Kara za niezłożenie w terminie PIT-11
Minęły terminy wyznaczone płatnikom na przekazanie fiskusowi informacji PIT-11 o dochodach uzyskanych przez podatników w 2014 r. Niedopełnienie tego obowiązku wiąże się z ryzykiem otrzymania dotkliwej grzywny. Sankcje grożą nie tylko osobom sporządzającym rozliczenia, ale także ich zwierzchnikom.
Zakłady pracy, zleceniodawcy, zamawiający wykonanie dzieła (i inni płatnicy wymienieni w art. 39 ust. 1, art. 42 ust. 2 pkt 1 i art. 42e ust. 6 ustawy o pdof, a także w art. 35a ust. 5 ustawy o pdof w brzmieniu obowiązującym przed dniem 26 października 2007 r.) mieli obowiązek sporządzić dla każdego podatnika, któremu nie dokonywali rocznego obliczenia podatku, PIT-11 za 2014 r.
Dokument ten stanowi imienną informację o dochodach danej osoby, faktycznie zastosowanych w trakcie roku kosztach uzyskania przychodów oraz wysokości pobranych zaliczek na podatek dochodowy. Trzeba ją przekazać podatnikowi oraz "jego" urzędowi skarbowemu.
Informacje PIT-11 za 2014 r. należało, co do zasady, przesłać fiskusowi przez internet. Prawo wyboru między pisemną a elektroniczną formą tych dokumentów przysługiwało płatnikom sporządzającym PIT-8C, PIT-11, PIT-R, IFT-1/IFT-1R lub PIT-40 dla nie więcej niż pięciu osób. Taką alternatywę mieli jednak tylko w przypadku składania PIT-11 we własnym zakresie. Informacje przekazywane w imieniu takich płatników przez przedsiębiorcę zajmującego się usługowo prowadzeniem ksiąg podatkowych, np. biuro rachunkowe, musiały być przesłane drogą elektroniczną.
Termin złożenia informacji PIT-11 za 2014 r. sporządzonych w formie pisemnej upłynął 2 lutego 2015 r., a przesyłanych przez internet - 2 marca 2015 r. Formularze papierowe są zazwyczaj składane w biurze podawczym urzędu skarbowego lub przesyłane pocztą. Datę złożenia dokumentu w biurze podawczym potwierdza pieczątka przybijana przez urzędnika na przyjmowanym formularzu. Termin złożenia informacji dostarczonych listownie zależy od wyboru operatora pocztowego. PIT-11 wysłany w placówce Poczty Polskiej SA uważa się za złożony w dniu nadania. W przypadku korzystania z usług innej firmy liczy się data wpływu przesyłki do urzędu skarbowego. Dniem złożenia informacji przekazanych przez internet jest dzień wprowadzenia dokumentu do systemu e-Deklaracje. Datę oraz godzinę zarejestrowania potwierdza tzw. urzędowe poświadczenie odbioru (UPO).
Nieprzekazanie fiskusowi w terminie informacji PIT-11 wiąże się z ryzykiem otrzymania grzywny. Jako podstawę jej wymierzenia wskazuje się najczęściej art. 80 § 2 Kodeksu karnego skarbowego. Przepis ten przewiduje sankcje dla płatnika za niezłożenie w terminie organowi podatkowemu informacji podatkowej. Mianem "informacji podatkowej" określa m.in. informacje sporządzane i przekazywane w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych ustawach przez osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą. PIT-11 spełnia te kryteria.
Nieprzekazanie informacji podatkowej to przestępstwo skarbowe. Grozi za nie grzywna od 10 do 180 stawek dziennych. Obecnie może ona wynieść od 583,30 zł do 4.199.760 zł. Przypadki mniejszej wagi kwalifikuje się jednak jako wykroczenia skarbowe. Karą za takie uchybienie jest grzywna. Orzeka ją sąd w postępowaniu sądowym albo - po spełnieniu określonych warunków - uprawniony urzędnik skarbowy w postępowaniu mandatowym. Sąd ma prawo wymierzyć grzywnę w granicach od 1/10 do dwudziestokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia (obecnie od 175 zł do 35.000 zł). Grzywna nałożona mandatem karnym nie może przekraczać podwójnej wysokości tej płacy (aktualnie 3.500 zł).
Podstawę karania za nieprzekazanie fiskusowi PIT-11 może ponadto stanowić art. 79 § 2 Kodeksu karnego skarbowego. Przepis ten przewiduje karę dla płatnika za niezłożenie w terminie deklaracji. Określenie "deklaracja" oznacza nie tylko tak nazwane rozliczenia, ale także zeznania, wykazy oraz informacje, które zgodnie z przepisami prawa podatkowego mają obowiązek składać podatnicy, płatnicy i inkasenci. Niezłożenie w terminie deklaracji jest wykroczeniem skarbowym.
Kary za niezłożenie w terminie PIT-11 można uniknąć składając tzw. czynny żal. Polega on na zawiadomieniu odpowiedniego organu o popełnieniu czynu zabronionego. Sprawca musi ujawnić swój występek i podać istotne okoliczności sprawy. "Czynny żal" należy złożyć na piśmie albo przekazać ustnie do protokołu. Zawiadomienie przesłane drogą elektroniczną, np. na skrzynkę mailową urzędu skarbowego, nie wywoła skutków prawnych.
Sankcje są wymierzane konkretnej osobie: sprawcy czynu zabronionego. Ustalenie sprawcy w firmie - prowadzonej w formie indywidualnej działalności gospodarczej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, której przepisy prawa przyznają zdolność prawną - opiera się na wskazaniu tego, kto zajmuje się jej sprawami gospodarczymi, w szczególności finansowymi. Taka funkcja może wynikać z przepisu prawa, decyzji właściwego organu, umowy lub faktycznego jej wykonywania.
Ryzyko pociągnięcia do odpowiedzialności karnej skarbowej za niezłożenie w terminie PIT-11 obciąża zasadniczo właścicieli i osoby zarządzające danym podmiotem, np. prezesa spółki z o.o. Mogą jej uniknąć, jeżeli realizację tego obowiązku powierzyli pracownikowi, np. kadrowemu, lub zlecili profesjonaliście zajmującemu się usługowo prowadzeniem spraw podatkowo-księgowych, np. właścicielowi biura rachunkowego. Zależy to jednak od umowy łączącej obie strony i okoliczności sprawy.
Właściciele i osoby zarządzające firmami, powierzając określone zadania pracownikom, są mimo wszystko narażeni na odpowiedzialność karną skarbową za brak nadzoru nad nimi, jeżeli dojdzie do uchybień. Kara grozi temu, kto nie dopełniając obowiązku nadzoru nad przestrzeganiem reguł obowiązujących w działalności danego przedsiębiorcy lub innej jednostki organizacyjnej, dopuszcza - chociażby nieumyślnie - do popełnienia czynu zabronionego przeciwko obowiązkom podatkowym. Jest to wykroczenie skarbowe.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 10.09.1999 r. - Kodeks karny skarbowy (Dz. U. z 2013 r. poz. 186 ze zm.)
autor: Małgorzata Żujewska
Gazeta Podatkowa nr 23 (1168) z dnia 2015-03-19