Bilety do kina jako forma premiowania pracowników

Jeżeli nagrody te są wręczone w związku z premiowaniem pracowników, oznacza to, że zasadniczo powinny one zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Generalnie bowiem świadczenia obejmujące wszelkiego rodzaju nagrody i premie jako element kosztów zatrudnienia, zalicza się do kosztów uzyskania przychodów. Celem wręczania takich nagród jest premiowanie najlepszych pracowników, co może mieć wpływ na motywację do pracy i zwiększenie jej wydajności, a ponadto wpływa także na pozytywne wzajemne relacje między pracodawcą i pracownikami. Nie bez znaczenia jest także argument, iż dobrze zintegrowani i zmotywowani pracownicy osiągają lepsze wyniki w pracy, przez co przyczyniają się do zwiększenia przychodów Spółki.

Niekiedy jednak pracodawcy rozważają wręczanie nagród w postaci biletów poprzez dokonywanie losowania bądź organizację konkursu. Losowanie nagród wśród pracowników nie uwzględnia jednak jakże istotnej przesłanki w postaci nagrodzenia najlepszych pracowników, a podstawą otrzymania nagrody jest tu tylko przypadek losowy. Losowanie nagród nie służy premiowaniu pracowników i jako obarczone cechą przypadkowości wydaje się nie wykazywać związku z ewentualnym przychodem podatnika.

Nie oznacza to jednak, że taki sposób nagradzania pracowników nie może nigdy zostać uwzględniony w kosztach uzyskania przychodów. Losowanie nagród może bowiem przybrać formę integrującej pracowników loterii organizowanej przez podatnika np. okresowo, w trakcie świąt lub imprezy integracyjnej. Podobny pogląd wyraził przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 14 kwietnia 2008 roku (IP-PB3-423-133/08-2/DG) stwierdzając, że "odnosząc się do kwestii wydatków związanych z organizacją loterii oraz zakupem nagród w loterii skierowanej wyłącznie do pracowników Spółki to należy uznać, że jeżeli zostały poniesione ze środków obrotowych, są związane z prowadzoną działalnością gospodarczą i mają na celu zintegrowanie pracowników z pracodawcą oraz docenienie zaangażowania pracowników w pracę to można uznać je za koszty uzyskania przychodów".Trzeba jednak podkreślić, iż prawidłowe zaliczenie wydatku na zakup nagród do kosztów uzyskania przychodów uwarunkowane jest wykazaniem jego celowości i związku z osiągniętym przychodem, jak i prawidłowym jego udokumentowaniem (np. regulamin loterii, wykaz nagród i ich wartość).

Zdarza się, że pracodawcy organizują konkurs dla swoich pracowników, w którym nagrodami są przykładowo bilety kinowe. Również w tym przypadku, dla zaliczenia ponoszonych przez podatnika wydatków do kosztów podatkowych, konieczne jest odpowiednie udokumentowanie przyjętego sposobu wyboru osób, które zostaną nagrodzone. Przy wyborze tej formy przekazania nagród, zasadne jest wyraźne wskazanie kryteriów nagradzania (np. wydajność w pracy, dodatkowe kwalifikacje, wiedza o pracodawcy), aby nie było wątpliwości co do motywacyjno-integrującego charakteru konkursu.

Podkreślić należy, że konkurs taki powinien być adresowany tylko i wyłącznie do pracowników podatnika, którzy będą mogli wziąć w nim udział właśnie z uwagi na łączący ich z podatnikiem stosunek pracy. Również w tym przypadku podatnik musi być w stanie wykazać celowość organizacji takiej akcji oraz odpowiednio ją udokumentować (zasady konkursu, regulamin itp.). W tym miejscu należy także dodać, że w razie zorganizowania konkursu zupełnie niezwiązanego tematycznie z działalnością pracodawcy, trudno byłoby wykazać związek pomiędzy zakupem nagród a przychodem podatnika, co skutkowałoby niemożliwością zaliczenia ponoszonych wydatków do kosztów uzyskania przychodów.

Przekazywanie pracownikom biletów bez wyraźnego związku z potrzebą ich premiowania (wyróżniania najlepszych) może budzić wątpliwości w kwestii zaliczenia takich wydatków do kosztów uzyskania przychodów. W sytuacji bowiem otrzymywania tego typu świadczeń przez wszystkich pracowników, trudno jest mówić o zwiększeniu motywacji i wydajności w pracy wynikającej z możliwości otrzymania określonej nagrody.

Ponadto w takiej sytuacji istnieje ryzyko uznania przez organy podatkowe, że przekazywanie biletów (voucherów) wybranym pracownikom ma w istocie charakter działalności socjalnej, wydatków na którą, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 45 ustawy o PDOP, nie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów (działalność socjalna, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych). Tak więc zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów wydatków na bilety kinowe (w sytuacji przekazywania ich wszystkim pracownikom a nie tylko tym wyróżnionym) rodzi ryzyko podatkowe. Brak spełnienia podstawowej przesłanki, jaką jest chęć wyróżnienia przez pracodawcę najlepszych pracowników sprawia, że otrzymane bilety nie mogą być traktowane jako nagrody przyznawane w celu podniesienia motywacji i wydajności w pracy.

Lech Janicki, ekspert podatkowy, Departament Podatków Bezpośrednich ECDDP Sp. z o.o.