Miesięczny raport makroekonomiczny

Inflacja i ceny przemysłowe

Główny Urząd Statystyczny podał, że we wrześniu ceny wzrosły o 0,3 proc., zaś licząc rok do roku inflacja spadło do 1,1 proc. wobec 1,3 proc. we wrześniu oraz 4 proc. w październiku 2001 r. Największy spadek zanotowano w cenach alkoholu i tytoniu (w skali miesiąca o 3,2 proc.), podczas gdy największy wzrost zanotowano w przypadku cen paliw (o 2,0 proc. w skali miesiąca).

Inflacja systematycznie spada od lutego bieżącego roku dzięki spadkowi ceny żywności, które odpowiadają za około 30 proc koszyka inflacyjnego GUS. Inflacja spadła też ze względu na niski popyt krajowy, który hamuje konsumpcję i zapotrzebowanie na różne towary i usługi, które są czynnikami napędzającymi inflację. Warto zauważyć, że zanotowaliśmy wzrost cen nośników energii o 4,7 proc. w skali roku (0,4 proc. w skali miesiąca). Ten wzrost był spowodowany wprowadzeniem akcyzy na energię.

Trend ten nie utrzyma się najprawdopodobniej w najbliższych miesiącach, ponieważ w poprzednich miesiącach zanotowaliśmy wzrost wskaźnika cen przemysłowych. Przyczyni się to wzrostu inflacji do poziomu 1,5 proc. w grudniu licząc rok do roku.

Produkcja przemysłowa

Produkcja przemysłowa kontynuuje trend wzrostowy i w październiku wzrosła o 3,2 proc. w ujęciu rocznym (4,4 proc. w skali miesięcznej). Poza tym, produkcja przemysłowa wzrosła o 0,8 proc w okresie styczeń ? październik bieżącego roku. Wzrost ten jest reakcją przedsiębiorców na umiarkowany wzrost popytu zanotowanego po zakończeniu okresu wakacyjnego. Te dane jednak nie przekładają się na zdecydowany wzrost gospodarczy, ponieważ inne czynniki, które mogłyby świadczyć o nadchodzącym ożywieniu są negatywne. Nadal jest wysokie bezrobocie, spada dynamika akcji kredytowych dla gospodarstw indywidualnych oraz utrzymuje się niski poziom płac.

Koniunktura gospodarcza

Według Narodowego Banku Polskiego notujemy poprawę sytuacji gospodarczej kraju w czwartym kwartale tego roku. Bank Centralny opiera swoje opinie na podstawie badań przeprowadzonych wśród 517 podmiotów z całego kraju. Wykorzystane zostały dane GUS, IRG SGH oraz różne podsumowania. Z ich analizy wynika, że notowany jest mały wzrost optymizmu nad pesymizmem o 4,8 proc. wobec 12,1 proc. w poprzednim kwartale.

Niski popyt pozostaje jedną z głównych barier rozwoju, na które uskarżają się przedsiębiorstwa. Poza tym, mają one problemy z uzyskaniem środków na finansowanie inwestycji.

Bezrobocie

Według informacji podanych przez ministra Hausnera stopa bezrobocia spadła w październiku do 17,5 proc. z 17,6 proc. we wrześniu. Warto zauważyć, że stopa bezrobocia wzrosła we wrześniu do 17,6 proc. z 17,5 proc. po korekcie w sierpniu. Jednocześnie rząd prognozuje, że na koniec roku bezrobocie nie przekroczy 18 proc.

Z tych danych trudno wywnioskować co mogło spowodować spadek bezrobocia w ciągu dwóch ostatnich miesięcy o około 0,1 proc. Informacja jest o tyle zaskakująca, że w miesiącach kiedy bezrobocie powinno wzrastać (wrzesień i październik) ze względu na koniec prac sezonowych oraz pojawienie się na rynku pracy nowych absolwentów, poziom bezrobocia nie zmienił się.

Handel zagraniczny

W okresie styczeń ? sierpień 2002 r. deficyt handlowy wyniósł 9,3 mld dolarów wobec 9,5 mld dolarów rok wcześniej ? podał Główny Urząd Statystyczny. Eksport w okresie styczeń-sierpień 2002 r. wzrósł o 7,5 proc. rok do roku do 25,25 mld dolarów. Import wzrósł o 4,7 proc. do 34,5 mld dolarów. Jednocześnie Narodowy Bank Polski podał, że w sierpniu deficyt na rachunku obrotów bieżących wyniósł 290 mln dolarów wobec zrewidowanych 108 mln dolarów w lipcu. Eksport wyniósł w sierpniu 2,691 mld dolarów, czyli o 2,8 proc. więcej niż rok wcześniej. Import wyniósł w sierpniu 3,578 mld dolarów, a deficyt handlowy wyniósł 887 mln dolarów.

Sytuacja taka jest korzystna dla Polski, ponieważ eksport wzrasta, przez co zmniejsza się deficyt handlowy i deficyt na rachunku obrotów bieżących. Uważamy, że ten trend utrzyma się przez najbliższe miesiące, chociażby ze względu na umocnienie złotego. Wzrost eksportu jest o tyle zaskakujący, że brakuje konkretnych danych, co tak korzystnie wpływa na poziom eksportu.

Wzrost gospodarczy

Ministerstwo Finansów podwyższyło prognozę wzrostu PKB w 2002 r. do 1,4 proc. z 1,2 proc. prognozowanych wcześniej. Według ministra finansów Grzegorza Kołodki w trzecim kwartale, wzrost PKB wyniesie 2 proc., a w czwartym nawet przekroczy 2 proc. Uważamy, że możliwe jest, że wzrost gospodarczy w tym roku osiągnie poziom 1,5 proc. w skali roku. Dane z trzeciego kwartału wskazują, że polska gospodarka zaczęła notować ożywienie.

Finanse państwa

Tempo realizacji budżetu przez Ministerstwo Finansów znajduje się na akceptowalnym poziomie. Jak poinformowało Ministerstwo po dziesięciu miesiącach deficyt budżetowy wyniósł prawie 35 mld złotych (czyli 85,1 proc.) z 40 mld deficytu założonego w ustawie budżetowej na ten rok. Mało prawdopodobne jest więc, by pojawiło się zagrożenie dla prawidłowego wykonania założonego w tym roku deficytu. Natomiast niepokojący jest stan zadłużenia zagranicznego, które przekroczyło zakładany w ustawie budżetowej poziom. Zaplanowany deficyt budżetowy zostanie sfinansowany częściowo ze źródeł zagranicznych w wysokości około1,2 mld złotych. Tym czasem po dziesięciu miesiącach limit ten został przekroczony prawie trzykrotnie do poziomu ponad 3,3 mld złotych. Wszystko wskazuje na to, że państwo coraz bardziej się zadłuża, co nie jest korzystne mając na uwadze koszty obsługi zadłużenia zagranicznego, które znacznie wzrośnie w latach 2004 ? 2008.

Polityka monetarna

Narodowy Bank Polski kontynuuje neutralną politykę monetarną, związaną z ostrożnościowym tempem obniżki stóp procentowych. W związku z tym, przez ostatnie dwa miesiące RPP obniżyła stopy procentowe, a ostatnia obniżka była zaskakująca dla rynku. Rząd liczył na większą i zdecydowaną obniżkę niż ta w graniach 50 ? 100 punktów bazowych.

Istnieje duże prawdopodobieństwo, że RPP dokona jeszcze obniżki stóp procentowych średnio o kolejne 50 punktów bazowych. Jest kilka powodów, które przemawiają za dalszymi obniżkami: pojawiająca się możliwość ożywienia gospodarczego, utrzymujące się wysokie bezrobocie, bardzo niska inflacja oraz potrzeba zwiększenia aktywności gospodarczej konsumentów.

Prognoza

Arenę gospodarczą w grudniu zdominują informacje dotyczące ostatniego etapu negocjacji z UE. Najprawdopodobniej przyczyni się to do wzmocnienia złotego wobec dolara i euro. Kurs euro będzie uzależniony od sytuacji międzynarodowej. W obliczu zagrożenia konfliktem USA ? Irak inwestorzy mogą poszukiwać safe haven, za które uznane mogą zostać euro, frank szwajcarski i złoto.

Wszystko wskazuje na to, że bez większych problemów Polska zostanie przyjęta w 2004 r. w struktury Unii Europejskiej, choć dopiero 1 maja. Wszystko to dodatkowo wpłynie na dalsze wzmocnienie złotego w stosunku do walut zagranicznych. Aczkolwiek to wzmocnienie może podlegać wahaniom zgodnie z wydarzeniami zagranicznymi. Najważniejszymi z nich będą procesy ratyfikacyjne w krajach członkowskich. Te nieporozumienia mogą zakłócić proces rozszerzenia. Największym zagrożeniem może okazać się Grecja, która nalegała, aby Cypr został przyjęty do Unii już teraz pomimo podziału na części turecką i grecką.

Koniunktura gospodarcza z pewnością wykaże trend wzrostowy. Grudzień i okres świąteczny to czas wzmożonych zakupów, który może mieć pozytywny wpływ na sytuację wielu przedsiębiorstw. Przedsiębiorstwa powinny zrealizować swoje plany sprzedażowe i wykazać dobre wyniki za czwarty kwartał. Wszystko to przyczyni się do znacznego kwartalnego wzrostu PKB do poziomu 2,0 ?2,5 proc. Rok zakończy się wzrostem PKB o ok. 1,5 proc.