Wprowadzenie bezgotówkowej formy wypłaty świadczeń przewiduje projekt nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, który jest obecnie konsultowany.
Ma to objąć świadczenia długoterminowe (np. emerytury czy renty) przyznawane od 1 stycznia 2022 r. Natomiast osoby, które są już w systemie, będą mogły korzystać z obu form - przelewu na konto lub dostarczenia świadczenia przez pocztę.
Projektodawcy tłumaczą, że przelew bankowy dociera do świadczeniobiorcy szybciej niż przekaz pocztowy, a bezgotówkowa forma wypłaty jest bezpieczniejsza również w kontekście pandemii. Zmniejsza się wówczas ryzyko przenoszenia bakterii i wirusów.
Jeremi Mordasewicz z Konfederacji Lewiatan zwraca także uwagę na koszty obsługi gotówkowej. - Wysłanie pieniędzy za pośrednictwem poczty jest kosztowne. Nie widzę uzasadnienia, żeby wydawać miliony złotych na roznoszenie gotówki emerytom, którzy obecnie w większości posiadają konta bankowe - mówi.
Od zasady wypłaty świadczeń w formie bezgotówkowej będzie można jednak odstąpić po uzyskaniu zgody ZUS. Ma to pomóc osobom uprawnionym, które ze względu na stan zdrowia lub sytuację osobistą nie mogą korzystać z formy bezgotówkowej.
Obecnie, według danych ZUS, 81 proc. nowo przyznanych w 2019 r. świadczeń długoterminowych było wypłacanych na rachunki płatnicze, a odsetek wszystkich przekazywanych na konto wynosi 73,1 proc. Największy jest w przypadku świadczeń i zasiłków przedemerytalnych - 91,7 proc., emerytur pomostowych - 93,6 proc. oraz nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego - 97,6 proc. Najrzadziej na konto przelewane są renty rodzinne - 60 proc. i renty socjalne - 59,7 proc. Jeśli chodzi o emerytury, na rachunek przekazywanych jest 76,2 proc. świadczeń, a renty z tytułu niezdolności do pracy - 72,6 proc.
Bez zmian pozostawiono natomiast obowiązujące regulacje przy świadczeniach krótkoterminowych (zasiłki chorobowe, macierzyńskie i opiekuńcze, świadczenia rehabilitacyjne). Obecnie 87,4 proc. wszystkich wypłat kierowanych jest na rachunek płatniczy (zasiłek chorobowy - 79,7 proc., zasiłek macierzyński - 93 proc., zasiłek opiekuńczy - 97,4 proc., zasiłek pogrzebowy - 95,2 proc., świadczenie rehabilitacyjne - 85,7 proc.).
Etap legislacyjny: Konsultacje projektu ustawy
Paulina Szewioła
9.02.2021
Dziennik Gazeta Prawna