Pierwszy z nich to satelita, którego Wojsko Polskie dotąd nie miało. Jest częścią programu MikroSAR, na którego umowa została zawarta w maju br. (więcej pisaliśmy o tym tutaj). Jego największym atutem jest przesyłanie obrazu w trybie ciągłym, niezależnie od pogody oraz dokładność, analiza zmian, w tym powodzi czy pożarów. To niezwykle istotne czynniki, mające wpływ na decyzje wojskowe.
"Poleciały! Polskie satelity: wojskowy Mikro SAR i satelity z programu PIAST wyniesione w kosmos przez rakietę Falcon 9. Dla niej to tylko 500 km. Dla Polski - wielki skok w przyszłość!" - podkreślił premier Donald Tusk.
"Od dziś Polska jest pierwszym państwem w Europie Środkowo-Wschodniej z kompleksowym systemem wojskowego rozpoznania satelitarnego! (...) To przełomowy krok dla Wojska Polskiego i bezpieczeństwa Polski." - napisał wicepremier i szef MON Władysław Kosiniak-Kamysz.
"Zyskujemy absolutnie przełomowe zdolności obserwacji" - napisał wiceminister aktywów państwowych Konrad Gołota. Podkreślił, że naziemne moduły łączności do satelity dostarczają Wojskowe Zakłady Łączności należące do Polskiej Grupy Zbrojeniowej.
- To wyjątkowy moment w historii naszego kraju. Po raz pierwszy Polska uzyskuje w pełni suwerenne zdolności wojskowej obserwacji satelitarnej. Te systemy to nie tylko technologia - to realne narzędzie operacyjne pozostające pod wyłączną kontrolą Wojska Polskiego. Dzięki nim możemy monitorować obszary kluczowe dla bezpieczeństwa państwa w skali globalnej i wykrywać zagrożenia na bardzo wczesnym etapie. To fundament odporności państwa i przewagi informacyjnej naszych Sił Zbrojnych - wskazuje płk Leszek Paszkowski, szef Agencji Rozpoznania Geoprzestrzennego i Usług Satelitarnych, organu Sił Zbrojnych, powołanego w 2024 roku. To ta instytucja będzie odpowiadać za pełne wdrożenie systemu satelitów i gotowość operacyjną.
Satelity fundamentem zdolności armii
To jednak nie koniec, bowiem na pierwszy kwartał przyszłego roku planowane jest umieszczenie dwóch kolejnych satelitów, zaś cała konstelacja ma objąć co najmniej sześć platform SAR.
- W najbliższym czasie Siły Zbrojne RP zostaną wyposażone w kolejne systemy - zarówno radarowe, jak i optoelektroniczne - rozwijane w ramach programów POLEOS oraz MikroGLOB. Te zdolności umożliwią uzyskanie pełnego, wielosensorowego obrazu sytuacji operacyjnej, kluczowego dla bezpieczeństwa i planowania obronnego państwa - tłumaczy płk Paszkowski.
Jego zastępca, dowódca Centrum Operacji Satelitarnych ARGUS, płk Grzegorz Matyja dodaje, że współczesny świat opiera się na technologiach wykorzystywanych w kosmosie.
- Satelity są niewidocznym, lecz absolutnie kluczowym elementem globalnej infrastruktury - zapewniają komunikację, nawigację, obserwację środowiska oraz wspierają systemy bezpieczeństwa państwa. To fundament codziennego funkcjonowania społeczeństw i podstawowy komponent zdolności operacyjnych nowoczesnych sił zbrojnych - ocenia.
Polska technologia rusza na podbój kosmosu
Konstelacja PIAST składa się z kolei z trzech optycznych małych satelitów, które zostały wysłane w ramach projektu naukowo-badawczego. Za te satelity odpowiedzialna jest Wojskowa Akademia Techniczna wraz z Creotech Instruments, a będą one realizować misję testową.
- Projekt PIAST służy budowie kompleksowych, autonomicznych polskich zdolności satelitarnych opartych o polskie technologie. W zakresie obserwacji Ziemi przyniesie on polskiej armii korzyści związane z posiadaniem własnego, niezależnego źródła danych satelitarnych. Będą one mogły zasilić wojsko w informacje rozpoznawcze z dowolnego miejsca na Ziemi. Jednocześnie zwiększy świadomość sytuacyjną, pozwoli monitorować na bieżąco aktywność wojskową i nie tylko poza granicami naszego kraju. Wesprze tym samym procesy decyzyjne na wysokim szczeblu dowodzenia - wyjaśnia Interii gen. bryg. rez. Adam Sowa, kierownik projektu.
Co istotne, satelity te są planowane jako system podwójnego zastosowania, zarówno do celów wojskowych, jak i cywilnych.
- Dane obrazowe, które będą pozyskiwane przez satelity misji PIAST, mogą stanowić źródło cennej informacji dla organów i instytucji administracji publicznej. Planowana rozdzielczość zobrazowań misji PIAST to 5m i 10m. Wykorzystanie algorytmu poprawy rozdzielczości daje możliwość wykorzystania ich w rozpoznaniu obrazowym również przez Siły Zbrojne RP - podkreśla nasz rozmówca.
Satelity pomogą wykrywać zagrożenia
Co istotne, zestawienie danych z obu rodzajów satelitów - optycznego i radarowego - daje komplet niezbędnych informacji.
- Zobrazowania optyczne idealnie nadają się do identyfikacji sprzętu i infrastruktury, ale wymagają dobrego oświetlenia i bezchmurnego nieba. Zobrazowania typu SAR (radarowe) zaś działają niezależnie od warunków atmosferycznych i oświetleniowych i są wykorzystywane do wykrywania zmian lub przemieszczeń. Połączenie danych z obu źródeł daje odbiorcy pełniejszy, bardziej wiarygodny obraz sytuacji i pozwala wojsku szybciej wykrywać zagrożenia - wskazuje gen. Sowa.
Wojsko szkoli nowych specjalistów
Obecnie Siły Zbrojne realizują program GLOB, MikroGlob i MikroSAR. Kluczową rolę będą odgrywać jednostki naziemne, monitorujące dane odbierane z orbity. Jedną z nich posiada WAT. Uczelnia stawia ponadto na kształcenie nowej kadry, zarówno w ramach specjalności na studiach, jak i szkoleń Centrum Operacji Satelitarnych, laboratorium powstałym w 2022 roku.
- Znajduje się tam symulator satelity radarowego oraz laboratorium sterowania nanosatelitami wyposażone w oprogramowanie - system kontroli misji, co pozwala studentom i przyszłym operatorom satelitarnym przygotowywać się do rzeczywistej pracy. Dzięki kompletnej infrastrukturze Segmentu naziemnego WAT jest instytucją zdolną do samodzielnego prowadzenia operacji satelitarnych - tłumaczy kierownik projektu.
W sierpniu br. na uczelni otwarto Centrum Kontroli Misji Satelitarnych. Będzie ono służyć do komunikacji z satelitami, monitorowania ich stanu, planowania manewrów orbitalnych czy reagowania w sytuacjach awaryjnych.
Wojsko zyska kolejne rozwiązania
Piątym satelitą, jaki znalazł się na orbicie, jest PW6U dostarczony od polskiej spółki SatRev (wkrótce: Sky Vision)
- Dane pozyskiwane z tego satelity znajdą zastosowanie w udoskonalaniu algorytmów uczenia maszynowego i poprawy efektywności wykorzystania satelity na orbicie. Pozyskiwane dane znajdą również zastosowanie w m.in. w administracji państwowej, rolnictwie, gospodarce leśnej czy zarządzaniu kryzysowym - tłumaczy Interii dr Daniel Więzik, prezes zarządu spółki.
Dodaje, że satelita jest oparty o platformę opracowaną przez SatRev, a komunikacja szerokopasmowa - o autorski podsystem.
Spółka nie ukrywa, że zamierza w niedalekiej przyszłości dostarczać rozwiązania podwójnego zastosowania, a więc zarówno cywilnego, jak i wojskowego.
Paulina Błaziak
