Odsetek Polaków mieszkających w mieszkaniach kupionych na własność bez kredytu wynosi 75,3 proc. To niemal o 4 pkt. proc. więcej niż wynosi średnia dla Europy Środkowo-Wschodniej i aż o 30 pkt. proc. ponad średnią unijną. Eksperci wskazują, że tak duży udział mieszkań własnościowych wynika m.in. ze wzorców kulturowych, niższego zurbanizowania kraju i modelu zamieszkiwania typowego dla państw Europy Środkowo-Wschodniej.
Kredyt hipoteczny? Niekoniecznie, powstrzymują nas wysokie koszty
Okazuje się, że Polacy rzadziej od pozostałych Europejczyków zaciągają kredyty hipoteczne. W UE dwa razy więcej gospodarstw domowych niż w Polsce ma nieruchomość kupioną dzięki temu kredytowi. U nas odsetek ten wynosi 12,0 proc., a w UE – 24,6 proc. "Odsetek dla Polski jest zbliżony do średniej dla regionu i pozostaje na podobnym poziomie od mniej więcej 10 lat"- informuje PIE.
Przyczyną zjawiska są m.in. wyższe koszty kredytu w Polsce niż w UE - wskazują analitycy PIE. Europa Środkowo-Wschodnia od wielu lat ma wyższe stopy procentowe niż kraje euro, gdzie stopę procentową ustala Europejski Bank Centralny. "Polska ma obecnie najwyższe oprocentowania kredytów w całej Europie" - zwracają uwagę analitycy PIE.
Analizując mapę Polski, przekonamy się, że większy odsetek mieszkań kupionych w kredycie hipotecznym znajduje się na zachodzie kraju. W zachodnich województwach średni udział kredytobiorców wynosi 13,5 proc., a we wschodnich - 9,5 proc. - donosi Biuro Informacji Kredytowej (BIK). Największy, 20 proc. udział kredytobiorców jest w warszawskim obszarze stołecznym, zaś najmniejszy – w województwie świętokrzyskim (6,5 proc). Średnie zadłużenie z powodu zakupienia nieruchomości w Polsce wynosi 137 tys. zł. Najbardziej zadłużeni są mieszkańcy Warszawy – przeciętnie na 200 tys. zł, a najmniej mieszkańcy województwa podkarpackiego i świętokrzyskiego – na 100 tys. zł.
Wynajem mieszkania w Polsce wciąż bez ochrony
Wynajem wciąż nie zyskuje popularności. Robi to zaledwie 13 proc. gospodarstw domowych - ponad dwukrotnie mniej od średniej unijnej, która wynosi 31 proc. "Odsetek ten utrzymuje się na podobnym poziomie od mniej więcej 15 lat" - informuje PIE. Dla porównania, w Austrii i Niemczech prawie połowa ludności mieszka w mieszkaniach na wynajem – odpowiednio 45,8 proc. i 50,5 proc.
Popularność wynajmu mieszkań w tych krajach wynika m.in. ze stopnia urbanizacji oraz systemu prawnego, który skutecznie chroni interesy zarówno najemców, jak i wynajmujących. Prawo zabezpiecza tam wynajmujących w przypadkach, gdy najemca nie płaci czynszu lub niszczy mieszkanie. Ale też zapewnia ochronę najemcom i ogranicza możliwość arbitralnego podnoszenia czynszu. Promowane są też długoterminowe umowy najmu. W rezultacie, znaczna część mieszkańców tych krajów mieszka w wynajmowanych mieszkaniach - często w tym samym lokalu przez całe życie.
