ABC Oszczędzania cz. IV - Fundusze na każdą okazję

W ich spektrum działania znajdują się bowiem inwestycje różne, od tych najbezpieczniejszych - ale jednocześnie mało rentownych - przez coraz bardziej ryzykowne aż po te, które mogą dać największy zysk, ale nie uchronią nas przed ewentualnymi stratami. Ze względu na różnice w polityce inwestycyjnej i rodzaj wybranej strategii inwestycyjnej, wyróżniamy kilka rodzajów funduszy. Można je podzielić na: - fundusze papierów dłużnych (obligacji, rynku pieniężnego),
- fundusze mieszane (zrównoważone, stabilnego wzrostu),
- fundusze akcji.

Fundusze papierów dłużnych inwestują w papiery o różnym okresie zapadalności. Są to bony i obligacje skarbowe, a także papiery emitowane przez przedsiębiorstwa i samorządy. Ze względu na okres lokowania można je podzielić na fundusze rynku pieniężnego i obligacji.

Te pierwsze inwestują w instrumenty rynku pieniężnego takie jak: bony skarbowe oraz inne krótkoterminowe papiery dłużne; te drugie - przede wszystkim w papiery wartościowe o stałym dochodzie, takie jak bony i obligacje skarbowe oraz instrumenty dłużne emitowane przez przedsiębiorstwa i władze samorządowe. Zapewniają stały zysk, zazwyczaj wyższy niż oprocentowanie lokat bankowych. Na taką inwestycję powinni decydować się albo ci, którym zależy na bezpiecznym, niewielkim zysku i stałym dostępie do pieniędzy, albo osoby pragnące przeczekać okres bessy na giełdzie.

Fundusze te zaliczane są do bezpiecznych i można je traktować jako długoterminową, mało ryzykowna inwestycję. Polityka inwestycyjna funduszy obligacji może przewidywać specjalizację funduszu - np. fundusze obligacji przedsiębiorstw z określonego sektora gospodarki lub fundusze obligacji o określonym stopniu bezpieczeństwa (obligacje o ratingu inwestycyjnym lub spekulacyjnym).

Fundusze mieszane są połączeniem strategii bezpiecznej i agresywnej. Lokują pieniądze częściowo w akcje i częściowo w obligacje, w zależności od dopuszczalnej proporcji obu instrumentów.

Maksymalny udział akcji w portfelu wynosi od 30 do nawet 70 procent. Najniższy jest w funduszach stabilnego wzrostu. Można je rekomendować osobom o umiarkowanej skłonności do ryzyka. Mogą bowiem skorzystać na giełdowej hossie, ale jednocześnie papiery skarbowe w dużym stopniu ochronią przed efektami bessy.

Fundusze zrównoważone i stabilnego wzrostu są przeznaczone głównie dla tych, którzy samodzielnie nie chcą dobierać proporcji pomiędzy funduszami akcji i obligacji. Można je polecić śmiało osobom, które w świecie funduszy poruszają się jeszcze nie do końca swobodnie, ale tolerują większe ryzyko inwestycyjne i mają dość długi horyzont inwestycyjny.

Fundusze akcji zachowują się zgodnie ze swoją nazwą: inwestują przede wszystkim w akcje. Mogą to robić jednak bardziej lub mniej agresywnie. Bardziej - oznacza kupowanie papierów mniejszych spółek, których notowania mogą się gwałtownie zmieniać. Mniej - czyli koncentrowanie się na akcjach średnich i dużych firm. W obu przypadkach jest jeszcze kwestia branży, w której spółki działają. Jest to propozycja nie tylko dla osób, lubiących ryzyko, ale i dla cierpliwych. Tu bowiem należy nastawiać się na zysk w dłuższym okresie - minimum kilku lat. Należy mieć wreszcie mocne nerwy i nie zważać na spadki wartości jednostek, mające miejsce w okresie giełdowej bessy.

Nikt nie powiedział, że można inwestować tylko w jeden fundusz. Ba - specjaliści zachęcają do dywersyfikacji ryzyka. Najlepiej zatem podzielić posiadane pieniądze na kilka części: bezpieczna i łatwo dostępna - do funduszu pieniężnego, pozostałe według rosnącego ryzyka - gdzie ograniczeniem jest maksymalna do niego skłonność klienta. Może się ona skończyć na poziomie funduszu stabilnego wzrostu, ale może go doprowadzić do agresywnego funduszu akcyjnego.

Jeśli ktoś nie za bardzo czuje się na siłach samodzielnie konstruować portfel, dobrą propozycją są fundusze funduszy. Wybieramy tylko strategię - a to co się pod nią kryje, nie jest już dla nas istotne. Zdecydowanie najlepsze efekty może dać samodzielne konstruowanie portfela, złożonego z funduszy akcji  i obligacji. W okresach koniunktury giełdowej utrzymujemy znaczną ( np. 70/30) przewagę funduszy akcji.

Kiedy klimat na GPW zaczyna się pogarszać, stopniowo zmieniamy wagi i docelowo przechodzimy na model odwrotny, czyli np. 30/70.  Takie aktywne zarządzanie wymaga jednak trochę czasu i wiedzy. Wygodną metodą jest korzystanie z platform internetowych, które pozwalają na dokonywanie konwersji bez każdorazowej wizyty w POK-u.

Przemysław Szubański

Dlaczego warto inwestować w fundusze inwestycyjne?

Wysoki zysk przy niskim ryzyku - Fundusze inwestycyjne lokują środki finansowe na rynku kapitałowym, odpowiednio dobierając różne instrumenty finansowe do portfela inwestycyjnego. W tym celu Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych zatrudniają doświadczonych doradców finansowych. Ich zadaniem jest zyskowne i bezpieczne lokowanie środków funduszu zgodnie z zasadą ograniczenia ryzyka inwestycyjnego. Dzięki temu jest ono znacznie mniejsze niż w przypadku samodzielnie prowadzonych inwestycji.

Pytanie do eksperta

Dwa lata temu rozpoczęłam inwestycję na przyszłość mojego dziecka, które obecnie jest właścicielem rejestru w funduszu zrównoważonym. Czy istnieje możliwość, aby osoba trzecia np. babcia wpłacała środki na rejestr mojej córki?

Wpłata taka jest możliwa. Najdogodniejszą formą jest tutaj wpłata bezpośrednia na rachunek odpowiedniego funduszu i na rejestr uczestnika, w tym przypadku dziecka. Wszystkie dane potrzebne do dokonania takiej inwestycji są zawarte na zleceniu otwarcia rejestru, którego kopię posiada każdy uczestnik. Towarzystwa funduszy inwestycyjnych oferują swoim klientom specjalne programy długoterminowego i systematycznego oszczędzania (PSO) właśnie z myślą o przyszłości dzieci, wnuków, najbliższych. Zachętą dla tej formy oszczędzania są obniżone opłaty manipulacyjne ustalone przez TFI oraz bardzo niewielkie minimalne kwoty jednorazowych wpłat. Istnieje możliwość dokonywania systematycznych wpłat przy wykorzystaniu bankowej opcji zlecenia stałego, która jest wygodna i stosunkowo mało obciążająca budżet domowy.

Katarzyna Walczak
Główny Specjalista ds. Marketingu SEB TFI

Mój kapitał

Marek Zuber, analityk Internetowego Domu Maklerskiego

Cóż by ze mnie był za analityk, gdybym sam nie inwestował? Od kilku lat inwestuję na giełdzie. Tak na poważnie zainwestowałem w polskie akcje na początku 2003 roku, czyli przed rozpoczęciem hossy. Jednak sam moment nie jest najważniejszy, jeśli inwestuje się długoterminowo, a ja mam takie właśnie podejście do rynku. Bardziej na zasadzie hobby inwestuję także na rynku walutowym, który mnie fascynuje.

Osobom mniej doświadczonym, lub nie mającym czasu na samodzielne inwestycje, polecam usługi zarządzania inwestycjami, czyli powierzenie środków czy to funduszom inwestycyjnym, czy biurom maklerskim. Zawsze jednak trzeba mieć świadomość, że ryzyko inwestycyjne istnieje bez względu na to, kto dokonuje inwestycji. Owszem, to ryzyko maleje, jeśli decydujemy się na specjalistów, ale nadal istnieje. Gwarancji zarabiania pieniędzy nie daje nikt.

Słowniczek wyrażeń z rynku funduszy inwestycyjnych

Bon skarbowy - dyskontowy, krótkoterminowy papier wartościowy emitowany w imieniu Skarbu Państwa przez Ministra Finansów.

Obligacja - obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji (obligatariusza) i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia (najczęściej jest to zwrot wartości nominalnej obligacji wraz z odsetkami, czasami jednak świadczenie może mieć charakter niepieniężny).

Rating - to niezależna i obiektywna ocena ryzyka kredytowego podmiotu zaciągającego dług na rynku. Jest ważnym elementem uwzględnianym przez inwestorów przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych. Rating może być inwestycyjny (przyznawany podmiotom charakteryzującym się wysoką zdolnością do spłaty swoich zobowiązań - fundusze o strategii bezpiecznej) lub spekulacyjny (przyznawany podmiotom charakteryzującym się niższą zdolnością do spłaty swoich zobowiązań - fundusze o strategii agresywnej).

Strategia bezpieczna - polega na minimalnym zaangażowaniu kapitału w akcje. Tu kapitał inwestowany jest w papiery emitowane przez Skarb Państwa. Ta strategia polecana jest osobom, które nie są w stanie zaakceptować dużego ryzyka inwestycyjnego.

Strategia agresywna - polega na inwestowaniu w znacznej części w akcje firm notowanych na giełdzie papierów wartościowych. Strategia taka w długim czasie powinna przynieść największe zyski (jak wynika z wieloletnich obserwacji ryków finansowych). Jest najbardziej ryzykowną strategią, ale dającą szanse osiągnięcia w dłuższym czasie dużego zysku.

POK - Punkt Obsługi Klientów prowadzony przez dystrybutora.

Cykl edukacyjny ABC Oszczędzania został przygotowany wspólnie przez SEB Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. oraz dziennikarzy ekonomicznych.

INTERIA.PL/SEB TFI