Spis treści:
- Jak sprawdzić, czy emerytura jest prawidłowo naliczona?
- Gdzie znaleźć informacje o naliczeniu emerytury?
- Najczęstsze błędy w naliczaniu emerytury - na co zwrócić uwagę?
- Co zrobić, gdy coś się nie zgadza w decyzji emerytalnej?
Jak sprawdzić, czy emerytura jest prawidłowo naliczona?
Po otrzymaniu decyzji o przyznaniu emerytury warto upewnić się, że wszystkie dane wykorzystane do jej obliczenia są prawidłowe. Nawet drobne błędy w emeryturze, tj. brak okresu składkowego, nieprawidłowe przeliczenie podstawy wymiaru czy pominięcie waloryzacji, mogą bowiem wpłynąć na ostateczną kwotę świadczenia.
Na tym etapie wystarczy ogólna analiza decyzji: sprawdzenie, czy uwzględniono wszystkie okresy zatrudnienia, składki i podstawy wymiaru. Jak to zrobić?
Gdzie znaleźć informacje o naliczeniu emerytury?
Aby upewnić się, że świadczenie zostało wyliczone prawidłowo, warto sięgnąć do źródeł, w których gromadzone są dane o przebiegu ubezpieczenia i wysokości składek. Podstawowym miejscem, w którym można zweryfikować te informacje, jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). To właśnie ZUS prowadzi ewidencję wszystkich składek przekazywanych przez pracodawców i osoby prowadzące działalność gospodarczą oraz na tej podstawie oblicza wysokość przyszłych świadczeń.
Najwygodniejszym sposobem dostępu do tych informacji jest Platforma Usług Elektronicznych (PUE ZUS). Po zalogowaniu na konto użytkownik może sprawdzić m.in.:
- historię opłaconych składek,
- zarejestrowane okresy składkowe i nieskładkowe,
- zgromadzony kapitał emerytalny,
- prognozowaną wysokość przyszłej emerytury.
Osoby, które nie mają dostępu do internetu, mogą natomiast złożyć pisemny wniosek w placówce ZUS o wydanie informacji o stanie konta ubezpieczonego. Warto również przechowywać dokumenty z wcześniejszych miejsc pracy, takie jak świadectwa, zaświadczenia o zarobkach czy umowy, ponieważ mogą być one potrzebne w przypadku braków lub nieścisłości w danych zgromadzonych przez ZUS.
Jeżeli dokumenty te zaginęły, możliwe jest uzyskanie duplikatów z archiwów państwowych lub od byłych pracodawców. Ma to szczególne znaczenie w przypadku osób, które pracowały przed 1999 rokiem, ponieważ wtedy część danych nie była jeszcze gromadzona w formie elektronicznej.
Najczęstsze błędy w naliczaniu emerytury - na co zwrócić uwagę?
Ustalenie wysokości emerytury opiera się na wielu danych gromadzonych przez wszystkie lata pracy, dlatego nawet drobne pomyłki w dokumentach mogą zaniżyć świadczenie. Do najczęstszych błędów w emeryturze należą:
- Brak uwzględnienia wszystkich okresów składkowych - np. umów zleceń lub pracy w latach 80. i 90.
- Nieprawidłowe dane o zarobkach - zdarza się, że pracodawca przekazał do ZUS błędne kwoty wynagrodzenia, co obniża podstawę wymiaru emerytury,
- Pominięcie okresów nieskładkowych - np. studiów, urlopów wychowawczych czy pobierania zasiłków, które również powinny zostać uwzględnione,
- Błędy w waloryzacji lub przeliczeniu kapitału początkowego - szczególnie u osób, które rozpoczęły pracę przed 1999 rokiem,
- Nieaktualne dane osobowe - mogą powodować trudności w identyfikacji składek i okresów pracy.
Decyzję o przyznaniu emerytury warto więc przejrzeć dokładnie i upewnić się, że wszystkie dane: okresy zatrudnienia, wysokość składek oraz zastosowana waloryzacja, są zgodne z dokumentacją. Pozwala to bowiem wcześnie wychwycić ewentualne rozbieżności w naliczaniu świadczenia.
Co zrobić, gdy coś się nie zgadza w decyzji emerytalnej?
Zdarza się, że decyzja ZUS dotycząca wysokości emerytury zawiera nieścisłości, np. został pominięty okres zatrudnienia, zostało zaniżone wynagrodzenie w podstawie wymiaru lub błędnie naliczono kapitał początkowy. W takich sytuacjach warto jak najszybciej zweryfikować dokumenty i sprawdzić, skąd wynika różnica.
W pierwszej kolejności warto dokładnie przeczytać decyzję z ZUS i porównać zawarte w niej informacje z własną dokumentacją, np. świadectwami pracy czy zaświadczeniami o zarobkach. Jeśli zauważymy nieścisłości, możemy następnie:
- Złożyć wniosek o ponowne przeliczenie emerytury, jeśli np. mamy nowe dokumenty potwierdzające okresy składkowe lub wyższe zarobki,
- Złożyć wniosek o sprostowanie błędów w danych, np. dotyczących okresów zatrudnienia lub składek,
- Odwołać się od decyzji ZUS - jest na to 30 dni od dnia jej doręczenia. Odwołanie składa się za pośrednictwem ZUS do właściwego sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.
Po złożeniu wniosku ZUS ma obowiązek przeanalizować dokumentację i ponownie przeliczyć świadczenie lub wprowadzić korekty w danych. Warto zachować potwierdzenie złożenia pisma oraz śledzić sprawę: urząd powinien poinformować o wyniku postępowania w formie pisemnej decyzji.
W większości przypadków różnice w wysokości emerytury wynikają z niekompletnych danych przekazanych przez pracodawcę lub z braków w archiwalnych dokumentach. Szybka reakcja i dokładne sprawdzenie emerytury pozwalają natomiast uniknąć długotrwałych procedur oraz zapewnić, że świadczenie będzie naliczone zgodnie z faktycznym przebiegiem zatrudnienia.
WB
