Pakiet antykryzysowy Kołodki - za i przeciw

Ustawa o restrukturyzacji niektórych należności publicznoprawnych

Projekt ustawy zakłada umorzenie długów przedsiębiorstwom, -które pomimo trudnej sytuacji ekonomicznej mają perspektywy rozwoju i potrafią

określić, jakie działania należy zrealizować w celu ustabilizowania kondycji finansowej przedsiębiorstwa i jego rozwoju. Umorzeniem miałyby zostać

objęte zaległości z tytułu podatków oraz składek na ubezpieczenie społeczne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych

wraz z odsetkami. Umorzeniu nie będą podlegać natomiast składki na ubezpieczenia emerytalne. Umorzenie zadłużenia uzależnione jest od spełnienia

przez przedsiębiorstwo następujących warunków:

- przedstawienia programu restrukturyzacyjnego, którego celem będzie poprawa stanu finansowego przedsiębiorstwa, określenie perspektyw jego

rozwoju i tworzenia nowych miejsc pracy (dotyczy dużych przedsiębiorstw),

- niegenerowanie przez przedsiębiorstwo nowych zaległości z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne i emerytalne,

- uiszczenia opłaty restrukturyzacyjnej w następującej wysokości:

a) 1,5% dla przedsiębiorstw -o szczególnym znaczeniu dla gospodarki narodowej

oraz przedsiębiorstw, których ponad 50% sumy należności stanowią należności od w/w podmiotów

b) 15% dla pozostałych przedsiębiorstw.

Ustawa przewiduje, że od momentu złożenia wniosku restrukturyzacyjnego do momentu uiszczenia opłaty powinno upłynąć 90 dni. Z programu

wyłączone będą podmioty będące w stanie upadłości.

Ponadto projekt ustawy wprowadza premię podatkową, która będzie polegać na zaliczeniu do kosztów uzyskiwania przychodu należności

nieściągalnych i rezerw utworzonych na te należności, które nie są spłacane w okresie 90 dni. Przyjęcie takiej regulacji ma na celu uwolnienie

przedsiębiorców od skutków powstawania zatorów płatniczych. Ustawodawca uzależnił jednak możliwość dokonania odliczenia od braku zaległości

publicznoprawnych u przedsiębiorcy korzystającego z premii.

Skutki dla budżetu państwa

W uzasadnieniu do Ustawy jej autorzy zwracają uwagę na fakt, że przyczyni się ona do poprawienia dochodów budżetowych z tytułu wniesienia

opłaty restrukturyzacyjnej, które powinny wzrosnąć o 2,6 mld zł w przyszłym roku.

Skutki dla gospodarki

Twórcy ustawy planują umorzenie długu w wysokości łącznie 13,7 mld zł. 2,5 mld zł to zaległości przedsiębiorstw, działających w tzw. schyłkowych

gałęziach przemysłu (górnictwo węgla kamiennego, hutnictwo i przemysł obronny), nie rokujących większych nadziei na poprawę sytuacji finansowej

w przyszłości.

Zagrożenie zjawiskiem zwanym pokusą nadużycia (ang. moral hazard), które polega na zaprzestaniu płacenia długów, w oczekiwaniu na kolejną

operację restrukturyzacyjną.

Wadą zaproponowanej regulacji jest również brak stwierdzenia, że zrestrukturyzowane przedsiębiorstwa państwowe zasilą w przyszłości portfel

prywatyzacyjny. Według nas istotą tego programu powinno być przygotowanie podmiotów do radzenia sobie w warunkach gospodarki rynkowej, a nie

kolejne darowanie długu.

Zwracamy uwagę na Art. 6 proponowanej ustawy, w której decyzja o uczestnictwie w programie restrukturyzacyjnym uzależniona jest od tego, czy

zaległości nie powstały w wyniku -dokonywania czynności prawnych mających na celu obejście przepisów podatkowych.- W praktyce ostateczna

decyzja należeć będzie do konkretnego organu podatkowego, który powyższy zapis może interpretować w dowolny sposób. Wielu przedsiębiorców,

obawiając się konsekwencji związanych z ujawnieniem np. zaniżania przychodów nie zdecyduje się na uczestnictwo w programie restrukturyzacji.

Nowelizacja ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatku dochodowym od osób prawnych oraz zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne

Nowelizacja zakłada wprowadzenie kredytu podatkowego dla przedsiębiorców zatrudniających od 5 do 50 osób. Przepis dotyczy nowo zakładanych

podmiotów, a otrzymanie takiego kredytu uzależnione jest od zachowania przez pierwszy rok prowadzenia działalności niezmienionego stanu

zatrudnienia oraz braku zaległości publicznoprawnych. Program adresowany jest do powstających przedsiębiorstw, a projekt zmierza do

wyeliminowania możliwości preferencyjnego traktowania podmiotów, które powstały z likwidacji bądź połączenia istniejących przedsiębiorstw. Zarówno

w przypadku podatników podatku od osób fizycznych jak i prawnych ustawodawca przewidział możliwość odroczenia uiszczania zaliczki na podatek w

drugim roku działalności podatnika, a spłata należności ma być rozłożona na pięć lat w okresie od trzeciego do piątego roku funkcjonowania firmy,

według stawki 24%.

Skutki dla budżetu państwa

Twórcy projektu nie są w stanie określić skutków jego wprowadzenia dla budżetu, ze względu na brak oszacowań liczby podmiotów, które

skorzystają z kredytu podatkowego. Negatywne skutki dla budżetu będą odczuwalne w 2004r., wtedy bowiem pierwsze -roczne- przedsiębiorstwa,

skorzystają z kredytu podatkowego. Natomiast w latach kolejnych powinny ujawnić się zwiększone wpływy do budżetu z tytułu podatków

dochodowych, o ile ustawa odniesie zamierzony skutek.

Skutki dla gospodarki

Przedsiębiorca korzystający ze zwolnienia podatkowego nie będzie mógł zmniejszyć zatrudnienia o więcej niż 10% w trakcie uczestnictwa w

programie (czyli przez pierwsze siedem lat funkcjonowania firmy), a więc jego zdolność do redukowania kosztów i uelastyczniania zatrudnienia

zostanie drastycznie obniżona.

Podmioty będące w trakcie spłacania kredytu będą narażone na zwiększone koszty, co dodatkowo podniesie ryzyko prowadzenia działalności.

Można sobie wyobrazić pole do nadużyć, związane z możliwością likwidacji istniejących podmiotów i przepływów finansowych do nowo zakładanych

przedsiębiorstw, w celu skorzystania z odroczenia płatności podatkowych.

Nowelizacja ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych

Wg nowelizacji ma ona umożliwić bankom łatwiejsze zaliczanie do kosztów uzyskania przychodów rezerw tworzonych na należności -wątpliwe- i

-stracone-. Proponowane rozwiązania będą stosowane, jeżeli banki zdecydują się na zwiększenie, dzięki uzyskanym środkom, akcji kredytowej

skierowanej do przedsiębiorstw objętych programem restrukturyzacyjnym. Przewidywana jest także możliwość konwersji wierzytelności na udziały w

restrukturyzowanych przedsiębiorstwach.

Skutki dla budżetu państwa

Bezpośrednim kosztem wprowadzenia projektu w życie będzie ubytek 300 mln zł z przyszłorocznego budżetu.

Skutki dla gospodarki

Przewidywane korzyści to m.in.:

- ograniczenie bezrobocia

- spadek wypłat z Funduszu Pracy i Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych

- zwiększenie wpływów budżetowych w kolejnych latach.

Większa dynamika akcji kredytowej dla restrukturyzowanych przedsiębiorstw będzie wiązać się ze wzrostem poręczeń i gwarancji udzielanych przez

budżet państwa. W sytuacji wysokiej relacji długu publicznego do PKB działania zmierzające do ratowania nierentownych i nie rokujących nadziei na

poprawę sytuacji finansowej przedsiębiorstw państwowych występuje obawa, że nastąpi zwiększenie zadłużenia budżetu z tytułu poręczeń.

W warunkach gospodarki rynkowej proponowane zmiany mogą nie stanowić dostatecznej zachęty dla banków do kredytowania przedsiębiorstw

o wątpliwej kondycji finansowej.

Naszym zdaniem winą za niedokapitalizowanie przedsiębiorstw należy obarczyć nieprawidłową konstrukcję polskiego

rynku kapitałowego, która nie pozwala na przepływy finansowe pomiędzy inwestorami i podmiotami gospodarującymi.

analitycy PKO BP SA