Co zrobić z czarną dziurą w ZUS?

Kiedy wchodziła reforma systemu emerytalnego, rząd i parlament zapewniał, że wszyscy ubezpieczeni będą posiadać indywidualne konta emerytalne. Od 1999 r. miały być na nich zapisywane składki na przyszłą emeryturę opłacane przez pracodawców. Start reformy był jednak nieudany.

- Dla nikogo nie jest tajemnicą, że wielu błędów z pierwszego okresu reformy nigdy nie uda się wyjaśnić, gdyż wielu płatników prowadzących firmy w tych latach, po prostu nie istnieje - wyjaśnia Krzysztof Pater, były minister polityki społecznej.

Tylko 70,05 proc. dokumentów złożonych w lipcu 2001 r. było wypełnionych poprawnie. - Nie zamierzamy wyjaśniać wszystkich dokumentów przesłanych przez płatników składek - odpowiada na pytanie "GP" Dariusz Dagiel, dyrektor Departamentu Rejestrów Centralnych ZUS. - Chodzi nam o uporządkowanie rozliczeń na kontach indywidualnych, czyli przypisanie składek za odpowiednie okresy osobom ubezpieczonym i potwierdzenie faktu opłacenia składek. Wymaga to przeprowadzenia wielu rodzajów postępowań wyjaśniających, a przed ich zakończeniem nie można określić prawidłowej wysokości i liczby składek do przypisania.

ZUS przyznaje, że jest mało prawdopodobne, aby wszystkie składki już wpłacone na konto ZUS udało się dokładnie rozliczyć z płatnikami składek. Ubezpieczony może złożyć do ZUS reklamację, kiedy doliczy się, że ma zbyt mało pieniędzy na koncie. Jednak będzie mógł to zrobić tylko wówczas, jeśli zna wysokość zapłaconej składki. Warto wiedzieć, że płatnik składek za każdy miesiąc ma obowiązek przekazać ubezpieczonemu na piśmie raport miesięczny (ZUS RMUA).

- ZUS RMUA nie jest zatem dokumentem, na podstawie którego ewidencjonuje się składki na koncie ubezpieczonego - wyjaśnia Dariusz Dagiel. - Jeżeli dokumenty zawierają błędy albo brak jest dokumentów od płatnika, wówczas ZUS RMUA może być brany pod uwagę w postępowaniu, zmierzającym do ustalenia prawidłowych danych i ewentualnego sporządzenia przez Zakład dokumentów z urzędu.

- Jeśli pracownik zgubił ten formularz lub posiada tylko tzw. pasek, którego ZUS nie uznaje, to powinien złożyć w ZUS PIT-11 od pracodawcy - radzi Krzysztof Pater. - Jeśli sprawa trafi do sądu, wygra ją. Dlatego po 5 latach nie wolno wyrzucać żadnego PIT-u oraz żadnego innego dokumentu potwierdzającego opłacenie składek.

- Obecnie liczba błędów w dokumentach rozliczeniowych jest niewielka i dotyczy w zależności od dokumentów maksymalnie 1-2 proc. - dodaje Dariusz Dagiel. Jak przyznaje ZUS, tylko przez jeden tydzień w miesiącu system rozliczeń nie obsługuje wysyłki składki bieżącej do OFE. Dlatego tydzień ten jest przeznaczony na inne ważne prace - w tym rozliczanie zaległości. W pozostałych tygodniach rozliczanie zaległości musi być wykonywane tak, aby nie kolidowało z rozliczaniem bieżących składek.

Bożena Wiktorowska

Opinia

Agnieszka Chłoń-Domińczak, podsekretarz stanu w Ministerstwie Polityki Społecznej
Pracodawcy przekazują do ZUS wiele różnego rodzaju dokumentów. Z perspektywy przyszłych emerytów najważniejsze jest to, aby ZUS uporządkował dokumenty niezbędne do zapisania składek na indywidualnych kontach. Dopiero kiedy to się stanie, będzie można uznać, że problemy, które powstały na początku reformy, zostały rozwiązane. ZUS wyjaśnia składki "do tyłu", czyli na końcu będą porządkowane dokumenty z 1999 roku, w których było najwięcej błędów.

Zgodnie z przyjętym harmonogramem, wszystkie składki powinny zostać rozliczone do końca 2006 r. - biorąc pod uwagę, iż ZUS zajmuje się obecnie rozliczaniem składek za 2000 r. i zaczyna ostatni rok - 1999, wydaje się że data ta nie jest zagrożona. Jest to bardzo ważne, bo już wówczas wszyscy powinni otrzymywać swoje wyciągi z konta ZUS. Jest to szczególnie istotne dla najstarszych osób objętych nowym systemem emerytalnym.