Polska jest stabilna

Obecna sytuacja makroekonomiczna Polski nie stwarza podstaw do obniżenia dotychczasowych, stosunkowo wysokich not ratingowych. Mimo że równowaga finansów publicznych została zachwiana, to zadłużenie państwa utrzymuje się na stałym poziomie. Dlatego też nie przewidujemy w najbliższym czasie zmiany ratingu dla Polski - powiedział PG James McCormack z agencji Fitch, która dokona kolejnego przeglądu sytuacji ekonomicznej Polski w styczniu 2002 roku. Na ocenę gospodarki całego państwa składają się: stan finansów publicznych i zdolność kraju do terminowej realizacji płatności w obrocie zagranicznym.

Także długoterminowe ratingi dla banków polskich, oceniające ich zdolność do terminowej spłaty zobowiązań w okresie do dziesięciu lat, są stabilne.

Wynika to przede wszystkim z dominacji w polskim sektorze bankowym dużych, zagranicznych inwestorów. Ratingi długoterminowe biorą bowiem pod uwagę możliwość ewentualnego wsparcia ze strony inwestorów w sytuacji kryzysowej. Problemem jest jednak kondycja banków, które pozostawione samym sobie, bez pomocy inwestora zagranicznego mogłyby mieć poważne kłopoty, co ma wyraz w słabych i niestabilnych ratingach indywidualnych. Przyczyną takiej sytuacji jest pogorszająca się jakość aktywów i zwiększający się udział kredytów nieregularnych w bankowych portfelach.

W ocenie agencji ratingowych polski sektor usług bankowych dla przedsiębiorstw charakteryzuje się bardzo dużym potencjałem. Jednak wciąż wysokie realne stopy procentowe, a także spowolnienie gospodarcze pogarszają kondycję kredytową polskich przedsiębiorstw. To przekłada się na konieczność zwiększania rezerw na pokrycie nieregularnych kredytów i w konsekwencji mniejsze zyski banków.

Niektóre banki są lepiej przygotowane na krótkoterminowe wahania koniunktury. Do nich należy m.in. Pekao, który mimo ogólnogospodarczych kłopotów finansowych utrzymuje wysoki poziom zyskowności - powiedziała nam Dorota Skała, analityk Fitch. Także Bank Zachodni WBK ma szansę na poprawę wyników, ponieważ zdaniem analityków konsolidacja firm przebiega bardzo sprawnie, mimo że BZ WBK cały czas posiada duży udział kredytów nieregularnych. Agencja Fitch pozytywnie ocenia także przegląd portfela dokonany przez Kredyt Bank.

Stosunkowo wysoki poziom nieściągalnych kredytów posiadają BPH, PBK i ING Bank Śląski, które na początku lat dziewięćdziesiątych udzieliły wielu kredytów dla przemysłu ciężkiego. I chociaż fuzja BPH i PBK oceniana jest jako korzystna w długim okresie, to w przyszłym roku wysokie koszty połączenia ujemnie odbiją się na wynikach finansowych nowego banku.

Niepewna jest też sytuacja Banku Ochrony Środowiska, który obecnie ma dobrą bazę kredytobiorców, ponieważ realizował przede wszystkim dobrej jakości projekty ekologiczne. Jednak wraz z rosnącą konkurencją na rynku, również w zakresie kredytów ekologicznych, BOŚ będzie zmuszony do szukania dodatkowych kredytobiorców.

ROZMOWA PG z KRZYSZTOFEM PIETRASZKIEWICZEM dyrektorem generalnym Związku Banków Polskich

- Jakie znaczenie ma przyznawanie ratingów?

- Ratingi, prowadzone przez uznane zagraniczne agencje, mają przede wszystkim znaczenie dla potencjalnych inwestorów i partnerów banków. Są odzwierciedleniem - szczególnie w dłuższym okresie - wiarygodności takiego partnera, oceny oferowanych przez niego produktów. Produktów głównie o charakterze inwestycyjnym, takich jak akcje i instrumenty dłużne. Poza tym ratingi mają znaczenie demonstracyjne i informacyjne, ponieważ odzwierciedlają poziom wiarygodności rynku i tendencje rozwoju. Są potwierdzeniem stabilności i wiarygodności systemu finansowego całego sektora i pozycji rynkowej pojedynczych podmiotów. Ratingi mogą bowiem obejmować także innych emitentów papierów dłużnych, takich jak gminy czy miasta. Tego typu wskaźniki nabierają szczególnej wagi w kontekście nowego podejścia Komitetu Bazylejskiego, który zakłada ustalanie wymogów kapitałowych dla banków właśnie na podstawie ratingów.

- Czy w przyszłym roku możliwy jest spadek ratingów dla polskich banków?

- Duży wpływ na ocenę sektora bankowego będzie miała sytuacja gospodarcza kraju, a przede wszystkim kondycja przedsiębiorstw i innych podmiotów. Rosnące bezrobocie i stagnacja gospodarcza mogą pogorszyć sytuację polskich banków, mam jednak nadzieję, że tak się nie stanie z uwagi na podjęte już działania zarówno ze strony rządu, NBP jak i samych banków.