Jak rozszerzyć pierwotny zakres zamówienia?
Jedynie w przypadku spełnienia wszystkich wymagań określonych w prawie zamówień publicznych zamawiający może udzielić zamówienia uzupełniającego lub dodatkowego. Podejmując decyzję, powinien ponadto pamiętać o obowiązku dokonywania wydatków publicznych w sposób celowy i oszczędny, w sposób umożliwiający terminową realizację zadań oraz w wysokości i terminach wynikających z wcześniej zaciągniętych zobowiązań.
W trakcie realizacji zamówienia zamawiający w wielu przypadkach musi zlecić wykonanie zamówienia dodatkowego lub uzupełniającego, które wynika z już podpisanej umowy. Jednak zamawiający nie może w sposób dowolny rozszerzyć pierwotnego zakresu przedmiotu zamówienia. Zgodnie bowiem z art. 140 ust. 2 prawa zamówień publicznych, umowa jest nieważna w części wykraczającej poza określenie przedmiotu zamówienia zawarte w specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Na podstawie zapisów specyfikacji wykonawcy składają oferty. Ponadto w treści oferty potwierdzają, że w podpisanej umowie zrealizują zakres przedmiotu zamówienia (art. 82 prawa zamówień publicznych). Zamawiający nie może więc aneksem do umowy dowolnie rozszerzyć zakresu przedmiotu zamówienia poza określony w specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
W przypadku zaistnienia takich zamówień zamawiający może udzielić:
- zamówienia dodatkowego o wartości do 20 proc. realizowanego zamówienia (taką możliwość stwarzały również przepisy ustawy o zamówieniach publicznych),
- zamówienia uzupełniającego o wartości do 20 proc. zamówienia podstawowego (nowa regulacja).
Zamówienie dodatkowe
Jest to nowe postępowanie realizowane w procedurach zamówień publicznych, które kończy się podpisaniem nowej umowy. Dopiero po jego zakończeniu może dojść do realizacji zamówienia dodatkowego. Postępowanie to należy udokumentować nowym protokołem spełniającym wymagania określone w prawie zamówień publicznych.
Warto wiedzieć: Zamówienie dodatkowe można zastosować, tylko gdy przedmiotem zamówienia jest robota budowlana lub usługa, a konieczność jego realizacji wypływa z okoliczności, których wcześniej nie można było przewidzieć.
Zamówienie dodatkowe może być zrealizowane po przeprowadzeniu postępowania w trybie zamówienia z wolnej ręki. Podejmując decyzję o wyborze tego trybu, zamawiający musi pisemnie w protokole postępowania wykazać zaistnienie przesłanki wymienionej w art. 67 ust. 1 pkt 5 prawa zamówień publicznych Jeżeli zaś wartość zamówienia przekracza wyrażoną w złotych równowartość kwoty 60 tys. euro, zastosowanie trybu z wolnej ręki wymaga uzyskania uprzedniej zgody prezesa urzędu, wyrażonej w drodze decyzji administracyjnej.
Zamówienie uzupełniające
Jest to nowe postępowanie realizowane w procedurach zamówień publicznych, które kończy się podpisaniem nowej umowy (dopiero po jego przeprowadzeniu może dojść do realizacji zamówienia uzupełniającego). Należy je udokumentować nowym protokołem postępowania spełniającym wymagania określone w prawie zamówień publicznych.
Zamówienie uzupełniające może być zrealizowane w trybie zamówienia z wolnej ręki (w protokole postępowania zamawiający musi wykazać zaistnienie przesłanki określonej w art. 67 ust. 1 pkt 6 lub pkt 7 prawa zamówień publicznych).
Natomiast gdy wartość zamówienia przekracza wyrażoną w złotych równowartość kwoty 60 tys. euro, zastosowanie trybu z wolnej ręki wymaga uzyskania uprzedniej zgody prezesa urzędu, wyrażonej w drodze decyzji administracyjnej.
Warto wiedzieć: Zamówienie uzupełniające można zastosować tylko wówczas, gdy przedmiotem zamówienia jest dostawa, robota budowlana lub usługa (przepisy prawa zamówień publicznych ograniczają możliwość częstego stosowania udzielania zamówień uzupełniających w przypadku dostaw) i jest ono kontynuacją, uzupełnieniem zamówienia podstawowego.
Zamawiający musi dużo wcześniej przewidzieć realizację zamówienia uzupełniającego. W tym celu powinien:
- w trakcie przygotowania do postępowania o udzielenie zamówienia podstawowego, w specyfikacji istotnych warunków zamówienia wskazać możliwość wystąpienia zamówienia uzupełniającego (art. 36 ust. 1 pkt 5 prawa zamówień publicznych),
- do realizacji zamówienia podstawowego wybrać tryb przetargu nieograniczonego lub ograniczonego (art. 67 ust. 1 pkt 6 lub 7 prawa zamówień publicznych),
- ustalając wartość zamówienia (podstawowego) uwzględnić wartość zamówień uzupełniających (art. 32 ust. 3 prawa zamówień publicznych).
Piotr Sperczyński
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U. nr 19, poz. 177 z późn. zm.).
- Ustawa z dnia 10 czerwca 1994 r. o zamówieniach publicznych (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 72, poz. 664 z późn. zm.).
