Prezydent podpisze 30 stycznia ustawę o ograniczeniu handlu w niedziele i święta

"We wtorek, 30 stycznia, o godz. 14 w Pałacu Prezydenckim Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda podpisze ustawę z dnia 10 stycznia 2018 r. o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz niektóre inne dni" - poinformowano w środowym komunikacie.

Dodano, że planowane jest wystąpienie prezydenta.

Sejm uchwalił ustawę o ograniczeniu handlu w niedziele 24 listopada br. Zgodnie z jej zapisami od 1 marca 2018 r. w każdym miesiącu będą dwie niedziele handlowe - pierwsza i ostatnia. Od 1 stycznia 2019 roku będzie to tylko jedna niedziela w miesiącu - ostatnia, a od 1 stycznia 2020 roku będzie obowiązywał zakaz handlu we wszystkie niedziele z wyjątkiem siedmiu w roku. Od 2020 roku wolne od handlu będą tylko: dwie niedziele handlowe przed świętami Bożego Narodzenia, jedna przed Wielkanocą i cztery dodatkowo - ostatnie niedziele: stycznia, kwietnia, czerwca oraz sierpnia.

Ponadto - jak zapisano w ustawie - w Wigilię Bożego Narodzenia oraz w sobotę bezpośrednio poprzedzającą Wielkanoc handel będzie możliwy tylko do godz. 14. W ustawie przewidziano katalog włączeń obejmujący placówki, w których będzie można prowadzić handel w niedziele. Dozwolony on będzie m.in.: w piekarniach, cukierniach, na stacjach paliw płynnych, w kwiaciarniach, w sklepach z pamiątkami, w sklepach z prasą, biletami komunikacji miejskiej, wyrobami tytoniowymi, placówkach pocztowych.

Zgodnie z regulacjami, w niedziele zrobimy także zakupy m.in. w placówkach handlowych na dworcach, w portach lotniczych, w strefach wolnocłowych, w środkach komunikacji miejskiej. Przewiduje się także, że w okresie od 1 czerwca do dnia 30 września każdego roku kalendarzowego handel będzie mógł się odbywać w placówkach handlowych prowadzących handel częściami zamiennymi i maszynami rolniczymi.

Zakaz handlu w niedziele nie będzie także obowiązywał na terenach rolno-spożywczych rynków hurtowych oraz w placówkach prowadzących skup zbóż, buraków cukrowych, owoców, warzyw lub mleka surowego. Właściciel sklepu będzie mógł otworzyć go w niedzielę, gdy sprzedaż będzie prowadził osobiście, "we własnym imieniu i na własny rachunek". Wyeliminowano w ten sposób sklepy franczyzowe.

Ustawa przewiduje karę grzywny za złamanie zakazu handlu w niedziele w wysokości od 1 tys. zł do 100 tys. zł, a nawet - przy uporczywym łamaniu zakazu - karę ograniczenia wolności.

Projekt ustawy trafił do Sejmu jesienią ub.r. jako inicjatywa obywatelska autorstwa Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej, w którego skład wchodzi m.in. NSZZ "Solidarność".

Ustawa przegłosowana przez Sejm i wsparta przez prezydenta ma mnóstwo wad legislacyjnych, jest niedopracowana i nieprecyzyjna. Brak precyzji rodzi oczywiście samowolę interpretacyjną. Czy w sklepie z dewocjonaliami będzie można sprzedawać sery żółte, ale pod warunkiem, że obrót dewocjonaliami będzie wyższy niż obrót serami? Które galerie handlowe będą mogły prowadzić działalność na dworcach kolejowych?

Czy duże sklepy będą mogły funkcjonować w niedzielę, gdy rozbudują swój dział cukierniczy? Skąd tak wiele wyłączeń z zakazu handlu skoro zdaniem ustawodawcy niedziela ma być dla Boga i rodziny? Czy pracownik cukierni albo sklepu z dewocjonaliami mniej potrzebuje wolnej niedzieli niż pracownik supermarketu? Na żadne z tych pytań ustawa nie odpowiada.

W swoich skutkach ustawa może być szkodliwa dla pracowników i konsumentów. Dowartościowuje ona małe sklepy, gdzie warunki pracy są najgorsze, a płace najniższe. To właśnie w najmniejszych placówkach handlowych najczęściej są łamane prawa pracownicze. Mimo to w uzasadnieniu ustawy czytamy wręcz o wsparciu samozatrudnienia. Trudno pojąć, dlaczego w niedzielę otwarte mają być sklepy osiedlowe, gdzie pracownicy są znacznie gorzej traktowani niż w hipermarketach, ceny są znacznie wyższe, a jakość towarów niższa.

Jednocześnie ustawa koncentruje się jedynie na części jednej branży. W niedzielę czynne są szpitale i elektrownie, działa policja i straż pożarna, funkcjonuje transport publiczny, otwarte są baseny, restauracje, kościoły, galerie, wesołe miasteczka. Setki tysięcy pracowników pracują w niedziele i ustawa się do nich nie odnosi.

Zamiast selektywnych zakazów, chaosu i narzucania społeczeństwu określonego modelu spędzania czasu wolnego, rząd powinien podjąć działania na rzecz wyższych płac. Dlatego znacznie lepszym rozwiązaniem od tych przeforsowanych przez rząd byłoby proponowane przez OPZZ radykalne podniesienie płac za pracę w niedzielę. Niezmiennie i konsekwentnie proponujemy, aby stawki za pracę w niedzielę były 2,5 razy wyższe niż za pracę w dni powszednie. We wszystkich branżach.

Piotr Szumlewicz, ekspert i doradca OPZZ