Najwięcej zarobisz w Warszawie

Przeciętne wynagrodzenia wzrastają stopniowo w zależności od wielkości firmy. Płaca zatrudnionego w najmniejszej firmie (do 9 pracowników), wynosząca 1 630 zł, stanowi 63% (900 zł mniej) przeciętnej wypłaty w największej firmie. Wydaje się, że wysokość zarobków jest powiązana z rozmiarami firmy i jej możliwościami wypracowywania zysków. Premie nie wpływają zazwyczaj w Polsce w znaczący sposób na wynagrodzenia pracowników. Oczywiście, są osoby otrzymujące wysokie premie. Co dziesiąty pracownik największego przedsiębiorstwa dostaje premię w wysokości 2 tys. zł. W najmniejszych firmach natomiast aż 52% pracowników nie dostaje premii w ogóle.

* podane wartości to mediany

Wraz z wielkością firmy zmienia się liczba osób, których wynagrodzenia mieszczą się w poszczególnych przedziałach płacowych (wykres 2). Początkowe kategorie są reprezentowane w większości przez małe i średnie przedsiębiorstwa. Wraz ze wzrostem zarobków coraz więcej "mają do powiedzenia" duże zakłady.

Firmy zatrudniające 1-9 pracowników Niemal połowa (46%) pracowników takich przedsiębiorstw otrzymuje najwyżej 1 500 zł miesięcznie. Z tego niemal połowa, zarabia od 1 000 do 1 500 zł. Natomiast co piąty ma szansę na zarobki w przedziale od 2 500 do 5 000 zł. Tylko 7% może otrzymać miano krezusów zarabiających powyżej 5 000 zł, z tego zaledwie ułamek przekracza magiczną granicę 10 000 zł.

Firmy zatrudniające 10-49 pracowników Zarobki tylko 12% zatrudnionych nie przekraczają granicy 1 000 zł, lecz ponad połowa nie ma szans na wypłatę wyższą od 2 000 zł. Podobnie jak w przypadku małych zakładów, tak i tutaj przedział 1 000 - 1 500 zł reprezentowany jest przez największą liczbę pracowników, lecz jest ich o 3 punkty proc. mniej (dokładnie 20,9%). Co dziesiąty pracownik zarabia przynajmniej 5 000 zł, a połowa z nich ma o 2 tys. więcej. Około 3% pracowników tych firm otrzymuje wynagrodzenie przekraczające 10 000 zł (około 2,5%).

Firmy zatrudniające 50-249 pracowników Co piąty zatrudniony w takiej firmie dostaje miesięcznie przynajmniej 1 500 zł, lecz nie więcej niż 2 000 zł. Zarobki do kwoty 2 000 otrzymuje ponad 45% pracowników, natomiast do 3 tys. zł już 70% zatrudnionych. Co czwarty pracownik zarabia od 2 000 - 3 000 zł. Płace powyżej 4 tys. zł otrzymuje 18% pracobiorców. Poziom 10 000 zł brutto osiąga zaledwie 2,5% pracowników tych firm.

Firmy zatrudniające 250 i więcej pracowników W tych firmach, już tylko 1 na 20 pracowników zarabia mniej niż 1 000 zł brutto. Przeciętne zarobki w granicach 1 - 4 tys. zł otrzymuje około 71% zatrudnionych w największych firmach. Na więcej może liczyć co czwarty pracownik. Najbogatsi, czyli osoby zarabiające powyżej 10 tys. zł stanowią 3,5%.

Około połowa wszystkich pracowników firm nie stwierdziła żadnych zmian w wysokości swojego wynagrodzenia. Wraz z wielkością przedsiębiorstwa rośnie ilość osób, które zwiększyły swoje dochody. Największy "ruch" w zarobkach odczuli ankietowani z największych firm. Aż 37% z nich dostało podwyżki. Jedynie w najmniejszych przedsiębiorstwach jest to mniej niż 1/3 zatrudnionych. Tam również najwyższy odsetek osób musiał pogodzić się ze spadkiem swojego wynagrodzenia (17% ankietowanych).

W jakich firmach płacą najwięcej?

Wśród pracowników szeregowych wzrost zarobków w zależności od wielkości firmy jest stopniowy i wynosi od 200 - 250 zł. W najlepszym wypadku ich wynagrodzenie może wynieść 1 850 zł. W stosunku do specjalistów otrzymują mniej o około 600 zł. Jedynie w największych firmach różnica ta wynosi 1 000 zł. Skok wynagrodzeń specjalistów jest widoczny zwłaszcza pomiędzy średnimi a największymi firmami. Od najmniejszych firm w górę wzrost wynosi przeciętnie około 250 zł. Natomiast w ostatniej kategorii firm dochody specjalistów wzrastają o 500 zł. Tak dużych zmian nie stwierdzono wśród kierowników. Ich pensje wzrastają stopniowo o 400 - 600 zł, osiągając swoje maksimum 3 657 zł w największych firmach. Najlepiej opłacani są dyrektorzy z największych przedsiębiorstw, a ich pensja wynosi przeciętnie 7 600 zł. Również w tej grupie pracowników następuje znaczniejszy wzrost wynagrodzenia pomiędzy zakładami zatrudniającymi do 249 pracowników a większymi. Różnica ta wynosi 1 600 zł. Przeciętna pensja kierownika wynosi w przybliżeniu około 50% wynagrodzenia dyrektora. Oznacza to, że wzrost zarobków na tych dwóch stanowiskach jest proporcjonalny. Podobną zależność można zauważyć w przypadku pracowników szeregowych i specjalistów, gdzie stosunek zarobków waha się od 66% do 71%.

* podane wartości to mediany

Najlepiej zarabiającymi pracownikami są dyrektorzy i prezesi. Szczególnie wysokimi pensjami mogą pochwalić się trzymający ster władzy w największych zakładach. Co dziesiąty z tej grupy dostaje miesięcznie kwotę większą niż 23 300 zł brutto.

* podane wartości to mediany

Małe przedsiębiorstwa prywatne wcale nie proponują swoim pracownikom wyższych zarobków niż publiczne. Większe firmy, zarówno publiczne, jak i prywatne lepiej nagradzają pracujące dla nich osoby. Różnica polega jednak na tym, że zarobki w firmach prywatnych zatrudniających więcej niż 10 osób są zdecydowanie wyższe. Początkowa nieznaczna różnica wzrasta w firmach zatrudniających 10-49 osób do kwoty bliskiej 300 zł, osiągając w przypadku największych zakładów poziom 700 zł brutto. Również skoki wynagrodzeń są większe w sektorze prywatnym. Przeciętne zarobki pracownika z najmniejszego zakładu prywatnego stanowią 57% przeciętnej pensji w przedsiębiorstwie z ponad 249-oma osobami. W przypadku przedsiębiorstw państwowych jest to 73%.

* podane wartości to mediany

Województwo mazowieckie, w porównaniu wynagrodzeń z innymi regionami, wypada niczym stara Unia Europejska w porównaniu z Polską. Różnica w małych przedsiębiorstwach wynosi od 550 do niemal 900 zł, aby w największych firmach wzrosnąć nawet do 1 350 zł. Dysproporcje pomiędzy pozostałymi regionami są niewielkie i sięgają maksymalnie 330 zł w najmniejszych przedsiębiorstwach. Województwa wschodnie oferują najmniejsze wynagrodzenia i jedynie w firmach największych przekraczają one 2 000 zł. Tylko Mazowsze przełamuje granicę 3 000 miesięcznie począwszy od pracowników z zakładów zatrudniających przynajmniej 50 osób. Wśród regionów zachodnich lepiej prezentuje się część północna, zarobki są tam wyższe o około 100 - 150 zł. W największych przedsiębiorstwach nie ma już między nimi żadnych różnic w wynagrodzeniach.

* podane wartości to mediany

We wszystkich kategoriach prowadzi Warszawa. Tylko w tym mieście przeciętne zarobki przekraczają 3 tys. złotych i jedynie w małych przedsiębiorstwach nie osiągają one tego pułapu. Co ciekawe wynagrodzenia pracowników małych przedsiębiorstw z Warszawy są równe zarobkom Krakowa, Szczecina i Trójmiasta w największych zakładach. Poznań "broni honoru" innych polskich miast w tym względzie. Przeciętne zarobki w dużych firmach sięgają tu prawie 3 tys. zł. Jest to prawie 800 zł mniej niż w Warszawie, ale następny w kolejności Kraków oferuje swoim pracownikom 1 150 zł mniej niż Warszawa.

Zaskakujące jest to, że w firmach zatrudniających mniej niż 250 osób Kraków pod względem zarobków ustępuje już większości dużych miast. Pracownicy najmniejszych zakładów mogą tam liczyć zaledwie na 1 700 zł, czyli mniej więcej tyle, co w słabo opłacanej Łodzi. W Katowicach ciekawym faktem jest to, że większość pracowników zarabia tyle samo. Wielkość firmy nie gra tak dużej roli (poza małymi przedsiębiorstwami). Pracownik małej firmy z "najbiedniejszego" Lublina zarabia miesięcznie 58% pensji swojego kolegi z Warszawy.

* podane wartości to mediany

Kobiety we wszystkich przedsiębiorstwach są gorzej wynagradzane od mężczyzn. Wraz z wielkością firmy wzrasta również dysproporcja w zarobkach pomiędzy oboma płciami. Początkowa różnica 150 zł osiąga rozmiary 500 zł w największych przedsiębiorstwach.

* podane wartości to mediany

Jak więc łatwo się przekonać z powyższej analizy, generalną zasadą jest, że bardziej opłaca się pracować w dużych firmach. Co jednak ciekawe, zależność ta nie występuje z dużym natężeniem w firmach z kapitałem zagranicznym. W takich przedsiębiorstwach, niezależnie od ich wielkości, możemy liczyć na płace wynoszące przeciętnie przynajmniej 3 000 zł.

Artykuł powstał w oparciu o wyniki Internetowego Badania Wynagrodzeń przeprowadzonego przez wynagrodzenia.pl i czołowe portale internetowe.

Jan Kłusak, wynagrodzenia.pl