Górniczy zespół trójstronny rekomenduje złagodzenie polityki fiskalnej wobec górnictwa

Wśród propozycji zmierzających do zmniejszenia obciążeń jest m.in. czasowe zawieszenie obowiązku tworzenia funduszu likwidacji zakładu górniczego i zgoda na przeznaczenie zgromadzonych tam środków na inwestycje (chodzi o ok. 400 mln zł "zamrożone" obecnie w tym funduszu), wyłączenie górnictwa z opłat Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (ok. 100 mln zł rocznie), zwolnienie z akcyzy na energię elektryczną (jako przemysłu energochłonnego) czy rezygnacja z podatku od nieruchomości w podziemnych wyrobiskach.

Odciążenie miałoby też dotyczyć części opłaty eksploatacyjnej na rzecz funduszu ochrony środowiska, która - zamiast do funduszu - mogłaby trafiać na finansowanie zadań własnych związanych z ochroną środowiska.

Z danych Górniczej Izby Przemysłowo-Handlowej (GIPH) wynika, że w ciągu minionych pięciu lat górnictwo przekazało do budżetu i związanych z nim instytucji 44,8 mld zł, czyli 34 proc. swoich wpływów ze sprzedaży węgla. Analizy Izby wskazują, że możliwe jest odciążenie górnictwa od rozmaitych opłat na poziomie 1 mld zł rocznie, wobec ponad 6,2 mld zł odprowadzonych przez podmioty sektora górniczego w ubiegłym roku.

Oprócz podatków czy składek na ZUS górnictwo płaci też rozmaite parapodatki np. na fundusze celowe. Z danych GIPH wynika, że rocznie branża płaci np. ok. 135 mln zł opłaty eksploatacyjnej, a ok. 400 mln zł jest "zamrożone" w obowiązkowym funduszu likwidacji zakładów górniczych. Duże środki pochłania też proces przedłużania koncesji wydobywczych czy koszty dokumentacji geologicznej. 100 mln zł z górnictwa zasila Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Kolejne 100 mln zł dałoby też branży dopuszczalne przepisami zwolnienie z akcyzy na energię dla przemysłów energochłonnych.

Przedstawiciele środowiska górniczego oceniają, że wobec górnictwa jest prowadzona nieprzychylna i restrykcyjna polityka fiskalna, która doprowadziła do takiego poziomu obligatoryjnych obciążeń, który blokuje jego rozwój i utrudnia utrzymanie rentowności przy obecnej trudnej sytuacji na rynkach węgla.

Rekomendacja trójstronnego zespołu, w skład którego wchodzą przedstawiciele rządu, związkowców i pracodawców, będzie teraz analizowana przez ministerstwa energii i finansów.

"W Ministerstwie Energii powstaje zespół, którego zadaniem będzie przeanalizowanie polityki fiskalnej wobec sektora górnictwa węgla kamiennego, który w efekcie przedstawi swoje rekomendacje w tym zakresie. Stosowne decyzje jednak należeć będą do ministra finansów" - podało w końcu września br. Ministerstwo Energii.

Podmioty sektora węglowego płacą ponad 30 podatków, w tym dziewięć specyficznych dla branży górniczej. W minionych sześciu latach średnia wysokość obciążenia każdej tony węgla kamiennego wynosiła ok. 100 zł.

-------------

W ciągu trzech kwartałów tego roku strata górnictwa węgla kamiennego na podstawowej działalności, jaką jest sprzedaż węgla, wyniosła ok. 1,3 mld zł. Średnio na każdej tonie kopalnie traciły ok. 10 zł - wynika z danych katowickiego oddziału Agencji Rozwoju Przemysłu (ARP).

Najnowsze dane charakteryzujące sytuację sektora węglowego przedstawiono podczas poniedziałkowych obrad zespołu trójstronnego ds. bezpieczeństwa socjalnego górników.

W samym wrześniu br., kiedy wzrosła zarówno wielkość sprzedaży węgla, jak i średnia cena tego surowca, strata sektora węglowego na sprzedaży węgla wyniosła 12 mln zł i należała do najniższych w tym roku.

Jak poinformował dyrektor katowickiego oddziału ARP Henryk Paszcza, średnia cena węgla z polskich kopalń do sierpnia br. wyniosła ok. 231 zł za tonę (spadek o 11 proc. wobec tego samego okresu 2015), a średni koszt produkcji tony węgla 241 zł, co oznacza ok. 10 zł średniej straty na sprzedaży każdej tony.

Średnia cena węgla energetycznego wyniosła 213 zł za tonę (spadek o 9,3 proc. wobec dziewięciu miesięcy 2015), a cena węgla koksowego 311 zł a tonę (spadek o 18 proc. wobec tego samego okresu rok wcześniej).

Jak podano w poniedziałek, od początku roku do końca września kopalnie wydobyły w sumie niespełna 52 mln ton węgla, z czego 42 mln ton to węgiel energetyczny, a 9,7 mln ton - koksowy. Sprzedano w tym czasie 54 mln ton węgla, niespełna 3 proc. więcej niż w tym samym czasie przed rokiem. 47,4 mln ton znalazło odbiorców w kraju, a niespełna 6,7 mln ton trafiło na eksport. Stan zapasów węgla w końcu września wynosił 3,4 mln ton i był najniższy od kilku lat.

Do końca sierpnia do Polski napłynęło 5,2 mln ton węgla z zagranicy, z czego najwięcej - 3,2 mln ton - z Rosji. Ok. 1 mln ton to węgiel australijski, głównie koksowy.

Wrzesień przyniósł ożywienie, zarówno w zakresie wielkości sprzedaży, jak i osiąganych cen węgla. Jak podał w końcu października resort energii, we wrześniu br. wszystkie kategorie krajowych odbiorców węgla, za wyjątkiem koksowni, zwiększyły zakupy tego surowca w odniesieniu do poprzedniego miesiąca.

Dzięki temu we wrześniu sprzedaż węgla z polskich kopalń, która w poprzednich miesiącach tego roku wahała się między 5,3 a 6,5 mln ton, przekroczyła 8,4 mln ton. Stan zapasów węgla w odniesieniu do sierpnia zmniejszył się o ok. 2,3 mln ton, z 5,7 do 3,4 mln ton.

Zwiększenie sprzedaży - według wcześniejszych informacji resortu energii - odnotowano tak w przypadku energetyki zawodowej i przemysłowej, ciepłowni, jak i innych odbiorców krajowych. "Do tej ostatniej grupy odbiorców należą tacy odbiorcy jak m.in. indywidualne gospodarstwa domowe, autoryzowani sprzedawcy węgla, zakłady wzbogacania i uśredniania węgla kamiennego, ogrodnictwo, odbiorcy przemysłowi, Agencja Rezerw Materiałowych, drobny przemysł, niezależni pośrednicy w handlu węglem, jak też jednostki administracji państwowej, szkolnictwo, lecznictwo i gospodarstwa rolnicze" - podało ministerstwo. Impulsem dla zwiększenia zakupów węgla jest z jednej strony nadchodząca zima, z drugiej zaś coraz wyższe ceny węgla energetycznego na rynkach europejskich.