Zrób użytek z książeczki mieszkaniowej

Kilka tysięcy czeka na właściciela

Obsługą starych książeczek zajmują się oddziały PKO BP SA. W każdej chwili możemy sprawdzić w oddziale, na jaką premię możemy liczyć. Pierwsze wyliczenie nic nie kosztuje, za następne zapłacimy już 25 zł. Informacja o wysokości premii, którą można otrzymać po spełnieniu określonych warunków, jest szczególnie pożądana na etapie planowania inwestycji mieszkaniowej oraz oceny własnych możliwości finansowych.

Należne kwoty premii gwarancyjnych bywają różne. W zależności od okresu oszczędzania, wysokości wpłat na rachunek książeczki mieszkaniowej, oprocentowania wkładu oszczędnościowego oraz ceny 1 m2 powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego wahają się od kilkuset do kilkunastu tysięcy złotych.

Dla kogo premie?

Na premie gwarancyjne mogą liczyć wyłącznie te osoby, które posiadają książeczki mieszkaniowe wystawione do dnia 23 października 1990 r. Dla uzyskania takiej premii nie wystarczy jednak legitymować się starą książeczką. Ta swoista rekompensata należy się tylko tym osobom, które dokonają jednej z czynności inwestycyjnych określonych w ustawie.

Właścicielom książeczek mieszkaniowych przysługuje premia gwarancyjna w związku z dokonaniem jednej z następujących czynności:

1) uzyskaniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej (z wyjątkiem przekształcenia własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu w odrębną własność),

2) nabyciem w drodze zakupu lub zamiany spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, z wyjątkiem nabycia tego prawa w części ułamkowej,

3) nabyciem w drodze zakupu lub zamiany własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub domu jednorodzinnego, z wyjątkiem nabycia na zasadach współwłasności w częściach ułamkowych,

4) przystąpieniem do użytkowania wybudowanego własnego domu jednorodzinnego,

5) uzyskaniem własności domu jednorodzinnego lub własności lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym, w związku z wykonaniem umowy deweloperskiej,

6) uzyskaniem odrębnej własności lokalu mieszkalnego w wyniku przebudowy lub nadbudowy istniejącego budynku mieszkalnego bądź pomieszczeń niemieszkalnych,

7) uzyskaniem własności domu jednorodzinnego lub odrębnej własności lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym wybudowanym przez spółdzielnię mieszkaniową w celu przeniesienia na jej członków własności lokali lub domów,

8) wpłaceniem kaucji zabezpieczającej pokrycie należności z tytułu najmu lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym, w wysokości przekraczającej 3% wartości odtworzeniowej lokalu, zbudowanego przy udziale środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego,

9) dokonaniem wpłaty tzw. kwoty partycypacji na podstawie umowy z TBS w wysokości co najmniej 20% ostatecznych kosztów budowy przypadających na dany lokal w zasobach towarzystwa.

Osoby, które wybrały pracę i życie za granicą mogą być jednak nieco rozczarowane, ponieważ prawo do premii gwarancyjnej nie przysługuje w przypadku nabycia mieszkania lub budowy domu jednorodzinnego poza granicami Polski.

Ważny termin

Warunkiem wypłaty premii gwarancyjnej jest złożenie przez właściciela książeczki mieszkaniowej wniosku o jej likwidację i wypłatę premii gwarancyjnej w terminie 90 dni od dnia dokonania jednej z określonych czynności inwestycyjnych. Wydawałoby się, że czasu do namysłu, odszukania starej książeczki i skompletowania dokumentów jest aż nadto. A jednak zdarzają się przypadki, że właściciele książeczek zgłaszają się do banku za późno. Niestety wniosek złożony po terminie zostanie przez bank załatwiony odmownie.

Dlatego też nawet jeżeli nie mamy jeszcze odpowiednich dokumentów potwierdzających dokonanie danej czynności inwestycyjnej, to mimo wszystko warto przed wspomnianym terminem złożyć choćby niekompletny wniosek o likwidację książeczki oraz wypłatę premii. Dokonujemy tego w jednym z oddziałów PKO BP SA prowadzących obsługę rachunków wkładów oszczędnościowych na starych książeczkach mieszkaniowych. W przypadku bowiem nienależytego udokumentowania wniosku, bank wyznaczy nam dodatkowy termin na uzupełnienie dokumentów - nie więcej jednak niż 30 dni od daty złożenia wniosku. Po jego bezskutecznym upływie wniosek zostanie zwrócony bez jego rozpatrzenia.

Osoby, które nie planują w najbliższym czasie zakupu domu, mieszkania czy też najmu lokalu od TBS, bądź które uchybiły terminowi na złożenie wniosku, mogą jednak spać spokojnie. Przepisy nie stanowią bowiem do kiedy można likwidować książeczki.

Niepożądana współwłasność i obrót książeczkami

Istotne jest również to, że przepisy nie przyznają prawa do premii gwarancyjnej osobom, które nabywają ułamkową część prawa własności lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Taka sytuacja ma miejsce np. w przypadku, gdy mieszkanie kupują wspólnie konkubenci, rodzeństwo. Na premię mogą natomiast liczyć małżonkowie nabywający dom czy mieszkanie w ramach małżeńskiej wspólności majątkowej. Taka współwłasność nie ma bowiem charakteru ułamkowego (udziałowego).

Z kolei na przeszkodzie wtórnemu obrotowi starymi książeczkami mieszkaniowymi stoi wymóg, aby nabywca prawa do takiej książeczki (cesjonariusz) należał do kręgu osób bliskich zbywcy. Zalicza się do nich małżonka, rodziców, dzieci, dziadków, wnuków, rodzeństwo, macochę, ojczyma, pasierbów. Możliwe są jednak kolejne cesje. Nie ma więc przeszkód, aby np. brat, który otrzymał od siostry prawo do wkładu oszczędnościowego scedował je następnie na swoją córkę. Należy jednak pamiętać, iż za każdą cesję bank pobierze opłatę (obecnie 70 zł).

Podstawa prawna: ustawa z dnia 30.11.1995 r. o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych (Dz. U. z 2003 r. nr 119, poz. 1115 ze zm.).

autor: Tomasz Konieczny