Efektywne zarządzanie energią w firmie
Wydatki na energię elektryczną stanowią często znaczną część budżetu przedsiębiorstw. Nic dziwnego, że wielu menedżerów stara się zoptymalizować jej koszty, wykorzystując do tego różne narzędzia i strategie zarządzania.
Całkowite zużycie końcowe energii w Polsce wyniosło w 2015 roku 65,27 Mtoe (energia elektryczna - 164,4 TWh), z czego najwięcej przypadło na przemysł (głównie hutnictwo żelaza i branżę chemiczną), a w dalszej kolejności na transport. Liberalizacja polskiego rynku energetycznego sprawiła, że firmy mogą skutecznie zarządzać kosztami zużycia energii, a tym samym poprawiać swoją konkurencyjność na rynku i optymalizować wydatki.
Niemal wszystkie przedsiębiorstwa niezależnie od branży muszą na co dzień borykać się z rosnącą konkurencją oraz z coraz wyższymi wymaganiami klientów i kontrahentów. Niejednokrotnie wiąże się to z dużymi nakładami inwestycyjnymi i sporymi kosztami. Nie dziwi więc fakt, że coraz więcej firm próbuje racjonalizować wydatki w różnych obszarach, również w kosztach energii elektrycznej, a to nierzadko wiąże się z optymalizacją procesu produkcji.
Coraz częściej efektywne zarządzanie energią elektryczną w przedsiębiorstwie to kompleksowe działania, które zostają wsparte nowoczesnymi rozwiązaniami i narzędziami. Wiele firm rozpoczyna proces optymalizacji od audytu technologicznego oraz energetycznego, przeprowadza opomiarowanie urządzeń, a potem wprowadza ich stały monitoring. Takie działania pozwalają skutecznie identyfikować najbardziej energochłonne elementy wpływające na wysokie koszty mediów.
Zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady Europy 2012/27/UE, przedsiębiorstwa z sektora energii i produkcji przemysłowej co cztery lata muszą przeprowadzać obowiązkowe audyty energetyczne, które pomagają określić zużycie energii budynków lub instalacji przemysłowych. Tego rodzaju audyty warto przeprowadzać nie tylko w terminach wyznaczonych przez przepisy prawa. Można to robić, korzystając z usług wyspecjalizowanych konsultantów lub we własnym zakresie, jeśli dysponuje się odpowiednio przeszkoloną, wykwalifikowaną kadrą pracowników. Audyty powinny kończyć się wnioskami, które pomogą wdrożyć właściwe działania oszczędnościowe.
Kolejnym ważnym krokiem optymalizacji jest odpowiednie opomiarowanie urządzeń i całych linii technologicznych, które pozwoli stwierdzić, czy wprowadzane zmiany rzeczywiście przynoszą oszczędności. Dzięki temu można również dokładnie określić skalę i sposób zużywania energii elektrycznej przez poszczególne elementy linii technologicznych, a tym samym szukać obszarów potencjalnych oszczędności. Oczywiście, ważne jest stałe monitorowanie poziomu kosztów w czasie rzeczywistym, w czym pomagają nowoczesne systemy informatyczne.
Identyfikacja czynników generujących największe koszty energii elektrycznej to dopiero początek. Następne działania polegają na znalezieniu takich rozwiązań, które rzeczywiście pozwolą ograniczyć wydatki bez obniżania jakości wytwarzanych produktów. W takiej sytuacji najczęściej zaczyna się od optymalizacji technologii produkcji, czyli po prostu poszukiwania tańszych metod wytwarzania produktu. Może się to jednak wiązać z koniecznością dokonania nowych inwestycji i gruntowną zmianą technologiczną. Czasami lepszym rozwiązaniem jest skoncentrowanie się na optymalizacji zarządzania procesem produkcji. W tej dziedzinie należy skoncentrować się na racjonalnym dobieraniu mocy pracujących maszyn do rzeczywistego zapotrzebowania oraz na planowaniu produkcji w zależności od taryf za energię elektryczną.
W procesie optymalizacji kosztów bardzo pomocna okazuje się liberalizacja rynku. O ile w obszarze dystrybucji energii polska energetyka to takie firmy jak PGE Dystrybucja, Energia Operator, ENEA Operator, Tauron Dystrybucja czy RWE Stoen Operator i trzeba korzystać z ich usług, o tyle każde przedsiębiorstwo może dowolnie wybierać sprzedawcę energii elektrycznej. Według danych Urzędu Regulacji Energetyki, od stycznia do maja br. dostawcę prądu zmieniło 10 962 odbiorców instytucjonalnych. Wolny rynek umożliwia skuteczną racjonalizację zakupu energii elektrycznej. Trzeba jednak pamiętać, że nie warto ograniczać się tylko do zmiany dostawcy prądu, lecz także należy dostosować taryfy do rzeczywistych potrzeb przedsiębiorstwa.
Właściwa optymalizacja kosztów zakupu energii elektrycznej jest ważnym elementem racjonalnego zarządzania przedsiębiorstwem. Menedżerowie muszą znaleźć złoty środek pomiędzy ograniczaniem kosztów, efektywnością procesu technologicznego i oczekiwaniami klientów. Na szczęście współczesny rynek energetyczny w Polsce staje się coraz bardziej elastyczny, co ułatwia wdrażanie rozwiązań w zakresie efektywnego zarządzania energią w firmie.
