Zakup towaru wraz z montażem od kontrahenta z UE

Kiedy transakcja stanowi WNT?

Generalnie zakup towarów od kontrahentów (podatników) z UE stanowi dla polskich podatników VAT wewnątrzwspólnotowe nabycie towaru (WNT). Od tej zasady są jednak wyjątki. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT, WNT nie występuje m.in. wtedy, gdy przedmiotem dostawy są towary instalowane lub montowane, z próbnym uruchomieniem lub bez niego, przez dokonującego ich dostawy lub przez podmiot działający na jego rzecz. Przy czym za instalację lub montaż nie uznaje się prostych czynności umożliwiających funkcjonowanie montowanego lub instalowanego towaru zgodnie z jego przeznaczeniem.

Zakładamy, że w sytuacji wskazanej pytaniu montaż i próbne uruchomienie maszyny przez kontrahenta z UE nie stanowi prostych czynności umożliwiających jej funkcjonowanie zgodnie z przeznaczeniem, lecz wymaga specjalistycznej, fachowej wiedzy i umiejętności. Zakup tej maszyny nie stanowi więc WNT.

Miejsce opodatkowania

Miejscem opodatkowania dostawy towarów, które są instalowane lub montowane, z próbnym uruchomieniem lub bez niego, przez dokonującego ich dostawy lub przez podmiot działający na jego rzecz jest miejsce, w którym towary są instalowane lub montowane (patrz: art. 22 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT).

Biorąc powyższe pod uwagę należy uznać, że sprzedaż maszyny wraz z montażem i próbnym uruchomieniem w Polsce, będzie podlegała opodatkowaniu w Polsce.

Aby ustalić podmiot, który będzie zobowiązany do rozliczenia VAT od tej sprzedaży, należy odwołać się do art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT. Na mocy tego przepisu, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające towary, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

1) dokonującym ich dostawy na terytorium kraju jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju,

2) nabywcą jest podatnik VAT, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem VAT, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana jako podatnik VAT UE,

3) dostawa towarów nie jest dokonywana w ramach sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju.

Zakładając, że ww. warunki są spełnione, Czytelnik (nabywca) będzie zobowiązany do rozliczenia VAT z tytułu transakcji opisanej w pytaniu i wykazania jej w poz. 32 i 33 deklaracji VAT (stosując właściwą stawkę VAT dla danego towaru - maszyny). Transakcja będzie opodatkowana na zasadzie odwrotnego obciążenia.

Obowiązek podatkowy

Ustawa o VAT nie zawiera szczególnych regulacji dla momentu powstania obowiązku podatkowego w przypadku dostawy towarów z montażem. Obowiązek podatkowy powstanie zatem z chwilą dokonania dostawy, tj. przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel (lub z chwilą zapłaty zaliczki przed dokonaniem dostawy).

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 24 sierpnia 2017 r., nr 0112-KDIL1-2.4012.247.2017.1.JO wyjaśnił, że realizacja kontraktu, który ma charakter dostawy towaru z montażem, różni się od klasycznego wydania towaru, gdyż wiąże się, obok fizycznego przekazania poszczególnych elementów urządzenia, z wykonaniem prac montażowych bądź budowlanych, polegających na dostosowaniu pomieszczeń lub budynków do wymagań technicznych instalacji. Forma, sposób i rodzaj dokumentu potwierdzającego wykonanie robót powinny być określone w umowie łączącej strony. W sytuacji, gdy przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel następowało z chwilą protokolarnego odbioru przedmiotu umowy, organ uznał, że również obowiązek podatkowy powstawał w tym momencie. Organ podatkowy zastrzegł jednak, że:

"(...) data podpisania protokołu końcowego nie powinna być, co do zasady, traktowana jako data wykonania dostawy. Protokół taki może potwierdzać fakt wykonania prac, ich zakres, zgodność zrealizowanych prac z umową czy akceptację wystawienia faktury, jednak nie przesądzać o przeniesieniu prawa do dysponowania towarem jak właściciel. (...)"

Aby właściwie określić moment powstania obowiązku podatkowego dla celów VAT, należy zatem ustalić, kiedy następuje przeniesienie prawa do dysponowania towarem jak właściciel (warto więc, aby kwestia ta była uregulowana w umowie i poparta dowodami).

Odliczenie VAT

Kwota podatku należnego z tytułu dostawy towarów, dla której zgodnie z odrębnymi przepisami podatnikiem jest ich nabywca, stanowi kwotę podatku naliczonego.

Jeżeli zatem dokonany przez Czytelnika zakup maszyny wraz z usługą montażu i próbnego uruchomienia związany jest z wykonywaniem czynności opodatkowanych, to Czytelnik ma prawo odliczyć z tego tytułu VAT (w ten sposób transakcja pozostanie dla polskiego podatnika neutralna - VAT należny i naliczony będą sobie równe). Zakładając, że dana maszyna stanowi dla Czytelnika środek trwały, jej zakup po stronie podatku naliczonego powinien zostać wykazany odpowiednio w poz. 43 i 44 deklaracji VAT.

Należy ponadto pamiętać, że w omawianej sytuacji prawo do odliczenia VAT powstaje w momencie powstania obowiązku podatkowego pod warunkiem, że VAT należny zostanie wykazany w odpowiedniej deklaracji, nie później niż w terminie 3 miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytej maszyny powstał obowiązek podatkowy (patrz: art. 86 ust. 10 i 10b pkt 3 ustawy o VAT). Jeżeli podatnik nie dotrzyma ww. terminu, wówczas VAT należny musi wykazać zgodnie z powstaniem obowiązku podatkowego, a VAT naliczony - na bieżąco.

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych Nr 30 z dnia 2018-10-20

GOFIN podpowiada