Koniunktura w gospodarce bez przełomu

Październikowe dane ankietowe wskazują na nieznaczną poprawę w sektorze przetwórstwa przemysłowego, pogorszeniu uległa sytuacja w budownictwie, handlu detalicznym i usługach. Wskaźniki koniunktury nadal nie pokazują wyraźniejszej poprawy w gospodarce, wskazują natomiast na obawy przedsiębiorców odnośnie rozwoju sytuacji w przyszłości.

Ogólny wskaźnik syntetyczny koniunktury gospodarczej GUS (SI) w październiku 2019 r. wzrósł z poziomu 100,2 we wrześniu do 101,0 w październiku 2019 r. Jest to głównie zasługa poprawy sytuacji w sektorze przetwórstwa przemysłowego.

Wzrost wartości ogólnego wskaźnika SI jest jednak nieznaczny, średnia jego wartość z ostatnich trzech miesięcy jest najniższa od IV kwartału 2016 roku.

Od kwietnia bieżącego roku obserwujemy systematyczne pogarszanie się sytuacji w dziale przetwórstwa przemysłowego. Jest to efekt szeroko omawianych czynników zewnętrznych, spadku zamówień eksportowych i recesyjnej sytuacji w gospodarce niemieckiej. Jednak w październikowych badaniach GUS wskaźnik ufności w przetwórstwie przemysłowym wzrósł z poziomu 104,3 do 107,1.

Oceny bieżącego portfela zamówień krajowych i zagranicznych nie uległy zmianie. Prognozy produkcji są nieznacznie mniej pesymistyczne od formułowanych w ubiegłym miesiącu. Zgłaszany jest natomiast niedobór zapasów wyrobów gotowych.

Z oceną głównego czynnika przyczyniającego się do nieznacznej poprawy ogólnego wskaźnika SI, czyli sytuacją w sekcji przetwórstwo przemysłowe należy poczekać. Zmiany miesięcznych wartości często bowiem nie uwzględniają czynników, które zakłócają prawidłową ocenę bieżącej sytuacji (efekt liczby dni roboczych i bazy odniesienia sprzed roku). Tak zresztą było w przypadku wrześniowych danych o dynamice produkcji przemysłowej, która wzrosła o 5,6 proc., nieco powyżej oczekiwań analityków i znacznie silniej niż w sierpniu.

Wykorzystanie mocy produkcyjnych w sekcji przetwórstwo przemysłowe wynosi w październiku 81,2% (w październiku ub.r. 82,5%). Świadczy to o nieco większych możliwościach produkcyjnych. Najwyższe wykorzystanie mocy produkcyjnych w przetwórstwie przemysłowym występuje w branży naprawa, konserwacja i instalowanie maszyn i urządzeń oraz produkcja mebli i odzieży, a najniższe - w sektorze farmaceutycznym oraz wśród producentów metali, a także skór i wyrobów ze skór wyprawionych.

Wskaźnik ufności w budownictwie nieznacznie spadł (z poziomu 111,5 do 111,1 we wrześniu), jednak w tym przypadku można mówić o względnej stabilizacji. Jest to głównie zasługą utrzymujących się, pozytywnych ocen bieżącego portfela zamówień na rynku krajowym i zagranicznym. Mniej optymistycznie wyglądają natomiast prognozy zatrudnienia w sektorze budowlanym.

Z kontynuacją pogorszenia się koniunktury mamy do czynienia w sekcji usługi (spadek z poziomu 92,9 do 91,3) oraz w sekcji handel detaliczny (spadek ze 100,8 do 100,2). Pogorszeniu ulegają również prognozy sprzedaży.

Widać to już było w zaskakujących wynikach wrześniowych danych o sprzedaży detalicznej, w tym szczególnie niższej sprzedaży żywności.

W głównych sektorach gospodarki nie widać jednoznacznych, silnych zmian, nie ma przełomu. GUS-owskie badania koniunktury wskazują jednak, że koniunktura powoli słabnie. W październiku 2018 r. ogólny wskaźnik syntetyczny koniunktury gospodarczej GUS (SI) wynosił 104,8, dzisiaj spadł do poziomu 101.

dr Jarosław Janecki

Wykładowca, SGH w Warszawie

....................................

Według danych GUS dynamika produkcji budowlano-montażowej zwiększyła się we wrześniu do 7,6% r/r wobec 2,7% w sierpniu, co było powyżej naszej prognozy (6,5%) i konsensusu rynkowego (6,6%). Do zwiększenia rocznej dynamiki produkcji budowlano-montażowej we wrześniu w porównaniu z sierpniem przyczynił się głównie efekt statystyczny w postaci korzystnej różnicy w liczbie dni roboczych (w sierpniu br. liczba dni roboczych była o 1 mniejsza niż w 2018 r., podczas gdy we wrześniu br. była ona o 1 większa niż przed rokiem).

Po oczyszczeniu z wpływu czynników sezonowych produkcja budowlano-montażowa zwiększyła się we wrześniu o 0,3% m/m.

Badania koniunktury zgodne ze scenariuszem łagodnego lądowania w budownictwie Podtrzymujemy naszą ocenę krótkoterminowych perspektyw branży budowlanej.

Choć w najbliższych kwartałach aktywność w budownictwie pozostanie wysoka, łagodny spadkowy trend dla rocznej dynamiki produkcji utrzyma się.

Będzie to związane głównie z wygasaniem cyklu w inwestycjach publicznych (w tym z ustąpieniem samorządowej "górki inwestycyjnej"), oczekiwanym przez nas profilem absorbcji środków unijnych w ramach bieżącej perspektywy finansowej oraz zakłóceniami ograniczającymi wzrost produkcji w jednostkach zajmujących się budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej, związanymi z silnym wzrostem kosztów realizacji inwestycji publicznych w obszarze infrastruktury transportowej (drogi i kolej).

Opublikowane w ostatnich tygodniach wyniki badań koniunktury w budownictwie stanowią silne wsparcie dla naszego scenariusza "łagodnego lądowania" w branży budowlanej.

Zgodnie z kwartalnym badaniem koniunktury przeprowadzonym przez NBP ("Szybki Monitoring") III kw. br. był drugim kwartałem z rzędu, w którym roczne prognozy sytuacji ekonomicznej w budownictwie poprawiły się, podczas gdy w pozostałych sekcjach (przetwórstwo, handel i pozostałe usługi) utrzymał się wyraźny trend spadkowy dla tych ocen.

Wynik ten współgra z sygnalizowanymi w tym badaniu korzystnymi perspektywami inwestycyjnymi dla przedsiębiorstw sektora publicznego, znajdującymi odzwierciedlenie w wysokim wskaźniku nowych inwestycji (w IV kw. rozpocznie je 41% ankietowanych firm publicznych - najwięcej od dekady) oraz odnotowanym drugi raz z rzędu wyraźnym wzroście kwartalnego wskaźnika planowanych wielkości nakładów (OPTIN) w firmach publicznych.

Ponadto, opublikowane przez GUS dane wskazują na odnotowane w III kw. wyhamowanie tendencji spadkowej dla prognoz portfela krajowych zamówień w budownictwie oraz rocznej dynamiki liczby mieszkań, których budowę rozpoczęto.

Opublikowane w ubiegłym tygodniu dane o produkcji przemysłowej (por. MAKROpuls z 18.10.2019) w połączeniu z dzisiejszymi danymi o produkcji budowlano-montażowej są lekko pozytywne dla naszej prognozy wzrostu PKB w III kw. (4,3% r/r). Wspomniana wyżej poprawa ocen koniunktury w budownictwie sygnalizuje również lekkie ryzyko w górę dla prognozowanej dynamiki PKB w IV kw. (4,0% r/r) i w całym 2019 r. (4,4%).

Pełniejsza analiza czynników ryzyka dla naszej prognozy wzrostu PKB w IV kw., uwzględniająca ocenę perspektyw eksportu, będzie możliwa po zaplanowanej na najbliższy czwartek publikacji danych o koniunkturze w strefie euro (PMI). Dane o produkcji budowlano-montażowej we wrześniu są lekko pozytywne dla kursu złotego i rentowności obligacji.

Jakub Borowski

Credit Agricole Bank Polska S.A.