Ulgi w opłacie składek na FP i FGŚP

Płatnik składek opłaca za zatrudnione osoby m.in. składki na FP i FGŚP. Nalicza je za ubezpieczonych od kwoty stanowiącej podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe. Może być jednak zwolniony - przez określony czas bądź bezterminowo - z obowiązku ich regulowania do ZUS za niektórych zatrudnionych. Prawo do zwolnienia z ich opłacania przysługuje mu m.in. za osoby powracające z urlopów z tytułu urodzenia dziecka, za zatrudnionych bezrobotnych, a także za osoby mające ukończony odpowiedni wiek.

Składki na FP i FGŚP

Zasadniczo składkę na Fundusz Pracy (FP) opłacają pracodawcy oraz inne jednostki organizacyjne za osoby m.in. pozostające w stosunku pracy, wykonujące prace na podstawie umowy zlecenia. Ustala się ją od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (bez stosowania jej rocznego ograniczenia). Przy czym nalicza się ją dopiero wówczas, gdy podstawa wymiaru składek emerytalno-rentowych wynosi, w przeliczeniu na okres miesiąca, co najmniej minimalne wynagrodzenie (w 2018 r. - 2.100 zł). Tak stanowi art. 104 ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, zwanej dalej ustawą o promocji zatrudnienia.

Reklama

Powyższe nie dotyczy składki na FGŚP. Ustala się ją od kwoty stanowiącej podstawę wymiaru składek emerytalnej i rentowych (bez stosowania jej rocznego ograniczenia), jednak jest ona należna bez względu na wysokość uzyskiwanego przez ubezpieczonego w danym miesiącu oskładkowanego przychodu. Pracodawca nalicza ją i opłaca za pracownika, o którym mowa w art. 10 ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, zwanej dalej ustawą o ochronie roszczeń. W myśl tego przepisu za pracownika uważa się osobę fizyczną, która zgodnie z przepisami polskiego prawa m.in. pozostaje z pracodawcą w stosunku pracy lub wykonuje pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której, zgodnie z ustawą K.c., stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, jeżeli z tego tytułu podlega obowiązkowi ubezpieczeń emerytalnego i rentowych (z wyjątkiem pomocy domowej zatrudnionej przez osobę fizyczną).

Bez składek na FP i FGŚP

Niektórzy płatnicy składek (tj. pracodawcy, zleceniodawcy) mogą być zwolnieni z obowiązku opłacania składek na FP i FGŚP. Preferencja taka przysługuje im m.in. za:

» pracowników powracających z urlopów związanych z rodzicielstwem

Pracodawca nie opłaca składek na FP i FGŚP za pracowników powracających z urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego lub urlopu wychowawczego w okresie 36 miesięcy począwszy od pierwszego miesiąca po powrocie pracownika z wymienionych urlopów związanych z rodzicielstwem. Taka ulga przysługuje mu na podstawie art. 104a ustawy o promocji zatrudnienia oraz art. 9a ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych. Okres 36 miesięcy zwolnienia z opłacania składek na FP i FGŚP należy liczyć od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło zakończenie urlopu z tytułu urodzenia dziecka. W taki też sposób ustala się okres zwolnienia z opłacania składek na FP i FGŚP, jeżeli bezpośrednio po wymienionych urlopach pracownik korzysta z:

  • urlopu wypoczynkowego,
  • dni wolnych od pracy z tytułu opieki nad dzieckiem lub zasiłku opiekuńczego lub świadczenia chorobowego.

W takim przypadku uznaje się, że powrót pracownika do pracy nastąpił po zakończeniu urlopów związanych z rodzicielstwem, a nie od daty faktycznego podjęcia pracy po zakończonym np. urlopie wypoczynkowym czy pobieranym świadczeniu chorobowym (przykład 1).

Jeżeli pracownik po urlopie macierzyńskim lub urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego korzysta z następujących bezpośrednio po sobie urlopów związanych z rodzicielstwem (a więc rodzicielskiego lub wychowawczego), wtedy okres ulgi liczy się od pierwszego dnia miesiąca po miesiącu, w którym nastąpiło zakończenie ostatniego z tych urlopów. Tym samym, gdy pracownik łączy korzystanie z urlopu rodzicielskiego (lub wychowawczego) z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu (na co pozwalają przepisy K.p.), wtedy preferencja w składkach na FP i FGŚP w odniesieniu do przychodów uzyskanych w okresie świadczenia pracy w trakcie korzystania z takiego urlopu nie przysługuje.

Trzeba również zwrócić uwagę, że do okresu 36 miesięcy trwania omawianej preferencji w opłacie składek na FP i FGŚP należy wliczać wszystkie okresy zwolnienia z ich opłacania, które będą miały miejsce po powrocie pracownika z urlopu udzielonego z tytułu urodzenia dziecka (lub dzieci przy jednym porodzie). Natomiast urodzenie kolejnego dziecka (lub dzieci) przy kolejnym porodzie powoduje, że pracodawca nabywa nowe uprawnienie - na okres kolejnych 36 miesięcy - do ulgi w opłacie składek na FP i FGŚP po powrocie takiej osoby z urlopu macierzyńskiego. Zasada ta ma także zastosowanie do sytuacji, gdy pracownik, w stosunku do którego pracodawca korzysta już z ulgi w tych składkach po jego powrocie z jednego z wymienionych urlopów, przyjmuje dziecko na wychowanie w trybie art. 183 Kodeksu pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 917 ze zm.) i nabywa prawo do urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.

Zdarza się też, że pracodawca wykorzysta w całości 36-miesięczny okres ulgi w opłacie składek na FP i FGŚP, a następnie udziela pracownikowi urlopu wychowawczego (na to samo dziecko). Wtedy nie będzie mu przysługiwało kolejne 36-miesięczne zwolnienie.


Ulga w opłacie składek na FP i FGŚP przysługuje pracodawcy tylko za pracowników, nie ma więc zastosowania do osób wykonujących umowę zlecenia.


Jeżeli z urlopów, za które przysługuje omawiana ulga, na to samo dziecko korzystają oboje rodzice, to prawo do niej przysługuje wyłącznie jednemu pracodawcy (nabywa je ten pracodawca, który pierwszy udzielił pracownikowi jednego z urlopów związanych z rodzicielstwem i nadal kontynuuje jego zatrudnienie).

» zatrudnione starsze i młodsze osoby bezrobotne

Pracodawcy nie opłacają składek na FP i FGŚP (przez okres 12 m-cy, począwszy od pierwszego miesiąca po zawarciu umowy o pracę) za zatrudnione osoby, które ukończyły 50. rok życia i w okresie 30 dni przed zatrudnieniem pozostawały w ewidencji bezrobotnych powiatowego urzędu pracy. Wynika tak z art. 104b ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia oraz art. 9b ust. 1 ustawy o ochronie roszczeń. Zwolnienie to przysługuje pracodawcy, o ile zostaną spełnione łącznie następujące warunki, tj.:

  • w dniu nawiązania stosunku pracy zatrudniona osoba będzie miała ukończone 50 lat (50. urodziny przypadają najpóźniej w dniu nawiązania stosunku pracy),
  • zatrudniona osoba będzie pozostawała w ewidencji bezrobotnych powiatowego urzędu pracy przez okres co najmniej 30 dni liczonych wstecz od dnia poprzedzającego dzień nawiązania stosunku pracy.

Okres 12 miesięcy zwolnienia z opłacania składek na FP i FGŚP należy liczyć od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym została zawarta umowa o pracę (przykład 2).

W sytuacji gdy bezpośrednio po rozwiązaniu umowy zawartej na czas określony zawarta została kolejna umowa o pracę z pracownikiem, w stosunku do którego pracodawca korzystał z przedmiotowego zwolnienia, ulga w opłacie składek przysługuje wyłącznie w okresie trwania pierwszej umowy o pracę.

Kolejną grupą pracowników, za których pracodawcy nie opłacają składek na FP i FGŚP, są zatrudnieni skierowani bezrobotni, którzy nie ukończyli 30. roku życia (art. 104c ustawy o promocji zatrudnienia oraz art. 9c ustawy o ochronie roszczeń).

Trzeba wskazać, że jeżeli ze skierowanym bezrobotnym, który nie ukończył 30 lat, zawarta zostanie umowa na okres krótszy niż czas trwania ulgi w składkach na FP i FGŚP, po której bezpośrednio (bez dnia przerwy) zawierana jest kolejna umowa o pracę, kontynuowanie w ramach kolejnej umowy ulgi w składkach (aż do upływu pełnego okresu jej trwania) jest możliwe, jeśli w momencie nawiązania stosunku pracy na podstawie kolejnej umowy o pracę zatrudniona osoba nie ukończyła 30 lat. Ponadto prawo do przedmiotowej ulgi za wymienione osoby nie ustaje, jeśli w trakcie jej trwania taki pracownik ukończy 30. rok życia.

» za osoby w określonym wieku

Składki na FP i FGŚP są należne za ubezpieczonych, którzy nie osiągnęli wieku wynoszącego co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn (art. 104b ust. 2 ustawy o promocji zatrudnienia oraz art. 9b ust. 2 ustawy o ochronie roszczeń). Zatem nie opłaca się ich za osoby (np. pracowników, zleceniobiorców), które osiągnęły odpowiednio wiek 55 lat - kobiety lub 60 lat - mężczyźni. W sytuacji jednak, gdy osoby, za które istnieje obowiązek opłacania składki na FP i FGŚP, wiek odpowiednio 55 lat i 60 lat osiągają:

  • w trakcie miesiąca kalendarzowego - nie opłaca się za nich składek na te Fundusze od następnego miesiąca,
  • pierwszego dnia danego miesiąca - nie opłaca się tych składek już od tego miesiąca.

Przykład 1

Pracownica do 11 czerwca 2018 r. przebywała na urlopach związanych z rodzicielstwem. Następnie od 12 do 28 czerwca 2018 r. wykorzystywała urlop wypoczynkowy, po czym od 29 czerwca do 6 lipca 2018 r. jest nieobecna w pracy z powodu choroby potwierdzonej zaświadczeniem ZUS ZLA. Z tego względu do pracy powróci 9 lipca 2018 r.

Pracodawca będzie zwolniony z opłacania za nią składek na FP i FGŚP w okresie od 1 lipca 2018 r. do 30 czerwca 2021 r.


Przykład 2

Pani Maria zatrudniła pracownika od 1 czerwca 2018 r. Osoba ta przed podjęciem tego zatrudnienia pozostawała w ewidencji bezrobotnych urzędu pracy od 1 lutego 2018 r. Wiek 50 lat ukończyła z dniem 1 maja 2018 r. W tym przypadku pracodawcy przysługuje ulga w opłacie składek na FP i FGŚP za tego pracownika w okresie od 1 lipca 2018 r. do 30 czerwca 2019 r.


Przykład 3

Zatrudniona w firmie pracownica do 5 czerwca 2018 r. przebywała na urlopach związanych z rodzicielstwem. Pracodawcy przysługuje zwolnienie z opłacania za nią składek na FP i FGŚP w okresie od 1 lipca 2018 r. do 30 czerwca 2021 r.

Założenie 1 - wypłaty wynagrodzeń za dany miesiąc pracodawca dokonuje w ostatnim dniu roboczym danego miesiąca

Pracodawca 29 czerwca 2018 r. wypłacił pracownicy zasiłek macierzyński oraz wynagrodzenie za pracę za czerwiec br. Od kwoty tej wypłaty jest zobowiązany opłacić składki na FP i FGŚP.

Założenie 2 - wypłaty wynagrodzeń za dany miesiąc pracodawca dokonuje 5. dnia następnego miesiąca

Pracodawca 5 lipca 2018 r. wypłacił pracownicy zasiłek macierzyński oraz wynagrodzenie za pracę w czerwcu 2018 r. Od wypłaty tej pracodawca nie ma obowiązku opłacić składek na FP i FGŚP.


Zasady korzystania z ulgi w składkach na FP i FGŚP za pracowników powracających po urlopie z tytułu urodzenia dziecka, zatrudnionych starszych i młodszych bezrobotnych

- zwolnienie odnosi się do kwot stanowiących podstawę wymiaru składek emerytalno-rentowych bez stosowania ograniczenia do kwoty rocznego ich limitu, wypłaconych (postawionych do dyspozycji pracownika) w okresie przysługującego zwolnienia, bez znaczenia jest to, za jaki okres należne są te wynagrodzenia (przykład 3),
- w przypadku przejęcia pracowników w trybie art. 231 Kodeksu pracy pracodawca przejmujący nabywa prawo do kontynuowania odpowiednio 12-miesięcznego lub 36-miesięcznego okresu ulgi za przejętych pracowników, w stosunku do których poprzedni pracodawca korzystał z takiego zwolnienia,
- w przypadku pracowników, w stosunku do których pracodawca będzie korzystał z ulgi, którzy zawarli dodatkowo z pracodawcą np. umowę zlecenia lub jeżeli w ramach takiej umowy będą wykonywali pracę na rzecz swojego pracodawcy, zwolnienie to nie obejmuje przychodów stanowiących podstawę wymiaru składek emerytalno-rentowych uzyskiwanych z tytułu świadczenia pracy na podstawie tej umowy.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 20.04.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2017 r. poz. 1065 ze zm.)

Ustawa z dnia 13.07.2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. z 2016 r. poz. 1256 ze zm.)


autor: Aneta Dąbrowska
Gazeta Podatkowa nr 52 (1509) z dnia 2018-06-28

GOFIN podpowiada

Dowiedz się więcej na temat: składki ZUS | składki | fundusz pracy
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Strona główna INTERIA.PL
Polecamy
Finanse / Giełda / Podatki
Bądź na bieżąco!
Odblokuj reklamy i zyskaj nieograniczony dostęp do wszystkich treści w naszym serwisie.
Dzięki wyświetlanym reklamom korzystasz z naszego serwisu całkowicie bezpłatnie, a my możemy spełniać Twoje oczekiwania rozwijając się i poprawiając jakość naszych usług.
Odblokuj biznes.interia.pl lub zobacz instrukcję »
Nie, dziękuję. Wchodzę na Interię »