Nowe zasady opłacania składek na FGŚP

Za pracowników i nie tylko

Obowiązek opłacania składki na FGŚP dotyczy pracodawców, o których mowa w art. 10 ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. z 2016 r. poz. 1256 ze zm.). Składkę na ten Fundusz generalnie powinni oni opłacać za pracowników. Dla celów jej opłacania, za pracownika uważa się jednak nie tylko osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, ale również inne osoby wykonujące pracę zarobkową, podlegające z tego tytułu obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalno-rentowym (patrz tabela).

Trzeba natomiast pamiętać, że składkę na FGŚP nalicza się wyłącznie za okres obowiązkowych ubezpieczeń emerytalno-rentowych.

Za kogo okresowe zwolnienie?

Pracodawca nie musi opłacać składek na FGŚP za pracowników powracających z urlopu macierzyńskiego i urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, a także urlopu rodzicielskiego oraz wychowawczego. Okres zwolnienia wynosi 36 miesięcy. Preferencja ta przysługuje jednak tylko w odniesieniu do pracowników w rozumieniu Kodeksu pracy. Nie dotyczy natomiast osób wykonujących w firmie np. umowę zlecenia. Jeśli umowa zlecenia została zawarta z własnym pracownikiem lub jest wykonywana na rzecz jego pracodawcy, to wówczas zwolnienie z opłacania składki na FGŚP przysługuje tylko w stosunku do wynagrodzenia uzyskanego z umowy o pracę. Od wynagrodzenia z umowy zlecenia należy naliczyć i opłacić składkę na FGŚP.

Pracodawcy przysługuje też 12-miesięczne zwolnienie z opłacania składki na FGŚP za osoby zatrudnione na umowę o pracę, które:

• ukończyły 50. rok życia i w okresie 30 dni przed zatrudnieniem pozostawały w ewidencji bezrobotnych powiatowego urzędu pracy,
   
• za zatrudnionych bezrobotnych, którzy nie ukończyli 30. roku życia i podjęli zatrudnienie na podstawie skierowania z urzędu pracy.

Z kolei za wszystkie osoby, które osiągnęły wiek wynoszący co najmniej 55 lat - w przypadku kobiet i co najmniej 60 lat - w przypadku mężczyzn, pracodawca nie opłaca składki na FGŚP (bezterminowo). Za osoby, które osiągnęły ten wiek, nie opłaca się tej składki nie tylko w przypadku gdy pracują na etacie, ale również, gdy np. wykonują umowę zlecenia.

Płaci się również za rodzinę

Jeszcze do niedawna ustalając obowiązek opłacania składki na FGŚP należało stosować wyłączenia zawarte w art. 10 ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych. Zgodnie z tym przepisem składki na ten Fundusz nie należało opłacać za małżonka pracodawcy oraz jego dzieci własne, dzieci drugiego małżonka, dzieci przysposobione, rodziców, macochę, ojczyma, osoby przysposabiające, a także rodzeństwo, wnuki, dziadków, zięciów i synowe, bratowe, szwagierki i szwagrów.

Jednak począwszy od 5 września 2017 r. pokrewieństwo ani powinowactwo łączące pracownika z pracodawcą nie ma żadnego wpływu na obowiązek opłacania składki na FGŚP. Jeśli zatrudniona w firmie osoba wykonuje pracę na podstawie: umowy o pracę, umowy zlecenia lub umowy o pracę nakładczą, pracodawca powinien za nią opłacać składkę na ten Fundusz. Obecnie tej składki nie opłaca się za osoby wykonujące pracę zarobkową w gospodarstwie domowym.

Podstawa naliczania składki

Wysokość składki na FGŚP wynosi 0,10% podstawy wymiaru. Ustala się ją od wypłat stanowiących podstawę naliczenia składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalno-rentowe, ale bez rocznego jej rocznego ograniczenia.

Ponieważ obowiązek opłacania składki na FGŚP za pracowników spokrewnionych i spowinowaconych z pracodawcą powstał w trakcie miesiąca, mogą pojawić się wątpliwości, czy za ten miesiąc należy ją naliczyć proporcjonalnie tylko za okres od 5 do 30 września br. Moim zdaniem należałoby ją naliczyć od pełnej kwoty stanowiącej dla danej osoby podstawę wymiaru składek emerytalno-rentowych za wrzesień br. Ustawa o ochronie roszczeń pracowniczych ani też ustawa nowelizująca, która wprowadziła obowiązek opłacania składki na FGŚP za zatrudnioną rodzinę, nie określają bowiem sposobu jej naliczenia w takim przypadku.

Jednak Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w odpowiedzi na zapytanie naszego Wydawnictwa wyjaśniło, że: "(...) zdaniem resortu składkę na FGŚP za ww. pracowników za miesiąc wrzesień należy ustalić proporcjonalnie za okres 26 dni (od 5 do 30 września), tj. za okres w miesiącu wrześniu, w którym obowiązuje znowelizowany art. 10 ustawy, który w związku z art. 9 ustawy (o ochronie roszczeń pracowniczych - przyp. red.) stanowi podstawę do opłacania składek na FGŚP za ww. osoby".