Przy wyliczaniu wysokości miesięcznego świadczenia emerytalnego, ZUS bierze pod uwagę kapitał emerytalny zgromadzony (i waloryzowany) przez osobę wnioskującą o świadczenie. Jest on dzielony przez średnią prognozowaną długość życia, a więc liczbę miesięcy życia, które według szacunków GUS dana osoba ma przed sobą po przejściu na emeryturę.
Według nowych tablic z 2024 r. - opartych o dane z 2023 r. - średnia prognozowana długość życia na emeryturze w porównaniu z 2022 r. wzrosła. Dla przechodzących na emeryturę w wieku 60 lat (wiek emerytalny kobiet) jest to 264,2 miesięcy (było 254,3). Dla przechodzących na emeryturę w wieku 65 lat (wiek emerytalny mężczyzn) jest to 218,9 miesięcy (było 210). Średnia oczekiwana długość życia wydłużyła się zatem o 9,9 miesiąca dla 60-latków i o 8,9 miesiąca dla 65-latków.
Pożyjemy dłużej, ale pobierając niższą emeryturę
To oznacza, że przechodząc na emeryturę w wieku 60 lat, średnio emeryt będzie pobierać świadczenie przez około 22 lata, a w wieku 65 lat - przez 18 lat.
Im dłuższe "dalsze trwanie życia", tym niższe świadczenie osób, które dopiero przechodzą na emeryturę.
- Nowe tablice pokazują, że średnia długość dalszego trwania życia wydłużyła się. W związku z tym osoby, które będą przechodziły na emeryturę od 1 kwietnia, będą miały niższe świadczenia, bowiem zgromadzony przez nie kapitał zostanie podzielony przez większą liczbę miesięcy - tłumaczy Oskar Sobolewski, ekspert emerytalny i rynku pracy w HRK Payroll Consulting.
To oznacza niższe emerytury osób, które nabędą prawo do emerytury po 1 kwietnia 2024. Jakie to będą różnice?
Z wyliczeń przedstawionych przez eksperta wynika, że wysokość miesięcznej emerytury w przypadku osoby, która ukończyła 60 lat i zgromadziła kapitał w wysokości 500 tys. zł, od 1 kwietnia wyniesie 1892 zł i 50 gr (przy wykorzystaniu poprzednich tablic trwania życia było to 1966 zł i 18 gr). W przypadku osoby, która ukończyła 65 lat i zgromadziła 500 tys. zł kapitału emerytalnego, świadczenie emerytalne od 1 kwietnia wyniesie 2284 zł i 14 gr (było 2380 zł i 95 gr).
Nowe tablice trwania życia pokazują też, że żyjemy dłużej niż przed pandemią - zauważył we wpisie w serwisie X Sobolewski.
Co istotne - jeżeli jest to korzystniejsze dla ubezpieczonego, do ustalenia wysokości emerytury stosuje się tablice trwania życia obowiązujące w dniu, w którym ubezpieczony osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Oznacza to, że jeśli ktoś osiągnie wiek emerytalny w czasie obowiązywania konkretnych tablic, ale na emeryturę przejdzie nie od razu, tylko za rok czy za kilka lat, ma zagwarantowaną możliwość przeliczenia świadczenia w oparciu o te właśnie tablice - oczywiście, jeśli będą one dla tej osoby korzystniejsze z punktu widzenia wysokości świadczenia w porównaniu z tymi, które obowiązują w roku przechodzenia na emeryturę.
Po dużych zmianach w tablicach życia w poprzednich latach, w czasie pandemii oraz w latach po pierwszej fali Covid-19, eksperci zwracali uwagę, że powstała emerytalna ruletka, czyli duża zmienność długości życia, która ma wpływ na wysokość emerytur. Tomasz Lasocki, ekspert z zakresu zabezpieczenia społecznego z Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, proponował, żeby do wyliczania przyznawanych emerytur zastosować koncepcję prof. Szukalskiego z Uniwersytetu Łódzkiego, czyli brać pod uwagę średnią z dłuższego okresu, np. trzech czy pięciu lat.
Również Oskar Sobolewski podkreślał, że warto rozważyć pewną korektę i wprowadzić ją w przepisach, by zmniejszyć skutki nagłych zmian w tablicach.
współpraca: krześ
