Rachunki za ogrzewanie coraz wyższe. Jedni płacą 10 tysięcy, inni połowę mniej

Koszty ogrzewania domu to dziś jedna z największych zmiennych w domowych finansach Polaków. Zmienność cen paliw, rosnące wymagania środowiskowe i nowe regulacje wymuszają na właścicielach nieruchomości strategiczne decyzje. Najnowszy raport Polskiego Alarmu Smogowego (PAS) przedstawia aktualny obraz rynku grzewczego w 2025 roku i wskazuje rozwiązania najbardziej opłacalne w obliczu wyzwań sezonu grzewczego.

Z danych PAS wynika, że roczne wydatki na ogrzanie przeciętnego domu o powierzchni 150 m² mogą się wahać od 4,5 tys. zł do ponad 10 tys. zł. To ogromna rozpiętość, która przekłada się na realne obciążenia budżetu domowego.

Najdroższym paliwem jest olej opałowy - koszt roczny to aż 10 448 zł. Zbliżone wydatki generują tradycyjne piece na drewno kawałkowe ("kopciuchy") - 8631 zł oraz ogrzewanie gazowe - 8810 zł. Znacznie niższe koszty ma ogrzewanie kotłami węglowymi pozaklasowymi (7292 zł), a także nowoczesnymi kotłami ekoprojektowymi, które są bardziej efektywne i tańsze w eksploatacji: 6605 zł rocznie na drewno oraz 5580 zł na węgiel.

Co ciekawe, choć pellet jest często wskazywany jako ekologiczna alternatywa, jego roczny koszt wynosi dziś średnio 8 022 zł i rośnie ze względu na wzrost cen paliwa.

Najbardziej opłacalnym rozwiązaniem według raportu PAS są gruntowe pompy ciepła połączone z ogrzewaniem podłogowym. Ich roczne koszty ogrzewania wynoszą między 4532 a 5269 zł, czyli są niemal o połowę niższe niż przy gazie.

Pompy ciepła charakteryzują się nie tylko niskimi kosztami eksploatacji, ale także stabilnością cenową. Koszt ich użytkowania nie zmienił się w porównaniu z rokiem poprzednim. W połączeniu z fotowoltaiką pompy ciepła mogą praktycznie wyeliminować rachunki za ogrzewanie i energię elektryczną, co czyni je rozwiązaniem przyszłościowym.

W zestawieniu pozytywnie wypadają także powietrzne pompy ciepła. Choć ich efektywność może być mniejsza przy silnych mrozach, stanowią atrakcyjną i tańszą alternatywę dla gruntowych instalacji, zwłaszcza w dobrze ocieplonych domach.

Analiza porównawcza kosztów ogrzewania między wrześniem 2024 a wrześniem 2025 roku pokazuje zróżnicowane trendy:

• Gaz ziemny potaniał o 7 proc., co przekłada się na niższe rachunki dla użytkowników tej technologii.
• Węgiel potaniał aż o 10 proc., jednak jego popularność spada ze względu na restrykcyjne przepisy antysmogowe.
• Pellet zdrożał o 8 proc., co podnosi koszty użytkowania tego paliwa.
• Drewno kawałkowe podrożało o 7 proc.

Koszty użytkowania pomp ciepła pozostały na stabilnym poziomie, co jest dużym atutem przy rosnącej zmienności innych paliw.

Raport PAS wyraźnie pokazuje, że same inwestycje w źródło ciepła to nie wszystko. Stan izolacji budynku ma fundamentalne znaczenie. Różnica w kosztach ogrzewania pomiędzy domem bez ocieplenia a budynkiem spełniającym normy WT2021 (ściany 17 cm izolacji, poddasze 25 cm, okna trzyszybowe) może wynosić nawet 8353 zł rocznie przy ogrzewaniu gazowym i 8502 zł przy pellecie.

Nieocieplony dom jest często określany jako "wampir energetyczny", który pochłania nieproporcjonalnie dużo energii. Dlatego, jak podkreśla Piotr Siergiej z Polskiego Alarmu Smogowego, "kalkulator kosztów ogrzewania, który przygotowaliśmy, pozwala w prosty sposób oszacować roczne wydatki i zdecydować o inwestycjach w termomodernizację, wymianę kotła czy skorzystaniu z dotacji".

W nowych inwestycjach trend jest wyraźny - dominują pompy ciepła, zarówno gruntowe, jak i powietrzne. Gruntowe pompy ciepła zapewniają stabilną wydajność przez cały sezon grzewczy, a ich wyższy koszt instalacji szybko się zwraca dzięki niższym rachunkom.

Powietrzne pompy ciepła są tańsze w montażu, ale ich efektywność jest uzależniona od warunków pogodowych i jakości izolacji budynku. Wciąż popularne jest też ogrzewanie gazowe, które oferuje automatyzację i wygodę, jednak jego opłacalność spada wraz ze wzrostem cen paliwa i zmianami regulacyjnymi.

Dla domów bez dostępu do sieci gazowej alternatywą jest LPG, choć jego koszty eksploatacji są wyższe. Paliwa stałe, takie jak drewno, ekogroszek czy pellet, pozostają popularne w starszych budynkach, ale węgiel stopniowo traci na znaczeniu z powodu nowych przepisów środowiskowych i rosnących opłat emisyjnych.

Polski i unijny system regulacji środowiskowych kierują rynek grzewczy w stronę elektryfikacji i rozwiązań hybrydowych. Po 2025 roku dotacje na instalacje oparte wyłącznie na paliwach kopalnych będą wygaszane, a od 2027 roku system ETS2 wprowadzi dodatkowe opłaty za emisję CO₂.

W praktyce oznacza to rosnące zainteresowanie układami hybrydowymi, np. gruntową pompą ciepła wspieraną przez kocioł gazowy w czasie największych mrozów. Jednak głównym trendem jest pełna elektryfikacja ogrzewania oraz łączenie pomp ciepła z instalacjami fotowoltaicznymi. Takie rozwiązania minimalizują koszty energii, zmniejszają emisje i zwiększają niezależność energetyczną użytkowników.

Raport Polskiego Alarmu Smogowego jasno wskazuje, że rok 2025 przynosi właścicielom domów w Polsce nowe wyzwania, ale też możliwości. Koszty ogrzewania różnią się dziś diametralnie w zależności od wybranego systemu, jakości izolacji budynku i inwestycji w nowoczesne technologie.

Najbardziej opłacalne pozostają gruntowe pompy ciepła, zwłaszcza w połączeniu z fotowoltaiką oraz dobrze wykonaną termomodernizacją. Z kolei tradycyjne kotły na paliwa kopalne, zwłaszcza olej opałowy i przestarzałe "kopciuchy", generują dziś najwyższe koszty i są niekorzystne pod względem ekologicznym.

Wybór efektywnego źródła ciepła i poprawa standardów budynku to nie tylko wyraz troski o środowisko, ale przede wszystkim klucz do realnych oszczędności i stabilności finansowej domowego budżetu.

Agata Siwek