Ostatni akord liberalizacji prawa dewizowego

denominowane w złotych transakcje depozytowe nierezydentów w Polsce o wartości powyżej 0,5 mln zł i czasie trwania poniżej 3 mies.,

transakcje polegające na zakładaniu przez niebedących bankami rezydentów rachunków bankowych za granicą.

transakcje rezydentów za granicą, polegające na sprzedaży lub oferowaniu za granicą krótkoterminowych papierów wartościowych (tj. obligacji i

innych papierów dłużnych o czasie trwania poniżej 1 roku),

transakcje nierezydentów w Polsce, polegających na zakupie krótkoterminowych papierów wart. oraz pochodnych instrumnetów finansowych,

transakcje polegające na udzielaniu nierezydentom przez rezydentów i odwrotnie kredytów finansowych o czasie trwania poniżej 1 roku

transakcje rezydentów polegające na zakupie krótkoterminowych papierów wartościowych oraz pochodnych instrumentów finansowych,

transakcje nierezydentów w Polsce polegające na oferowaniu krótkoterminowych papierów wartościowych oraz pochodnych instrumentów finansowych.

Skutki dla krajowych oszczędności

Obowiązujące od 1 października nowe prawo dewizowe nie przyczyni powinno naszym zdaniem spowodować masowego odpływu

oszczędności gospodarstw domowych za granicę. Po pierwsze uważamy, że możliwość otwierania rachunków za granicą i transferowania tam

oszczędności będzie opłacalna przede wszystkim dla grupy klientów najbardziej zamożnych, tym bardziej że na początku do takich właśnie klientów

banki skierują swoje oferty. Umożliwi im to dywersyfikowanie struktury oszczędności oraz prawdopodobnie ułatwi ukrycie części środków przed kontrolą

fiskusa. Należy przypuszczać, że tego typu możliwość okaże się szczególnie atrakcyjna w przypadku środków zdobytych w sposób nielegalny, co jednak

sugeruje, że w tym przypadku skala transferu oszczędności za granicę będzie niewielka. Uważamy bowiem, że część osób posiadających takie środki,

skorzystała już z możliwości transferowania i gromadzenia oszczędności w bankach zagranicznych. Ponadto zasadniczym czynnikiem ograniczającym

odpływ oszczędności z Polski będzie wciąż wysoka opłacalność inwestycji w polskich papierach wartościowych oraz wysoki, w stosunku do krajów

Europy Zachodniej, poziom stóp procentowych.

Korzystaniu z nowych możliwości nie będzie również sprzyjał fakt, że część inwestorów posiadających znaczne środki starała się zabezpieczyć

przed tzw. podatkiem Belki i skorzystała z oferty lokat ?antypodatkowych?. Ewentualne zerwanie takiej lokaty wiąże się z rezygnacją z ?ochrony? przed

fiskusem, co naszym zdaniem ograniczy gotowość oszczędzających do transferu swoich środków za granicę. Dodatkowo należy podkreślić, że w

przypadku korzystania z pośrednictwa polskich banków, stopa zwrotu oferowana przez lokaty zagraniczne zostanie pomniejszona przez różnego rodzaju

prowizje i opłaty, pokrywające koszty ponoszone przez pośrednika.

Nie można także zapominać o wpływie czynników o charakterze psychologicznym. Chociaż wprowadzenie podatku od odsetek z lokat bankowych

przyczyniło się do masowego wycofywania depozytów lub też przesuwania środków w kierunku alternatywnych, nieopodatkowanych lokat, to wynikało

ono przede wszystkim z groźby utraty części dochodów z odsetek. Zmiana prawa dewizowego nie wprowadza takiej groźby, tworzy natomiast możliwość

bardziej efektywnego lokowania środków. Dlatego nie będzie to stanowiło tak silnego bodźca do podejmowania przez posiadających oszczędności

odpowiednich kroków ? tym bardziej, że w związku ze słabo rozwiniętą ofertą banków, wiąże się to z wysokimi kosztami transakcyjnymi.

Tym samym uważamy, że wpływ zmian w prawie dewizowym będzie w krótkim okresie niewielki, a ewentualne transfery oszczędności za granicę

będą następowały stopniowo. Natomiast w dłuższym okresie czasu można oczekiwać, że czynnik ten przyczyni się do spowolnienia dynamiki depozytów

gospodarstw domowych, szczególnie po przystąpieniu Polski do UE, ostatecznym otwarciu się na konkurencję i spadku stóp procentowych.

Kolejne etapy na drodze do pełnej do pełnej wymienialności złotego:

1 stycznia 1990 r. - wprowadzenie wewnętrznej wymienialności złotego,

czerwiec 1995 r. - wprowadzenie częściowej wymienialności złotego wg standardu MFW,

marzec 1995 r. i kwiecień 2000 r. - upłynnienie kursu złotego (najpierw częściowe potem pełne),

grudzień 1995 r. - zniesienie obowiązku odsprzedaży dewiz przez eksporterów,

od stycznia 1996 do lutego 1997 r. - zniesienie utrudnień w transakcjach ,

12 stycznia 1999 r. - wejście w życie nowego prawa dewizowego,

1 października 2002 r. - złoty w pełni wymienialny.

Analitycy PKO BP SA