Komunikat po posiedzeniu Rady Polityki Pieniężnej

Rada omówiła sytuację w otoczeniu zewnętrznym polskiej gospodarki, sferze realnej gospodarki oraz tendencje w zakresie płac i świadczeń społecznych, w sektorze finansów publicznych, w zakresie podaży pieniądza, kredytu i stóp procentowych oraz kształtowanie się oczekiwań inflacyjnych i cen oraz perspektyw inflacji.

Decyzja Rady Polityki Pieniężnej

Najnowsze dane ekonomiczne nieco wzmacniają sygnały ożywienia gospodarczego:

produkcja przemysłowa wzrosła o 2,2 proc.

wyższe niż oczekiwano były dochody budżetu z tytułu podatków pośrednich i CIT

nastąpiło zahamowanie spadku zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw

wyższe niż przed rokiem były wpływy z eksportu

Nie zmniejszyło się znaczenie czynników wskazujących na potrzebę ostrożności w polityce pieniężnej. Najważniejsze z nich to:

perspektywa utrzymania wysokiego deficytu sektora finansów publicznych w warunkach założonego wzrostu gospodarczego w 2003 r. stanowi zasadnicze ograniczenie pola manewru dla polityki pieniężnej; dodatkowym czynnikiem ryzyka dla stabilności finansów publicznych są zapowiadane umorzenia zaległości podatkowych, gwarancje i zwolnienia podatkowe;

dalszy spadek rocznej dynamiki depozytów i skłonności do oszczędzania gospodarstw domowych w warunkach wzrostu spożycia indywidualnego;

utrzymywanie się wysokiej dynamiki pieniądza gotówkowego w obiegu;

znaczne osłabienie się kursu złotego, zwłaszcza względem euro, w ostatnich tygodniach zwiększa niepewność co do kształtowania się kursu złotego w przyszłości;

pełne skutki dokonanych od lutego 2001 r. obniżek stóp procentowych łącznie o 10,5 pkt. proc. jeszcze się nie ujawniły.

Biorąc pod uwagę te argumenty Rada Polityki Pieniężnej postanowiła nie zmieniać stóp procentowych NBP i utrzymać neutralne nastawienie w polityce pieniężnej.

Następne posiedzenie Rady Polityki Pieniężnej odbędzie się w dniach 27 - 28 sierpnia 2002 r.

I. Ocena sytuacji gospodarczej

Ogólna ocena sytuacji gospodarczej nie zmieniła się od poprzedniego

posiedzenia RPP. Gospodarka w II kwartale wzrasta w tempie około 0,5%

PKB a przyrost bezrobocia został wyhamowany.

Zgodnie z danymi GUS w I kwartale 2002 r. roczna dynamika popytu

krajowego ukształtowała się na poziomie 0% (wobec -2,9% w IV kwartale

2001 r.), a tempo wzrostu PKB w I kwartale 2002 r. uległo nieznacznemu

przyspieszeniu do około 0,5% (0,2% w IV kwartale 2001).

W czerwcu nastąpił wzrost produkcji sprzedanej przemysłu o 2,2%. Spadek

produkcji górnictwa i kopalnictwa był w czerwcu mniejszy niż w ostatnich

miesiącach, wyższe było tempo wzrostu sekcji wytwarzanie i zaopatrzenie w

energię elektryczną, gaz i wodę. Od kilku miesięcy nie zmieniają się również

tendencje w poszczególnych działach przemysłu przetwórczego. Wyraźne

tendencje wzrostowe występują w przemysłach wytwarzających głównie

dobra konsumpcyjne i jednocześnie z dużym udziałem eksportu (np.

produkcja sprzętu i urządzeń rtv, wyrobów gumowych i z tworzyw

sztucznych, wyrobów z metali). Utrzymują się tendencje spadkowe w

działach wytwarzających dobra konsumpcyjne nie wytrzymujących

konkurencji cenowej z tanim importem (odzieżowy, skórzany) oraz dobra

zaopatrzeniowe (produkcja metali, koksu i produktów rafinacji ropy

naftowej).

Po dwóch miesiącach zmniejszenia skali spadku produkcji budownictwa, w

czerwcu ponownie zanotowano obniżenie produkcji o więcej niż 10%. Nie

zmieniło to jednak występującej w poprzednich miesiącach tendencji

powolnego wyhamowywania spadkowego trendu produkcji budowlano

montażowej.

Dynamika produkcji sprzedanej przemysłu i produkcji budowlanomontażowej

w ostatnich trzech miesiącach wskazuje, że dynamika wzrostu

wartości dodanej brutto w gospodarce w II kwartale br. utrzymała się na

poziomie około 0,5%.

Przewidywane przyspieszenie wzrostu gospodarczego w strefie euro

sprzyjać będzie ożywieniu w polskim eksporcie, a następnie poprawie

klimatu inwestycyjnego. Obserwowany w kwietniu i maju br. roczny wzrost

eksportu, w połączeniu z wynikami badań koniunktury IRG SGH w czerwcu

br. wskazującymi na wzrost zamówień eksportowych, świadczy o

zwiększającym się popycie zagranicznym na polskie towary.

Najnowsze dane potwierdzają, że w sektorze przedsiębiorstw następuje

umiarkowany wzrost płac. W okresie styczeń-czerwiec br. przeciętne

wynagrodzenie w przedsiębiorstwach było o 4,4% wyższe niż w

analogicznym okresie 2001 r. Realny wzrost płac wyniósł 1,6% i był wyższy

niż przed rokiem. Czerwiec br. pierwszym miesiącem od lutego 2001 r., w

którym przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw nie obniżyło się

w stosunku do poprzedniego miesiąca.

Sytuacja na rynku pracy wskazuje, że nie należy jednak przewidywać

istotnego przyspieszenia wzrostu płac w najbliższych miesiącach.

II. Sytuacja w sektorze finansów publicznych

Dane o wykonaniu budżetu państwa wskazują, że nie widać większych

zagrożeń dla realizacji Ustawy budżetowej na rok 2002. Istnieje jednak

niebezpieczeństwo, że deficyt ekonomiczny będzie wyższy w związku z

sytuacją funduszy celowych. Deficyt ekonomiczny sektora finansów

publicznych utrzyma się w 2002 r. na bardzo wysokim poziomie (5% PKB),

negatywnie wpływając na perspektywy wzrostu gospodarczego. Wysoka

podaż papierów skarbowych niezbędna dla sfinansowania potrzeb

pożyczkowych budżetu, ogranicza możliwości finansowania rozwoju

przedsiębiorstw i jest źródłem napływu kapitału, który może spowodować

umocnienie kursu złotego, mimo iż nie przyczynia się do poprawy

konkurencyjności przedsiębiorstw.

Utrzymuje się niepewność co do sytuacji finansów publicznych w 2003 r. i

w kolejnych latach. Rząd przyjął Założenia do projektu budżetu państwa na

rok 2003, zgodnie z którymi deficyt budżetu ma wzrosnąć do 43 mld zł. W

sytuacji prognozowanego przyspieszenia wzrostu gospodarczego

oznaczałoby to dalsze rozluźnienie polityki fiskalnej ograniczające pole

manewru polityki monetarnej.

RPP pozytywnie ocenia deklaracje nowego Ministra Finansów, że będzie

dążył do ograniczenia deficytu w 2003 r. oraz naprawy finansów

publicznych w kolejnych latach. Czynnikiem ryzyka dla stabilności

finansów publicznych jest zapowiadane zaangażowania państwa na

poziomie mikroekonomicznym (umorzenia zaległości podatkowych,

gwarancje dla firm, zwolnienia podatkowe) oraz zwiększenie finansowania

przedsięwzięć inwestycyjnych poprzez udzielanie gwarancji i poręczeń.

Pełna ocena zamierzeń rządu będzie jednak możliwa dopiero po ich

konkretyzacji.

III. Podaż pieniądza, kredyty, stopy procentowe, kurs walutowy

W porównaniu do sytuacji przed miesiącem ocena sytuacji monetarnej nie

uległa zasadniczym zmianom, choć osłabienie się waluty krajowej

doprowadziło do zmniejszenia stopnia restrykcyjności polityki pieniężnej.

Dane monetarne wskazują, że mimo niskiej dynamiki szerokich agregatów

monetarnych istnieją w tej dziedzinie pewne zagrożenia dla przyszłej

inflacji.

Roczna dynamika podaży pieniądza M3 utrzymuje się co prawda na niskim

poziomie, a w porównaniu z majem obniżyła się z 3,6% do 3,0%, jednakże

utrzymuje się wysokie tempo wzrostu gotówki w obiegu (17,8% w maju i

17,9% w czerwcu). Wzrost gotówki w obiegu wygląda szczególnie

niepokojąco na tle obniżającej się skłonności do oszczędzania gospodarstw

domowych i związanego z tym spadku depozytów gospodarstw domowych.

W czerwcu br. zanotowano spadek sumy depozytów gospodarstw

domowych w porównaniu do stanu w poprzednim miesiącu, a roczne tempo

wzrostu depozytów obniżyło się w czerwcu w porównaniu z majem z 1,5%

do 0,3%. Przyspieszenie dynamiki konsumpcji w powiązaniu ze wzrostem

zasobów gotówki i spadkiem depozytów na rachunkach bankowych jest

zjawiskiem niepokojącym, świadczącym o zmniejszeniu się stopy

oszczędności sektora gospodarstw domowych, na co niewątpliwy wpływ ma

spadek atrakcyjności lokat bankowych.

Roczna dynamika kredytu dla gospodarstw domowych obniżyła się z 16,3%

przed miesiącem do 15,3%. Kredyty dla przedsiębiorstw, po 3 miesiącach

spadku odpowiednio o 1,8%; 1,9% i 0,3%, w czerwcu br. były o 2% wyższe

niż przed rokiem, co wynika w części z deprecjacji złotego.

W ostatnim okresie nastąpiło osłabienie kursu złotego w stosunku do kursu

euro i dolara. W większym stopniu złoty osłabił się w stosunku do euro, co

wynikało z wzmocnienia się kursu euro, które 15 lipca br. przekroczyło

poziom 1:1 do dolara. Utrzymanie kursu na podwyższonym poziomie jest

czynnikiem zwiększającym ceny krajowe produkcji przemysłowej, np.

rafinerie podniosły już ceny paliw na rynku krajowym.

W czerwcu br. ceny produkcji sprzedanej przemysłu były o 0,1% wyższe niż

przed miesiącem, a dynamika roczna wzrosła z 0,5% w maju do 1,1%. Po

raz pierwszy od maja ubiegłego roku ceny produkcji w przetwórstwie

przemysłowym były wyższe (o 0,1%) niż w analogicznym miesiącu

poprzedniego roku. Wzrost dynamiki cen produkcji, a zwłaszcza

przetwórstwa przemysłowego, może jednak być w części symptomem

wzrostu popytu: przedsiębiorstwa wraz ze wzrostem produkcji starają się

"odzyskać" pierwotną rentowność.

Jeżeli nie dojdzie do dalszej znacznej deprecjacji kursu złotego, to

dotychczas obserwowane osłabienie kursu złotego nie powinno zagrozić

realizacji tegorocznego i przyszłorocznego celu inflacyjnego.

IV. Ceny, oczekiwania inflacyjne

W czerwcu br. w wyniku dalszego spadku cen żywności oraz spadku cen

paliw, roczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych obniżył się z

1,9% do 1,6%. W znacznie mniejszym stopniu obniżyły się wszystkie miary

inflacji bazowej.

Niska inflacja czerwcowa, zgodna z oczekiwaniami RPP, jest związana z

sezonowym spadkiem cen żywności.

Kształtowanie się inflacji na niskim poziomie sprzyja wzmocnieniu niskich

oczekiwań inflacyjnych. W lipcu br. struktura odpowiedzi na pytania ankiety

badającej oczekiwania inflacyjne osób prywatnych wprawdzie nieznacznie

się pogorszyła. Jednak dzięki znacznemu spadkowi inflacji bieżącej w maju,

miara oczekiwań inflacyjnych gospodarstw domowych obniżyła się. Spadły

oczekiwania inflacyjne analityków bankowych. Obecnie przewidują oni, że

inflacja w grudniu br. wyniesie 2,8% wobec 3,3% przed miesiącem, a za 11

miesięcy - 3,4% wobec 3,6% przed miesiącem.