Spis treści:
- Nowe podium cen. Na to wydajemy najwięcej pieniędzy
- Tłuszcze przesuwają się w rankingu drożyzny
- Słodycze i desery w górę, tu Polacy też nie oszczędzą
- Nie na wszystko wydajemy więcej. Te produkty tanieją
Śledzenie cen w sklepach pozwala zrozumieć, które produkty rzeczywiście obciążają nasze budżety, a które reagują sezonowo. Najnowszy raport "Indeks Cen w Sklepach Detalicznych", przygotowany we współpracy z Uniwersytetami WSB Merito, ujawnia zarówno nowe podium wysokich cen, jak i kategorie, które obecnie tanieją, oraz przyczyny tych zmian.
Nowe podium cen. Na to wydajemy najwięcej pieniędzy
Wśród produktów, które w ostatnim miesiącu podrożały najbardziej, na pierwszym miejscu znalazły się używki, a dokładniekawa, herbata i alkohol. To kategoria, której ceny rosną najszybciej w sklepach. Średni wzrost cen wyniósł 10,6 proc. rdr.
Eksperci tłumaczą, że wahania cen w tej grupie wynikają z czynników globalnych i lokalnych. "Używki należą obecnie do najszybciej drożejących kategorii produktów. Ich ceny są szczególnie wrażliwe na wahania globalnych rynków surowcowych, kosztów energii i logistyki, co sprawia, że reagują szybciej i silniej niż produkty lokalne, np. pieczywo czy nabiał" - mówi dr Agnieszka Gawlik z WSB Merito.
Jak wskazuje Portal Spożywczy, najbardziej widoczny wzrost w tej kategorii dotyczy kawy. Kawa mielona podrożała o 32,3 proc., rozpuszczalna natomiast o 12,6 proc. "Kawa drożeje z powodu podwyżek cen surowca na rynkach światowych, mniejszej podaży w niektórych krajach oraz kosztów przetworzenia i logistyki. To produkt globalny o dużej zmienności. Dodatkowo konsumenci rzadko rezygnują z zakupu kawy, co ułatwia przerzucanie rosnących kosztów wytwarzania na nich" - dodaje dr Piotr Arak, główny ekonomista VeloBanku.
Tłuszcze przesuwają się w rankingu drożyzny
W drugiej grupie, która mocno podnosi koszyk zakupowy Polaków, znalazły się artykuły tłuszczowe. Wzrost średnich cen tej kategorii wyniósł 9,7 proc. rdr.
Za wzrost odpowiadają przede wszystkim margaryna i olej. Wcześniej głównym czynnikiem podwyżek było masło, które teraz nieco tanieje.
"Druga pozycja w tej kategorii pokazuje problemy po stronie podaży. Zmiana lidera z masła na margarynę i olej odzwierciedla globalne problemy na rynku olejów roślinnych" - zauważa dr Robert Orpych z Uniwersytetu WSB Merito.
Przyczyną wzrostów są niezbyt dobre zbiory zbóż oleistych w 2024 roku oraz ograniczone zapasy. "Ceny zbóż oleistych na światowych giełdach spadają, a zbiory powinny być wyjątkowo dobre" - dodaje dr inż. Anna Motylska-Kuźma z Uniwersytetu DSW we Wrocławiu, której słowa przytacza Portal Spożywczy.
Słodycze i desery w górę, tu Polacy też nie oszczędzą
Trzecie miejsce na nowym podium cen zajmują słodycze i desery, których średni koszt wrósł o 8,7 proc. rdr. W tym przypadku istotny jest sezonowy czynnik. Jesienią producenci przygotowują się na większy popyt przed świętami, aktualizując cenniki.
"Wysokie ceny kakao i cukru na rynkach światowych - spowodowane m.in. nieurodzajem w Afryce Zachodniej, zmianami klimatycznymi i spekulacjami giełdowymi - znacząco podniosły koszty produkcji" - wyjaśnia dr Agnieszka Gawlik.
Czekolada drożeje niemal o 30 proc. rdr., podczas gdy pozostałe produkty w tej kategorii notują mniejsze, ale systematyczne wzrosty.
Nie na wszystko wydajemy więcej. Te produkty tanieją
Nie wszystkie produkty podążają w górę. Warzywa i owoce, produkty sypkie czy karmy dla zwierząt w październiku stały się tańsze. Warzywa spadły o 6,4 proc., owoce o 0,6 proc., a produkty sypkie o 4,6 proc.
Sezonowe wahania cen są tu kluczowe. "Jednorazowe czynniki pogodowe oraz kalendarz zbiorów mocno wpływają na te ceny. Silna zmienność wynika z sezonowości" - mówi dr Piotr Arak. Dobry sezon zbiorów i import tańszych produktów obniża ceny, co daje konsumentom chwilową ulgę.
Raport "Indeks Cen w Sklepach Detalicznych" pokazuje wyraźnie, że codzienne zakupy wciąż niosą różne wyzwania. Używki, tłuszcze i słodycze wciąż podnoszą koszyk zakupowy, podczas gdy produkty sezonowe i lokalne, takie jak warzywa i owoce, potrafią przynieść krótkotrwałą ulgę. Świadomość tych zmian pozwala planować zakupy i kontrolować wydatki w codziennym budżecie.
