Wysokość długu publicznego 2003
Dług Skarbu Państwa w miesiącach styczeń - maj wyniósł 313,8 mld zł wobec 282,6 mld na koniec roku ubiegłego. Oznacza to wzrost o 10,3% (czyli w tempie ponad 2% miesięcznie).
Sytuacja taka spowodowana jest
większymi wydatkami budżetu na początku roku, związanymi ze zwrotem
nadpłaconych podatków oraz niższymi w pierwszym półroczu wpływami z
podatku dochodowego od osób fizycznych.
Uwagę zwracają także
wyjątkowo niskie wpływy z prywatyzacji, do końca czerwca zrealizowano
bowiem tylko 680 mln wpływów wobec założonych do końca roku 6,6 mld zł.
W swoim wystąpieniu sejmowym 23.07. Prezes NBP L. Balcerowicz ocenił
na 49,5% spodziewaną relację długu publicznego do PKB na koniec br.
(Państwowy dług publiczny - PDP składa się z długu sektora rządowego i
długu jednostek samorządu terytorialnego - JST).
Relacja podobna (48,6% -
49,3%), jednakże dla PDP powiększonego o kwotę przewidywanych wypłat
z tytułu gwarancji i poręczeń była prognozowana w ?Strategii zarządzania
długiem publicznym na l. 2002-2004? z listopada 2001 r.
Szacujemy, że relacja: państwowy dług publiczny powiększony o
gwarancje do PKB może wynieść 49-49,5% na koniec br. i nie przekroczy
progu 50%. Związane jest to m.in. z wysokim stanem lokat budżetowych
(9,7 mld zł), co pozwoli na znaczne obniżenie emisji papierów
skarbowych w drugim półroczu.
Na dzień dzisiejszy trudno oszacować
potencjalne przychody z prywatyzacji. Prawdopodobnie ukształtują się
one na poziomie nie niższym niż 2,5 mld zł (dotychczasowe wpływy to
700 mln zł i przewidywane wpływy na poziomie 1,75 mld ze sprzedaży
pakietu 25% akcji zakładów energetycznych grupy G-8). Obawy nasze
budzi możliwość przekroczenia w I poł. 2003r. progu 50%, a wobec
utrzymania wysokiego poziomu poręczeń i gwarancji (szacowanego na
wartość ok. 10,4 mld zł) i niskich wpływów z prywatyzacji (ok. 6 mld zł),
także próg 55% może zostać przekroczony w 2003r.
Ustawa o finansach
publicznych przewiduje trzy graniczne progi dla relacji PDP
powiększonego o gwarancje do PKB:
W przypadku osiągnięcia 50% wielkości zadłużenia w relacji do PKB,
RM jest zobowiązana do uchwalenia projektu ustawy budżetowej na lata
następne, w którym dotychczasowa relacja deficytu do dochodów budżetu
jest równa relacji z roku poprzedniego (obecnie jest to 27,6%).
Przy przekroczeniu progu 55% deficyt budżetowy musi zostać
zmniejszony do relacji zadeklarowanej przez ministra finansów w ustawie
budżetowej. Jednostki samorządu terytorialnego nie mogą się zadłużać
ponad wielkość określoną algorytmem, wg którego im wyższa jest relacja
PDP/PKB, tym bardziej zadłużenie musi zostać obniżone. Rada Ministrów
jest zobowiązana do przedstawienia Sejmowi programu uzdrowienia
finansów publicznych.
Po osiągnięciu progu 60% (który jest również jednym z kryteriów
konwergencji traktatu z Maastricht), oprócz zastosowania powyższych
procedur, rząd oraz JST nie mogą udzielać nowych poręczeń i gwarancji.
Ponadto od następnego roku w projekcie ustawy budżetowej na kolejny
rok nie zawiera się deficytu budżetu państwa.
analitycy PKO BP SA