W mikrofirmach na koniec 2015 r. pracowało ok. 3,3 mln osób

Osoby prowadzące działalność gospodarczą nie w każdym przypadku płacą składkę emerytalną. Z tego obowiązku są zwolnieni w przypadku tzw. zbiegu świadczeń, a więc kiedy prowadzą firmę i jednocześnie pracują na etacie. Ale za to od każdej działalności mają obowiązek płacić składkę zdrowotną. Dlatego informacja o liczbie płacących składkę zdrowotną pokazuje, ile mamy aktywnych mikrofirm.

Jak poinformował ZUS, na koniec IV kwartału 2015 r. było ponad 2,39 mln płatników składki zdrowotnej. Z tego niespełna 320 tys. to osoby prawne. Osób fizycznych, które na koniec 2015 r. opłacały składkę zdrowotną, było - według danych ZUS - 2,073 mln, czyli o 7 tys. więcej niż pod koniec III kw. ubiegłego roku i o prawie 44 tys. więcej niż rok wcześniej.

Jak widać, liczba osób fizycznych opłacających składkę zdrowotną, ma sezonowe wahnięcia. Jest najniższa w I kwartale kolejnego roku, a najwyższa w IV kwartale (poza rokiem 2012, kiedy wynik z ostatniego kwartału był gorszy niż ten z pierwszego). Ale widoczny jest trwający od początku roku 2013 trend wzrostowy - aktywnych mikrofirm przybywa.

Tu jednak trzeba zwrócić uwagę, że mamy do czynienia z trzema kategoriami osób płacących składkę zdrowotną. Największa grupa obejmuje osoby, które opłacają składkę wyłącznie za siebie. To praktycznie wyłącznie osoby prowadzące działalność gospodarczą wyłącznie na własny rachunek, bez zatrudniania innych. Na koniec 2015 r. takich było niespełna 1,41 mln. Liczebność tej grupy rośnie praktycznie nieprzerwanie od 3 lat. Na koniec III kw. 2015 r. takich jednoosobowych firm było o prawie 13 tys. mniej, zaś na koniec roku 2014 - o prawie 41 tys. mniej.

Druga grupa to osoby, które opłacają składki za siebie i za innych. Na koniec 2015 r. było ich 664 tys. I w ich przypadku - niestety - nie można mówić o trendzie wzrostowym w ostatnich kwartałach. Pod koniec III kw. 2015 r. takich osób było 670 tys. (a więc ubyło nieco ponad 6 tys.). Jednakże w stosunku do końca roku 2015 mamy do czynienia ze wzrostem rzędu nieco ponad 3 tys.

Czy to oznacza, że spada liczba osób fizycznych zatrudniających pracowników. Niekoniecznie. Tu bowiem trzeba wspomnieć o trzeciej grupie płacących składkę zdrowotną. Otóż ZUS podaje dane o osobach opłacających składkę zdrowotną łącznie oraz w rozbiciu na grupy w zależności od liczby osób, za które składka jest opłacana, czyli np. osób fizycznych płacących składkę za maksymalnie 9 osób jest prawie 525 tys., takich, co płacą składki za od 10 do 20 osób - 42 tys., itd. Jednak jeśli dodać liczbę osób fizycznych, płacących składki za innych i wymienionych w jednej z tych grup, a to uzyskujemy wynik niższy niż ogólna liczba osób płacących składki za innych, jaką podaje ZUS. Na przykład w III kw. takich niewymienionych w żadnej grup osób fizycznych było 95 tys., a w IV kw. 2015 r. - tylko 83 tys. A więc ubywa tych, których ZUS nie umieścił w żadnej z grup zatrudniających pracowników.

Na dodatek jeśli wziąć pod uwagę firmy, które ZUS przyporządkował do poszczególnych grup pod względem liczebności ubezpieczonych oraz oszacować możliwą liczbę pracowników, okaże się, że mamy do czynienia ze wzrostem. Na koniec 2015 r. w mikrofirmach mogło pracować ok. 3,3 mln osób, o 37 tys. więcej niż w III kwartale i o prawie 180 tys. więcej niż na koniec 2014 r.

To oznaczałoby, że rola mikrofirm jako pracodawców rośnie i że to one w dużym stopniu odpowiadają za notowany w ostatnim czasie wzrost zatrudnienia. A ponieważ najmniejsze przedsiębiorstwa zatrudniają tylko wtedy, kiedy naprawdę stać je na pracowników i kiedy przyjęcie nowej osoby ma uzasadnienie ekonomiczne, to ten szacunkowy wzrost zatrudnienia oznacza, że osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą są ciągle w dobrej sytuacji i nieźle radzą sobie na rynkach, na których operują.

Marek Siudaj