Jaka fuzja PKN i Lotos
Fitch Ratings, międzynarodowa agencja ratingowa stwierdza, że potencjalna fuzja pomiędzy PKN Orlen S.A. a Grupą Lotos S.A. rozważana przez polski rząd może doprowadzić do powstania największej firmy paliwowej w Europie Środkowej.
Ryzyko niedojścia transakcji do skutku jest wysokie. PKN (rating BBB/F3 z perspektywą negatywną) jest największa firmą paliwową w Polsce, a Lotos posiada drugą co do wielkości rafinerię w kraju.
Nowy Minister Skarbu Zbigniew Kaniewski (na stanowisku od 28 stycznia 2004) zlecił ostatnio Nafcie Polskiej ("NP"), spółce zajmującej się restrukturyzacją i prywatyzacją sektora naftowego i chemicznego, opracowanie koncepcji współpracy i połączenia dwóch największych firm paliwowych w kraju: PKN (72% krajowych zdolności przerobu ropy) i Lotos (23% zdolności). Do końca marca Ministerstwo Skarbu wraz z nowym zarządem NP zamierza przygotować plan konsolidacji aktywów NP: PKN (18% udziałów), Grupy Lotos (75% udziałów), mniejszych rafinerii południowych i niewielkiej spółki wydobywczej Petrobaltic. W ten sposób połączony PKN i Lotos mógłby wziąć udział w tworzeniu środkowoeuropejskiego koncernu paliwowego, którego utworzenie pozostaje tematem rozmów pomiędzy regionalnymi spółkami naftowymi w ostatnich latach.
Fitch pozytywnie ocenia potencjalną fuzję PKN i Lotos ze względu na możliwe do osiągnięcia efekty skali i synergii (przede wszystkim w logistyce, transporcie paliw do sieci stacji benzynowych w Niemczech, marketingu i administracji). Dodatkowo połączenie PKN i Lotos pozwoliłoby na dywersyfikację kluczowych aktywów, pozytywnie wpłynęłoby na marże paliwowe i oznaczało silniejszą, niemal monopolistyczną pozycję w Polsce. W związku z tym możliwe jest, że UOKiK zgłosi zastrzeżenia odnośnie pozycji rynkowej połączonych spółek i nakaże sprzedaż niektórych aktywów, np. części stacji benzynowych, w przypadku dojścia fuzji do skutku. Obecna umiarkowana dźwignia finansowa PKN nie powinna się znacząco zwiększyć w wyniku fuzji z Lotos, gdyż relatywnie większe zadłużenie gdańskiej spółki (wskaźnik zadłużenie / EBITDA w wysokości 2,1 na koniec 2002 w porównaniu do 1,2 w przypadku PKN na koniec 2003) miałoby mniejszy wpływ na strukturę kapitałową nowej grupy, gdyż EBITDA PKN jest około sześć razy większa niż EBITDA Lotos. Jednak, efekty finansowe dla PKN i Lotos będą zależeć od struktury transakcji, która nie jest jeszcze określona.
Dojście fuzji do skutku może doprowadzić do stworzenia największej firmy paliwowej w Europie Środkowej zarówno pod względem przychodów (42,1 mld zł (9,6 mld euro) według Polskich Standardów Rachunkowości), jak i zdolności przerobu ropy (około 19 mln ton rocznie), znacznie większej niż węgierska firma naftowa i gazowa MOL czy austriacki koncern OMV. Może to zwiększyć pozycję przetargową PKN w rozmowach na temat współpracy i ewentualnej fuzji z MOL, które rozpoczęły się w listopadzie 2003.
Podkreślenia wymaga fakt, że ryzyko niedojścia transakcji do skutku jest wysokie, a rozmowy na szczeblu rządowym są na wstępnym etapie. Poza tym fuzja będzie wymagała zgody akcjonariuszy PKN (Skarb Państwa posiada bezpośrednio i poprzez NP pakiet 28% akcji, resztę stanowi rozproszony akcjonariat). Od 1998 roku rząd podejmował różne próby prywatyzacji Lotosu, jak dotychczas bez rezultatu. W lipcu 2003 rząd odrzucił wspólną ofertę PKN i Rotch Energy na zakup 75% akcji Lotos.
Aktywa PKN i Lotos mogą być skonsolidowane przed spodziewaną dalszą prywatyzacją sektora paliwowego. Połączone spółki PKN i Lotos mogą charakteryzować się większą wartością i bardziej atrakcyjnym profilem biznesowym dla potencjalnego inwestora.
