Czy pracownika można zmusić do wykorzystania zaległego urlopu?
Pytanie od czytelnika: Pracownik nie wykorzystał urlopu w 2010 r. Ma zaplanować urlop do końca marca 2011 roku, jednak skutecznie uchyla się od podania okresu, w jakim chciałby wykorzystać zaległy urlop.
Jak w takim wypadku może postąpić pracodawca, czy może go ukarać? Jak w takiej sytuacji zdyscyplinować pracownika, przecież na pracodawcy ciąży obowiązek udzielenia urlopu w terminie nie później niż do końca marca? Zgodnie z przepisem art. 168 Kodeksu pracy, "Urlopu niewykorzystanego w terminie ustalonym zgodnie z art. 163 K.p. należy pracownikowi udzielić najpóźniej do końca pierwszego kwartału następnego roku kalendarzowego; nie dotyczy to części urlopu udzielanego zgodnie z art. 1672 (urlop na żądanie)".
Pobierz darmowy: PIT 2010
Zgodnie z powyższym przepisem, niewykorzystanego - zgodnie z planem urlopów - przez pracownika w danym roku kalendarzowym urlopu należy udzielić pracownikowi najpóźniej do końca pierwszego kwartału następnego roku kalendarzowego. Jest to termin nieprzekraczalny, zostanie on zachowany, jeżeli pracownik rozpocznie urlop wypoczynkowy przed upływem tego terminu.
W przypadku niewykorzystania urlopu zaległego w pierwszym kwartale roku następnego nie ma zastosowania przepis art. 171 K.p., a zatem pracodawca nie może zwolnić z obowiązku udzielenia urlopu w zamian za wypłatę ekwiwalentu.
Nieudzielenie zaległego urlopu w terminie wskazanym w art. 168 K.p. lub też wypłata ekwiwalentu za zaległy urlop stanowi naruszenie przepisów prawa pracy zagrożone karą grzywny do 30 000,00 zł (art. 282 § 1 pkt 3 K.p.).
Jeżeli pracodawca nie udzieli pracownikowi zaległego urlopu w pierwszym kwartale roku następnego, nie traci on prawa do zaległego urlopu. Dni wolne powinny być udzielone w późniejszym terminie, aż do przedawnienia roszczenia o urlop (uchwała Sądu Najwyższego z dn. 20.02.1980 r., sygn. akt: V PZP 6/79). Roszczenie o udzielenie zaległego urlopu przedawnia się w terminie 3 lat.
Jeżeli pracodawca nie porozumie się z pracownikiem co do terminu urlopu w pierwszym kwartale roku następnego, może samodzielnie podjąć decyzję o wysłaniu pracownika na urlop zaległy, bez uzgadniania i planowania terminu urlopu. W przypadku, gdyby pracownik, mimo udzielenia urlopu, stawił się do pracy, pracodawca może nie dopuścić podwładnego do pracy. Taki kierunek wykładni przepisu art. 168 K.p. został wskazany w orzecznictwie Sądu Najwyższego - wyrok SN z dn. 2.09.2003 r., sygn. akt: I PK 403/02; wyrok SN z dn. 24.01.2005 r., sygn. akt: I PK 124/05.
Szukasz pracy? Przejrzyj oferty w serwisie Praca INTERIA.PL
Na pracodawcy ciąży bezwarunkowy obowiązek udzielenia pracownikowi zaległego urlopu w pierwszym kwartale roku następnego. Jeżeli pracownik nie chce wykorzystać zaległego urlopu w pierwszym kwartale roku następnego i uchyla się od wskazania terminu, w którym chciałby wykorzystać urlop, pracodawca nie może ukarać za to pracownika, albowiem prawo do urlopu jest prawem podmiotowym pracownika o charakterze osobistym, a nie obowiązkiem, który pracownik musi wypełnić. W takim przypadku pracodawca może jednak samodzielnie udzielić pracownikowi urlopu i wskazać termin, w którym urlop ten powinien zostać wykorzystany.
Paszowski & Wspólnicy Kancelaria Prawna Spółka Komandytowa
Podstawa prawna:
- Ustawa z dn. 26.06.1974 r. Kodeks pracy - tekst jedn. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.
