Podwyższenie stawek podatkowych wynika z wcześniejszego wzrostu wydatków państwa o ponad 42 mld dol. wynikającego z konieczności poniesienia kosztów związanych ze skutkami trzęsienia ziemi z lutego tego roku oraz majowymi wyborami parlamentarnymi i prezydenckimi. Szacuje się, że walka ze skutkami trzęsienia ziemi będzie kosztować Turcję ok. 100 mld dol.
Wzrost podatku paliwowego z 2,52 liry do 7,52 liry za litr pomoże także tureckiemu rządowi uporanie się z powiększającym się deficytem budżetowym. Ten w pierwszych pięciu miesiącach 2023 r. wyniósł 263,3 mld lir (ok. 10 mld dol.), w porównaniu do 124,6 mld dol. (wówczas ok. 7,2 mld dol.) w analogicznym okresie w ubiegłym roku.
W ramach prób załatania dziury budżetowej w kraju podwyższono w ostatnim czasie szereg podatków, w tym o dwa punkty procentowe VAT. Oczekuje się jednak, że decyzje - w połączeniu z osłabioną lirą i rządowymi planami zwiększenia wydatków, by spełnić obietnice wyborcze - spowodują wzrost inflacji, ocenił w niedzielę Bloomberg.
Inflacja w Turcji pozostaje na wysokim poziomie
Tempo wzrostu cen towarów i usług w Turcji w czerwcu br. wyniosło 38,2 proc. w relacji rocznej, wobec 39,6 proc. z maja. Wygląda to na bardzo powolne, ale jednak hamowanie inflacji. Jednak należy pamiętać o wysokiej bazie statystycznej sprzed roku. W czerwcu w 2022 r. analogiczny odczyt wskazał na wzrost cen o 79,6 proc. rok do roku.
W przypadku Turcji największym czynnikiem proinflacyjnym była... polityka tamtejszego rządu. Bank centralny w tym kraju, uważnie wsłuchujący się w głos prezydenta Recepa Erdogana, obniżał stopy procentowe, kiedy tempo wzrostu cen ciągle rosło.
Rekordowa słabość tureckiej liry wobec amerykańskiego dolara
To odbiło się na tureckiej walucie. Wraz z reelekcją Erdogana na stanowisko głowy państwa, lira osłabiła się do dolara do rekordowych poziomów. Od 1 czerwca jej kurs w stosunku do amerykańskiej waluty spadł z 20,90 TRY do 26,20 TRY z 17 lipca. Natomiast przed rokiem, w połowie lipca, za jednego dolara płacono 17,35 liry.
Tureckiej walucie nie pomogła nawet zmiana na stanowisku prezesa banku centralnego Turcji i decyzja o podwyższeniu stóp procentowych o 6,5 pkt. proc. do poziomu 15 proc. Ta roszada we władzach monetarnych była odbierana z nadzieją przez inwestorów, choć ci liczyli, że po nowym rozdaniu podwyżka ustanowi stopy procentowe na poziomie nawet 20 czy 40 procent.
