Obniżka stóp coraz mniej prawdopodobna
Ostatni komenatrz Rady Polityki Pieniężnej uzasadniający brak decyzji o obniżeniu podstawowych stóp procentowych na posiedzeniu w marcu br. oraz wypowiedzi ministra finansów pokazują, że w dalszym ciągu istnieje bardzo wyraźna różnica zdań pomiędzy tymi dwoma ośrodkami władzy ekonomicznej co do rzeczywistego stanu oraz dalszych perspektyw gospodarki.
Zdaniem wicepremiera M. Belki gospodarka znajduje się w stanie nierównowagi deflacyjnej, co uzasadnia konieczność dalszego rozluźnienia polityki pieniężnej, wg Rady coraz więcej sygnałów świadczy o tym, że następuje stopniowe ożywienie w gospodarce. Różnice dotyczą także oceny sytuacji w obszarze finansów publicznych, która zdaniem rządu stwarza sprzyjające warunki do obniżki stóp procentowych (podkreślił to premier L. Millier podczas podpisywania Ustawy budżetowej na rok 2002 przez prezydenta), natomiast w opinii RPP istnieje ryzyko utrzymywania zbyt luźnej polityki fiskalnej i jej wpływu na przyszłe procesy gospodarcze. Istniejące rozbieżności między rządem a bankiem centralnym z pewnością będą powodem dalszych nacisków polityków na Radę oraz mogą wpłynąć na przyspieszenie prac nad zmianą Ustawy o NBP.
Wprawdzie uważamy, że wejście w życie nowych przepisów prawnych wprowadzających zmiany instytucjonalne w zakresie odpowiedzialności banku centralnego, jest - wobec zapowiedzianego weta prezydenta - mało prawdopodobne, jednak niepewność z tym związana z pewnością przyczyniać się będzie do wzrostu ryzyka inwestycyjnego w Polsce oraz nie będzie sprzyjać budowie wiarygodności polityki monetarnej i fiskalnej.
RPP w swojej ocenie sytuacji makroekonomicznej zawartej w komentarzu po decyzji o nieobniżaniu stóp procentowych wyraźniej niż zwykle zwracała uwagę na czynniki, które odnosiły się do rozwoju sytuacji gospodarczej w przyszłości, akcentując jednocześnie te, które w jej opinii mogą zagrażać utrzymaniu stabilnej inflacji w przyszłości (jednocześnie należy podkreślić to, że RPP uwzględniła w swojej decyzji oczekiwany głęboki spadek inflacji w maju br.). Fakt ten oraz prawdopodobne "przejście" przewodniczącego RPP, L. Balcerowicza na stronę przeciwników dalszych obniżek stóp procentowych skłoniły nas do większej ostrożności w ocenie prawdopodobieństwa dalszego rozluźnienia polityki pieniężnej. Wg nas szanse obniżenia podstawowych stóp procentowych w kwietniu br. wynoszą 40%, w maju br. 20%, natomiast to, że Rada już nie zmieni parametrów polityki pieniężnej do końca br. oceniamy na 40%.
To, że w ogóle podtrzymujemy naszą prognozę, że Rada stopy obniży wynika z jednej strony z tego, że Rada w swoim komunikacie drogi do takiego posunięcia sobie nie zamknęła (w szczególności stwierdzenie, że z wyciąganiem ostatecznych wniosków co do ożywienia gospodarki należy poczekać na potwierdzenie pozytywnych trendów w kolejnych miesiącach), faktu, że czynnikiem, który być może powstrzymał ją od rozluźnienia polityki pieniężnej na ostatnim posiedzeniu była marcowa uchwała Sejmu w sprawie Rady i w efekcie chęć zamanifestowania własnej niezależności oraz przewidywane utrzymywanie się w kolejnych miesiącach słabych wyników gospodarki (spadek produkcji przemysłowej w marcu br., kontynuacja głębokiego spadku produkcji budowlano-montażowej, bardzo słaba dynamika kredytów dla sektora niefinansowego, dalszy spadek importu w wyrażeniu rocznym w wyniku słabego popytu wewnętrznego). W naszym przekonaniu ewentualna obniżka stóp procentowych wyniesie 1 pkt. proc. i będzie ostatnią obniżką w tym cyklu rozluźniania polityki pieniężnej.
