Ulga na złe długi u wierzyciela
Procedura nazywana ulgą na złe długi daje podatnikom, mającym trudności z wyegzekwowaniem należności od kontrahenta za sprzedany towar czy wykonaną usługę, możliwość odzyskania zapłaconego od tej transakcji VAT. Jest tak pod pewnymi warunkami.
Podstawa zastosowania ulgi na złe długi
Do skorzystania z ulgi na złe długi mają prawo podatnicy, dokonujący dostaw towarów czy świadczenia usług na terytorium kraju, w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona, czyli gdy nie została ona uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze.
Wierzyciel, który zamierza skorzystać z ulgi na złe długi musi pamiętać o konieczności spełnienia warunków określonych w art. 89a ust. 2 ustawy o VAT (patrz ramka).
Ponadto w sytuacji, gdy wierzyciel, który zamierza skorzystać z ulgi na złe długi, nie ma pewności, czy dłużnik jest zarejestrowanym podatnikiem VAT, powinien zwrócić się do naczelnika urzędu skarbowego z wnioskiem o potwierdzenie statusu dłużnika. Jak wskazano bowiem w art. 96 ust. 13 ustawy o VAT, na wniosek zainteresowanego naczelnik urzędu skarbowego ma obowiązek potwierdzić, czy podatnik jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny lub zwolniony. Zainteresowanym może być zarówno sam wierzyciel, jak i osoba trzecia mająca interes prawny w złożeniu wniosku. Oprócz tego Ministerstwo Finansów na swojej stronie internetowej (https://pfr.mf.gov.pl) umieściło dostęp do bazy on-line umożliwiającej sprawdzenie statusu danego podmiotu w VAT. Za pomocą tej bazy podatnik ma możliwość sprawdzenia i potwierdzenia, czy kontrahent jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny.
|
Warunki do skorzystania z ulgi na złe długi:
|
|||||||||||||||
Termin korekty
Z art. 89a ust. 3 ustawy o VAT wynika, że wierzyciel ma prawo do dokonania korekty podstawy opodatkowania i podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym upłynęło 150 dni od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze. Korekty takiej może dokonać pod warunkiem, że do dnia złożenia przez niego deklaracji za ten okres rozliczeniowy należność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie (przykład 1).
Korekta dokonywana jest w deklaracji składanej przez podatnika (miesięcznej bądź kwartalnej) i polega na pomniejszeniu w odpowiednich pozycjach części C deklaracji (dotyczącej rozliczenia podatku należnego) zarówno wartości netto, jak i podatku należnego od sprzedaży opodatkowanej daną stawką podatkową.
Jeżeli w deklaracji za ten okres podatnik nie skorzysta z ulgi na złe długi, będzie mógł prawo to zrealizować jedynie poprzez korektę deklaracji za okres, w którym upłynął 150. dzień od terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze.
Zawiadomienie VAT-ZD
Należy także pamiętać, że obowiązkiem wierzyciela, który dokonuje korekty w ramach ulgi na złe długi, jest złożenie wraz z deklaracją, w której dokonał korekty, zawiadomienia o jej sporządzeniu do właściwego dla niego naczelnika urzędu skarbowego wraz z podaniem kwot korekty oraz danych dłużnika na druku VAT-ZD. Formularz ten jest dla organu podatkowego informacją o dłużniku, który nie uregulował należności za nabyte towary czy usługi. Jego złożenie umożliwia sprawdzenie czy dłużnik spełnił ustawowy obowiązek korekty podatku naliczonego ze względu na nieuregulowanie należności.
Korekta po uregulowaniu należności
W przypadku gdy po złożeniu deklaracji podatkowej, w której wierzyciel skorygował podatek należny i podstawę opodatkowania, należność zostanie uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie, wierzyciel ma obowiązek zwiększenia podstawy opodatkowania i kwoty VAT należnego w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana lub zbyta (przykład 2). Jeżeli należność zostanie uregulowana częściowo, wówczas podstawa opodatkowania oraz kwota podatku należnego musi być zwiększona w odniesieniu do tej części (art. 89a ust. 4 ustawy o VAT).
Przy czym należy podkreślić, że w sytuacji, gdy po dokonanej korekcie wierzytelność zostanie umorzona, to w takim przypadku nie dochodzi do jej uregulowania ani do zbycia. Dlatego też nie ma podstaw do zastosowania art. 89a ust. 4 ustawy o VAT.
|
Przykład 1 W dniu 6 listopada 2016 r. podatnik wystawił fakturę na rzecz innego podatnika VAT. W fakturze tej określono termin płatności na 14 listopada 2016 r. Kwota netto z faktury wynosiła 10.000 zł, podatek VAT 2.300 zł. W dniu 13 kwietnia 2017 r. minął 150. dzień od dnia upływu terminu płatności określonego na fakturze. Podatnik ma prawo do zastosowania ulgi na złe długi, w deklaracji za kwiecień 2017 r., o ile do dnia złożenia deklaracji podatkowej za ten okres wierzytelność nie zostanie uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie.
Wierzyciel skorzystał z ulgi na złe długi i skorygował podstawę opodatkowania oraz podatek należny w deklaracji za marzec 2017 r. W maju 2017 r. dłużnik uregulował w całości należność. W takim przypadku wierzyciel ma obowiązek dokonania korekty podstawy opodatkowania i VAT należnego w rozliczeniu za maj 2017 r. |
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o VAT (Dz. U. z 2016 r. poz. 710 ze zm.)
autor: Aleksandra Węgielska
Gazeta Podatkowa nr 38 (1392) z dnia 2017-05-11