22,5 mld zysku giełdowych spółek

W IV kwartale giełdowe spółki zarobiły na czysto prawie 4,9 mld zł, a w całym ubiegłym roku 22,5 mld zł. W końcówce 2005 r. poprawę wyników odnotowało 61% firm (w porównaniu z 55% w III kwartale). Na ogólny obraz kondycji finansowej giełdowych przedsiębiorstw bardzo duży wpływ miały banki oraz KGHM. Gdybyśmy tych firm nie uwzględnili w zestawieniu, okazałoby się, że spółki w IV kwartale zarobiły o 5,2% mniej niż rok wcześniej. Po dodaniu banków i Polskiej Miedzi mamy wzrost wyników, i to aż o 29%.

Jest się czym dzielić

W całym 2005 roku spółki zarobiły na czysto 22,5 mld zł, czyli o ponad jedną czwartą więcej niż w 2004 r. Uzasadnione są więc oczekiwania na wypłatę wysokich dywidend. Ich ostateczny poziom będzie w dużym stopniu zależał od tegorocznych planów ekspansji przedsiębiorstw (o inwestycjach w gospodarce czytaj na str. 9).

W ostatnich trzech miesiącach minionego roku firmy notowane na warszawskim parkiecie wypracowały 53,5 mld zł przychodów (nie licząc banków), a w całym 2005 r. było to 183,2 mld zł. To odpowiednio o 20,4% i 14,5% więcej niż w 2004 r. Zysk operacyjny w IV kwartale podniósł się o 38,1%, do 6,16 mld zł, a w całym roku o 31,1%, do 29,3 mld zł. Marża operacyjna zwiększyła się w ostatnich trzech miesiącach 2005 r. w porównaniu z analogicznym okresem 2004 r. o 0,2 pkt proc. i wyniosła 6,5% (pomijając banki). W całym 2005 r. podniosła się o 1,3 pkt proc., do 10,5%. Natomiast rentowność sprzedaży spadła w IV kwartale o 1 pkt proc., do 5,3%, a w całym ubiegłym roku ukształtowała się 0,4 pkt proc. powyżej poziomu z 2004 r.

Zakończony sezon publikacji wyników finansowych nie poddaje się jednoznacznej interpretacji. Z jednej strony odsetek firm, które poprawiły osiągnięcia (odnotowały wzrost zysku, zamieniły stratę na zysk lub zmniejszyły stratę), jest większy niż w dwóch poprzednich kwartałach, kiedy kształtował się w okolicy 55%. Z drugiej, zarówno rentowność działania, jak i dynamika wyników były w IV kwartale mniejsze niż w całym roku. To sugeruje, że tempo poprawy kondycji finansowej obniżyło się w porównaniu z poprzednimi kwartałami.

Równocześnie utrzymuje się wyraźna polaryzacja firm pod względem rezultatów. Jest to związane głównie z tym, że wzrost gospodarczy jest napędzany przede wszystkim przez eksport (ale na jego rentowności odbija się mocny złoty), ograniczony popyt wewnętrzny utrudnia zaś przenoszenie wyższych kosztów produkcji na konsumentów.

Rentowność zacznie się obniżać?

Rezultaty wypracowane w poprzednich kwartałach skłaniały do przypuszczeń, że ze względu na wysoką dochodowość firm (którą trudno będzie jeszcze bardziej poprawić) rezultaty finansowe w coraz większym stopniu będą zależeć od zwiększania skali działania. Coraz mniejsze znaczenie zaczyna mieć kwestia ograniczania kosztów. Można przypuszczać, że razem z koniecznością ekspansji zaczną się powiększać. Może się okazać, że długo oczekiwane ożywienie w zakresie inwestycji będzie miało negatywny wpływ na wyniki przedsiębiorstw. Z jednej strony, pojawi się konieczność wydatkowania zgromadzonych środków, które przynoszą obecnie dochód w postaci odsetek albo zadłużenia się. Z drugiej - nie każde nowe przedsięwzięcie okazuje się trafione.

Porównując wyniki największych firm, kreujących koniunkturę na rynku i w efekcie mających największy wpływ na wyniki funduszy inwestycyjnych lokujących aktywa na giełdzie, widać w wielu przypadkach, jak notowania rozminęły się z rzeczywistością. Mimo wyraźnego spadku zysku na akcję Netii, Agory czy TVN, ich notowania szły w IV kwartale w górę. Były też niedocenione firmy, jak Softbank czy GTC, gdzie zysk na akcję poszedł w górę znacznie bardziej niż kurs. Porównując zmianę kursu od końca września 2005 r. do dziś ze zmianą zysku na akcję w IV kwartale, widać, w jak dużym stopniu tegoroczna zwyżka odbywa się w oparciu o oczekiwania na dalszą poprawę wyników.

Krzysztof Stępień