komisję Nadzoru Finansowego. Jak w związku z tym obecnie wygląda kwestia ubezpieczenia kredytu i czy klient może odmówić zawarcia ubezpieczenia nie pozbawiając się jednocześnie prawa do zaciągnięcia kredytu?

Termin bancassurance odnoszący się do Rekomendacji U wydanej przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF) oznacza działalność związaną z oferowaniem produktów ubezpieczeniowych powiązanych z produktami bankowymi. Komisja pełni rolę nadzorczą zarówno nad rynkiem bankowym, jak i ubezpieczeniowym, a jej rekomendacje mają charakter wiążący, może ona w ramach działań nadzorczych domagać się ich respektowania. Co zatem powinno się zmienić wskutek wprowadzenia rekomendacji U i czy zmiany te faktycznie wpłynęły na poprawę sytuacji kredytobiorców?

Kredyt = ubezpieczenie?

Dotychczasowa praktyka obowiązująca przy zaciąganiu kredytów była taka, iż bank żądał od klienta wykupienia wraz z kredytem dodatkowego ubezpieczenia. Klient nie miał, co prawda, prawnego obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia i opłacenia składki, jednak w przypadku odmowy wykupienia ubezpieczenia banki nie chciały udzielać kredytu. Banki, oprócz marży za udzielenie kredytu, czerpały zyski także z wysokiej prowizji od sprzedaży polisy ubezpieczeniowej. Wynikało to z faktu, iż występowały one w podwójnej roli ubezpieczającego i pośrednika ubezpieczeniowego. Faktycznie zatem klient stał przed smutnym wyborem zaciągnięcia kredytu wraz z zakupem ubezpieczenia, na którego kształt nie ma wpływu, lub całkowitej rezygnacji z umowy kredytowej. Dodatkowo dotychczasowe produkty miały charakter ubezpieczenia grupowego, a podmiotem uprawnionym do dochodzenia świadczeń od ubezpieczyciela był bank. Kredytobiorca chcący otrzymać wypłatę z polisy uzależniony był zatem od działań banku, nie miał bowiem możliwości indywidualnego dochodzenia roszczeń.

Reklama

W interesie klienta

Celem wprowadzenia Rekomendacji U jest dbanie o interesy konsumentów i klientów banku przy jednoczesnej trosce o rozwój i wzrost zaufania do rynku produktów ubezpieczeniowych sprzedawanych wraz z produktami bankowymi. Rekomendacja U składa się z 21 punktów, przy czym, aż 12 z nich dotyczy relacji z klientami, nie ma więc wątpliwości, że dbanie o dobro tych ostatnich jest głównym celem jej wprowadzenia. Zadaniem banku jest m.in. należyte informowanie klientów o warunkach ubezpieczenia, dodatkowo informacje powinny być rzetelne, zrozumiałe i jednoznaczne ze szczególnym uwzględnieniem ograniczeń i wyłączeń odpowiedzialności.

Ponadto banki powinny dołożyć starań, aby oferowane klientom ubezpieczenia były dostosowane do ich potrzeb (np. brak ochrony z tytułu utraty pracy dla osoby prowadzącej działalność gospodarczą). Działanie w interesie klienta jest także motywem rekomendacji 11. Gdy klient ma status ubezpieczonego, a bank jest ubezpieczającym, to jest on zobowiązany podejmować działania w interesie klienta i jego spadkobierców. Co więcej, KNF wymaga, aby banki analizowały sposób wywiązywania się z umowy przez zakłady ubezpieczeń oraz wydawane przez nie decyzje o odmowie wypłaty odszkodowania i ich zasadność.

Inne korzyści

Banki powinny dysponować procedurami umożliwiającymi dochodzenie roszczeń na skutek wystąpienia zdarzenia ubezpieczeniowego (np. choroby kredytobiorcy). Ponadto klient bądź jego spadkobiercy powinni mieć możliwość bezpośredniego dochodzenia roszczeń od ubezpieczyciela także w sytuacji, gdy podmiotem uprawnionym do dochodzenia roszczeń jest bank. Zatem, gdy bank nie zdecyduje się na dochodzenie takich roszczeń, powinien umożliwić klientom samodzielne działanie np. poprzez przeniesienie w drodze cesji roszczenia wobec ubezpieczyciela.

Zakres produktów ubezpieczeniowych oferowanych przez bank powinien być na tyle szeroki, aby umożliwiał klientowi wybór oferty dopasowanej do jego potrzeb. Banki mogą jednak, w trosce o zabezpieczenia ryzyka kredytowego, wskazywać minimalne wymogi produktu ubezpieczeniowego i dopuszczalnych wyłączeń odpowiedzialności ubezpieczycieli.


Zaciągając kredyt można skorzystać z posiadanego już indywidualnego ubezpieczenia.


Klient ma także możliwość skorzystania ze swojego ubezpieczenia (wykupionego np. w ramach ubezpieczenia pracowniczego czy indywidualnego), przy czym bank jest uprawniony do zbadania, czy zakres ochrony jest wystarczający. Z rekomendacji 13 wynika bowiem swoboda wyboru przez klienta zakładu ubezpieczeń, a dopuszczalna weryfikacja dotyczy jedynie wymaganego przez bank zakresu ochrony ubezpieczeniowej. W przypadku gdy beneficjentem ochrony ubezpieczeniowej jest bank, a zakład ubezpieczeń może dochodzić od klienta zwrotu wypłaconego świadczenia na zasadzie roszczenia regresowego, klient powinien otrzymać wyraźną informację o podmiocie uprawnionym.

Teoria czy rzeczywistość?

Niewątpliwie rekomendacja KNF ma na celu wyeliminowanie licznych nieprawidłowości występujących dotychczas przy oferowaniu ubezpieczeń dołączanych do kredytów. Bank nie będzie mógł bowiem występować jednocześnie jako ubezpieczony i pośrednik ubezpieczeniowy. Dodatkowo przed podjęciem przez klienta decyzji bank powinien poinformować klienta, w której z tych ról występuje. Rekomendacja powinna mieć realny wpływ na rynek bancassurance i choć na razie jest jeszcze zbyt wcześnie, by oceniać jej skutki, to jej wprowadzenie będzie korzystne dla klientów.

Z uwagi na wprowadzone zmiany procedura uzyskania kredytu może trwać dłużej, a koszt ubezpieczenia być może wzrośnie, jednak, co ważniejsze, klient będzie miał wpływ na to, co podpisuje i z kim zawiera ubezpieczenie. Przede wszystkim zmiany powinny spowodować realną, a nie jedynie iluzoryczną ochronę osób zaciągających kredyty i ich spadkobierców, np. w sytuacji nagłego zgonu czy przewlekłej choroby kredytobiorcy.

Rekomendacja 17

Bank będący ubezpieczającym może otrzymywać od klienta wyłącznie zwrot kosztów związanych z zawarciem i obsługą umowy ubezpieczenia.


autor: Łukasz Wilmiński
Gazeta Podatkowa nr 36 (1181) z dnia 2015-05-04

GOFIN podpowiada

Dowiedz się więcej na temat: kredyt | ubezpieczenie
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Strona główna INTERIA.PL
Polecamy
Finanse / Giełda / Podatki
Bądź na bieżąco!
Odblokuj reklamy i zyskaj nieograniczony dostęp do wszystkich treści w naszym serwisie.
Dzięki wyświetlanym reklamom korzystasz z naszego serwisu całkowicie bezpłatnie, a my możemy spełniać Twoje oczekiwania rozwijając się i poprawiając jakość naszych usług.
Odblokuj biznes.interia.pl lub zobacz instrukcję »
Nie, dziękuję. Wchodzę na Interię »