Nadchodzi fala restrukturyzacji w placówkach medycznych?

Wobec braku rewizji kontraktów przyznawanych przez NFZ w wielu dziedzinach medycyny, znaczne obniżki wycen wybranych świadczeń spadły jak grom z nieba na sektor opieki medycznej. Zdaniem ekspertów zagrożone są przede wszystkim te podmioty, które założenia biznesowe opierały głównie na korzystaniu ze środków publicznych. Na początku lipca o konieczności zamknięcia lub zawieszenia działalności trzech placówek zdecydowała polsko-amerykańska sieć wyspecjalizowanych oddziałów kardiologii interwencyjnej, chirurgii naczyniowej i kardiochirurgii - American Heart of Poland.

- Nowe zasady kontraktowania doprowadzą do istotnego ograniczenia konkurencji w usługach medycznych, uniemożliwiając wejście na rynek nowych podmiotów - przekonuje Tatiana Piechota, partner w Upper Finance. - Jeszcze w ramach starych zasad NFZ przyznawał aż 6 punktów konkursowych za kontynuację działalności. Już wtedy nowe podmioty miały utrudnione zadanie, i to pomimo solidnego zaplecza finansowego. Teraz ta droga stała się jeszcze bardziej wyboista.

Z analiz Upper Finance wynika, że zmiany w otoczeniu prawnym i finansowym boleśnie dotkną większość funkcjonujących dziś w Polsce placówek medycznych. - Spodziewamy się fali problemów z wypłacalnością, a w skrajnych przypadkach także upadłości - ostrzega Tatiana Piechota. - Pewnym pocieszeniem jest fakt, że od maja ubiegłego roku przedsiębiorcy mogą ubiegać się o usankcjonowaną sądownie restrukturyzację. Ustawa przewiduje cztery narzędzia: postępowanie o zatwierdzenie układu, przyspieszone postępowanie układowe, postępowanie układowe oraz postępowanie sanacyjne.

Postępowanie o zatwierdzenie układu i przyspieszone postępowanie układowe to procedury najbardziej uproszczone, które mogą być stosowane, gdy suma wierzytelności spornych nie przekracza 15 proc. wszystkich wierzytelności uprawnionych do głosowania nad układem. - W postępowaniu o za-twierdzenie układu dłużnik sam zbiera głosy wierzycieli popierających zawarcie układu, sąd zaś formalnie ocenia złożony wniosek o zatwierdzenie układu i treść układu. Przyspieszone postępowanie układowe może zamknąć się w terminie kilku miesięcy, zaś rola sądu opiera się na ocenie wniosku o otwarcie i przeprowadzeniu głosowania nad układem - mówi Krzysztof Czerkas, partner w Upper Finance.

Z kolei w postępowaniu układowym układ musi obejmować wszystkich wierzycieli. - Warto je zastosować, gdy w spółce prowadzonych jest wiele postępowań sądowych i administracyjnych, a suma spornych wierzytelności przekracza 15 proc. ich ogółu - przekonuje Krzysztof Czerkas.

Największym wyzwaniem dla wnioskodawcy jest postępowanie sanacyjne, ponieważ wymaga przedstawienia kompleksowego planu restrukturyzacyjnego jeszcze przed propozycjami układowymi. -Daje ono ochronę przed wszystkimi wierzycielami - nie tylko podlegającymi układowi. W zamian w większości przypadków procedura ta ma odbierać organom przedsiębiorcy możliwość sprawowania zarządu nad przedsiębiorstwem - wyjaśnia Krzysztof Czerkas.

W restrukturyzacji ratunku szukać mogą prywatne podmioty medyczne, będące przedsiębiorcami w rozumieniu Kodeksu cywilnego. Ustawa nie obejmuje skarbu państwa i jednostek samorządu terytorialnego, banków państwowych i hipotecznych, zakładów ubezpieczeń i reasekuracji czy funduszy inwestycyjnych. Nie podlegają jej również publiczne zakłady opieki zdrowotnej, choć żaden zapis ustawy nie pokazuje tego czarno na białym.

- Wedle obowiązującego prawa publicznych zakładów opieki zdrowotnej nie można traktować jako przedsiębiorców, a w konsekwencji nie mogą ogłosić upadłości ani wprowadzić postępowania restrukturyzacyjnego - tłumaczy Tatiana Piechota. Co więc stanie się z tymi ZOZ-ami, które w efekcie obowiązywania nowych zasad kontraktowania niechybnie popadną w kłopoty finansowe?

- Obecnie rysują się trzy główne możliwości: muszą albo poczekać na kolejną ustawę oddłużeniową albo na pierwsze orzeczenie sądu, który potraktuje publiczny ośrodek medyczny jako przedsiębiorcę i zezwoli na przeprowadzenie restrukturyzacji zgodnie z ustawą Prawo restrukturyzacyjne z 2015 roku, otwierając furtkę dla kolejnych ZOZ-ów, co zachęci inne sądu do podobnego orzekania - ocenia Krzysztof Czerkas.

Eksperci są jednak zgodni, że najlepszym jednak wyjściem byłaby nowelizacja prawa restrukturyzacyjnego z 2015 roku i dopuszczenie publicznych ZOZ-ów do możliwości korzystania z postępowań restrukturyzacyjnych. Inaczej rynek usług medycznych może czekać niekontrolowane trzęsienie ziemi, na którym stracą przede wszystkim ciężko chorzy pacjenci.

...................

Pierwsza transza zwiększonego wynagrodzenia dla pracowników podmiotów leczniczych powinna być zagwarantowana już w przyszłym roku - zapowiedział w środę minister zdrowia Konstanty Radziwiłł.

Minister zdrowia spotkał się w tym dniu w Centrum Partnerstwa społecznego - Dialog ze związkowcami i pracodawcami. Tematem rozmowy były zmiany w systemie wynagrodzenia pracowników służby zdrowia. Resort zdrowia pracuje nad projektem ustawy o minimalnym wynagrodzeniu pracowników podmiotów leczniczych.

Radziwiłł powiedział dziennikarzom po spotkaniu, że resort przygotował kilka zmian w projekcie o minimalnym wynagrodzeniu pracowników podmiotów leczniczych. "Między innymi jest taka zmiana, że pierwsza transza zwiększonego wynagrodzenia powinna być zagwarantowana już w przyszłym roku, a nie w 2018 roku" - zapowiedział.

Ocenił, że środowe spotkanie było "dobre". Resort przestawił poprawiony projekt ustawy o minimalnych wynagrodzeniach pracowników medycznych. "Generalnie jest to dobrze przyjmowane. Ciągle jednak jest oczekiwanie, że te minimalne wynagrodzenia będą wyższe" - powiedział Radziwiłł.

"Jest możliwy do zrealizowania projekt. Bezpieczny. A przede wszystkim dobry dla pacjentów. W końcu służba zdrowia jest przecież po to. Godne warunki zatrudniania dla pracowników to jest jedna sprawa, a przede wszystkim chodzi zwiększanie bezpieczeństwa pacjentów" - mówił minister.

Radziwiłł zwrócił uwagę, że minister zdrowia "nie jest pracodawcą". "Nie może ustalać wynagrodzeń. W ramach różnego rodzaju regulacji państwowych postanowiliśmy zabezpieczyć tych, którzy zarabiają niegodnie mało" - wyjaśnił.

Zapowiedział, że projekt ustawy o minimalnych wynagrodzeniach zostanie skierowany do konsultacji społecznych.

Przewodnicząca Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pielęgniarek i Położnych Lucyna Dargiewicz pozytywnie oceniła spotkanie z ministrem. "Na taką ustawę czekaliśmy od lat. Ale jako środowisko pielęgniarek i położnych mamy uwagi do współczynników. Nie zgadzamy się z nimi. Uważamy, że dobrze byłoby zająć się wartościowaniem stanowisk pracy" - mówiła.

Pozytywnie spotkanie oceniła również przewodnicząca Krajowego Sekretariatu Ochrony Zdrowia NSZZ "Solidarność" Maria Ochman. "To ruch w dobrą stronę" - powiedziała. Podniesienie płacy minimalnej pomoże tym najniżej uposażonym pracownikom służby zdrowia. Ale oczywiście chcielibyśmy więcej. Mamy jednak pewną świadomość, że oczekiwania zostały zbyt mocno rozbudzone" - dodała.

Środowe rozmowy były kolejnym w ostatnich dniach spotkaniem ministra zdrowia z przedstawicielami pracowników medycznych. We wtorek o płacach minimalnych i podwyższeniu finansowania ochrony zdrowia Radziwiłł rozmawiał z Porozumieniem Zawodów Medycznych, które zorganizowało sobotnią manifestację pracowników ochrony zdrowia.

Kilka dni wcześniej minister wraz z premier Beatą Szydło spotkali się także z przedstawicielkami NSZZ "Solidarność", które spędziły noc w budynku ministerstwa, ponieważ chciały jej przedstawić swoją ocenę sytuacji w systemie ochrony zdrowia. Podczas rozmów ustalono harmonogram spotkań i konsultacji dot. projektów ustaw przygotowywanych przez ministerstwo zdrowia.

PAP