Sejm przyjął ustawę o Karcie Dużej Rodziny

Ustawa określa zasady przyznawania Karty, uprawnienia z niej wynikające oraz sposób realizacji i finansowania zadań przez resort pracy, administrację rządową i samorząd. Członkowie rodzin wielodzietnych, niezależnie od dochodu, dzięki Karcie, będą mieć zniżki na przejazdy koleją, opłaty paszportowe i wstęp do niektórych muzeów czy obiektów sportowych. Ustawa została uchwalona jednogłośnie; za jej przyjęciem zagłosowało 417 posłów.

Karty będą przysługiwały rodzinom, które mają na utrzymaniu co najmniej troje dzieci w wieku do 18 lat, lub do 25 - gdy się ono uczy. W przypadku dziecka niepełnosprawnego (musi mieć orzeczenie o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności) nie ma granicy wieku.

Karta przysługiwać będzie samotnemu rodzicowi, rodzicom (także zastępczym, opiekunom w pieczy zastępczej), małżonkowi rodzica. Kartę otrzymać będą mogli nie tylko obywatele polscy, ale też cudzoziemcy mający pozwolenie na pobyt stały w Polsce, długoterminową rezydenturę, uchodźcy.

Dzięki Karcie osoby z rodzin wielodzietnych otrzymają m.in. zniżki na przejazdy kolejowe - 37 proc. na bilety jednorazowe oraz 49 proc. na miesięczne; zniżki w opłatach paszportowych - 75 proc. w przypadku dzieci i 50 proc. dla rodziców i małżonków rodziców; darmowe wstępy do parków narodowych.

Karta uprawnia - i po wprowadzenia ustawy dalej będzie uprawniać - do zniżek nie tylko w instytucjach publicznych, ale też oferowanych przez przedsiębiorców, którzy mają umowy z ministrem pracy lub wójtami. Wykaz uprawnień oraz instytucji albo podmiotów je przyznających MPiPS zamieszczać ma na stronie internetowej. Podmioty, które przyznają zniżki, będą miały prawo posługiwać się w materiałach reklamowych oraz informacyjnych znakiem "Tu honorujemy Kartę Dużej Rodziny".

Karta, tak jak dotąd, będzie wydawana bezpłatnie na wniosek członka rodziny wielodzietnej przez wójta (burmistrza lub prezydenta miasta) właściwego ze względu na miejsce zamieszkania. Jedna osoba będzie mogła wnieść o przyznanie Kart wszystkim członkom rodziny.

W przypadku zgubienia lub kradzieży Karty wójt wyda duplikat za opłatą 9,21 zł. Do wniosku o Kartę trzeba będzie dołączyć oryginały lub odpisy dokumentów potwierdzających, że rodzina jest wielodzietna. Wniosek można będzie złożyć również w formie elektronicznej. Zgodnie z autopoprawką, wójt będzie mógł zwolnić członka rodziny z opłaty za duplikat na jego umotywowany wniosek, biorąc pod uwagę jego trudną sytuację materialną lub zdrowotną.

Rodzic, który nabędzie uprawnienia do Karty, nie utraci ich, chyba że sąd odbierze mu władzę rodzicielską lub ją ograniczy przez umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej. Małżonek rodzica straci ją tylko w przypadku rozwodu lub unieważnienia małżeństwa (jeśli nie jest rodzicem dzieci). Dziecko - zgodnie z granicą wieku. Zmiany, które mogą spowodować, że rodzic utraci prawo do Karty, nie będą miały wpływu na uprawnienia pozostałych członków rodziny.

W rozporządzeniach do projektu określone zostaną sprawy związane z kosztami ustawy dla gmin, kwestie dot. unieważnienia Karty oraz wzory Karty, wniosku o przyznanie Karty lub jej duplikatu, znaku "Tu honorujemy Kartę Dużej Rodziny" i logo rodziny wielodzietnej.

Według resortu pracy w program KDR zaangażowanych jest 350 instytucji i firm, które oferują ulgi w ponad tysiącu podmiotów handlowych, kulturalnych, sportowych. Ich wykaz znajduje się na stronie www.rodzina.gov.pl. Do tej pory złożono wnioski o wydanie ok. 643 tys. KDR, z czego odebrano już blisko pół miliona.

Z danych GUS wynika, że rodziny wielodzietne w Polsce to 3,4 mln osób. Do tej pory - w ramach rządowego programu - ponad 100 tys. rodzin złożyło wnioski o 523 tys. Kart. Teraz ustawa trafi do Senatu; zgodnie z planem ma wejść w życie 1 stycznia 2015 r., z wyjątkiem zmian dotyczących paszportów, które wejdą w życie 5 czerwca 2015 r.

_ _ _ _ _ _ _ _ _

Od przyszłego roku rodziny wielodzietne będą mogły korzystać ze zniżek i dodatkowych uprawnień, które gwarantuje im przyjęta dzisiaj w Sejmie ustawa o Karcie Dużej Rodziny. Nie będzie wśród nich zniżek na zakup leków, ponieważ obowiązujące prawo zabrania aptekom informowania o udziale w programach propacjenckich. Związek Pracodawców Aptecznych PharmaNET apelował do posłów o zmianę tych przepisów. Bez skutku.

- Chcemy umożliwić rodzinom wielodzietnym zakup leków ze zniżką, bo wiemy, jak dużym obciążeniem dla ich budżetów domowych są wydatki ponoszone na leczenie. Powinniśmy zrobić wszystko, aby nie musiały dokonywać wyboru między lekami a jedzeniem - mówi Marcin Piskorski, prezes Związku Pracodawców Aptecznych PharmaNET.

Taki wybór wcale nie jest rzadkością. Jak wynika z badania "Ochrona zdrowia w gospodarstwach domowych w 2013 r.", przeprowadzonego w pierwszym kwartale 2014 r. przez Główny Urząd Statystyczny na reprezentatywnej próbie ok. 4,6 tys. gospodarstw domowych liczących 12,5 tys. osób, dla 55,1 proc. gospodarstw zakup leków przepisanych na receptę lub zaleconych przez lekarza był dużym obciążeniem. - To są dane dla ogółu populacji. Z praktyki wiemy, że osoby, które najczęściej rezygnują z zakupu leków w aptece z powodów finansowych, to rodziny wielodzietne i seniorzy. Dlatego należy im pomóc - dodaje Piskorski.

Z myślą o rodzinach wielodzietnych, w których wychowuje się troje i więcej dzieci, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej opracowało program zniżek i dodatkowych uprawnień - Kartę Dużej Rodziny. Zyskał on postać rządowego projektu ustawy, którą posłowie przyjęli podczas dzisiejszego posiedzenia Sejmu. Jeśli do końca roku ustawa zostanie przyjęta przez Senat i podpisana przez Prezydenta RP, wejdzie w życie 1 stycznia 2015 r.

Ustawa o Karcie Dużej Rodziny gwarantuje rodzinom wielodzietnym prawo do skorzystania ze zniżek oferowanych m.in. przez muzea, rezerwaty przyrody, obiekty sportowo-rekreacyjne, biura turystyczne, uzdrowiska, sklepy (pełna lista podmiotów już uczestniczących w programie na www.rodzina.gov.pl).

Ponadto członkowie rodzin wielodzietnych otrzymają 37-proc. ulgę na jednorazowe przejazdy koleją i 49-proc. na bilety miesięczne.

- Rząd zaprosił do udziału w Karcie Dużej Rodziny także przedsiebiorstwa prywatne. Apteki zrzeszone w Związku Pracodawców Aptecznych (w sumie kilka tysięcy placówek) zgłosiły akces do programu już w lutym 2014 r. Niestety, okazało się, że nie jesteśmy w nim mile widziani - dodaje Marcin Piskorski.

Na przeszkodzie stanął zakaz reklamy aptek w jego dzisiejszym brzmieniu: "Zabroniona jest reklama aptek i punktów aptecznych oraz ich działalności. Nie stanowi reklamy informacja o lokalizacji i godzinach pracy apteki lub punktu aptecznego". Zakaz ten jest bardzo surowo egzekwowany, a za zakazaną reklamę uznaje się jakiekolwiek działania informacyjne wyróżniajace aptekę, także te dotyczące usług dla pacjentów czy oferowanych im programów zdrowotnych.

Związek Pracodawców Aptecznych PharmaNET wielokrotnie występował do Ministra Zdrowia z wnioskiem o zmianę tych antypacjenckich i antyspołecznych, jego zdaniem, przepisów, które nie mają precedensu w krajach Unii Europejskiej. Bez rezultatu.

Szkodliwość społeczną obecnych przepisów dostrzegają także organizacje pacjenckie i prorodzinne.

"Jesteśmy bardzo wdzięczni za podjęcie inicjatywy wystąpienia z propozycją, aby Karta Dużej Rodziny objęła również w swoim systemie zniżki na zakup leków, które nie są objęte refundacją. Jest to dla nas niezwykle ważne, ponieważ nasze skromne fundusze rodzinne nie wytrzymują obciążeń codziennych wydatków i w momencie, kiedy przychodzi nagle choroba, zawala nam się cały budżet i często naszych rodzin nie stać na wykup leków. Ten problem nie dotyczy tylko nas rodziców i naszych dzieci, ale również naszych seniorów rodowych. Coraz częściej stajemy się rodzinami wielopokoleniowymi, a nasi rodzice stają się opiekunami naszych dzieci, abyśmy my mogli zdobywać finanse na całą rodzinę.

Wasza inicjatywa jest dla naszego środowiska bardzo ważna, a dotyczy ona 350 rodzin członków i 130 rodzin podopiecznych. Składamy jeszcze raz podziękowanie, mając nadzieję, że Państwa inicjatywa nie będzie blokowana i znajdzie szerokie uznanie zarówno wśród rządzących, jak w naszym środowisku" - czytamy w piśmie skierowanym do ZPA PharmaNET przez Waldemara Wasiewicza, prezesa Stowarzyszenia Rodzin Wielodzietnych Warszawy i Mazowsza.

- Dla naszych podopiecznych dużo ważniejszy od dostępu do dóbr kultury jest dostęp do świadczeń opiekuńczych i tańszych leków. Dlatego trudno nam zrozumieć, dlaczego Ministerstwo Zdrowia jest przeciwne przystąpieniu aptek do programu Karta Dużej Rodziny. Czyżby nie zależało mu na obniżeniu wydatków na leki w rodzinach, które zostały pokrzywdzone przez los i nie potrafią się bronić? - pyta dr Elżbieta Szwałkiewicz, przewodnicząca Koalicji "Na pomoc niesamodzielnym", skupiającej ok. 500 instytucji działających na rzecz osób niepełnosprawnych, przewlekle chorych i starszych.

Podobnego zdania jest Stanisław Maćkowiak, prezes Federacji Pacjentów Polskich. - Pomoc pacjentom w zakupie leków nie ma nic wspólnego z reklamą leków, których pełno jest w radiu czy telewizji. Dzisiejsze przepisy nic z tym nie robią, za to zakazują pomocy rodzionom wielodzietnym. Uważam, że to absurd - mówi prezes Maćkowiak.