Moment wykonania usługi budowlanej a protokół odbioru prac

Czynny podatnik VAT świadczy usługi budowlane. W dacie umownego zakończenia prac często zlecenie nie jest w pełni zrealizowane i protokół odbioru jest negatywny. Zamawiający wyznacza bowiem czas na poprawki i dopiero kolejny protokół jest pozytywny. Kiedy w takiej sytuacji powstaje obowiązek podatkowy w VAT?

Data podpisania dokumentacji wykonawczej prac (np. protokołu odbioru) nie wyznacza momentu wykonania usługi budowlanej. Ustalając go należy brać pod uwagę zrealizowanie wszystkich czynności składających się na usługę (tj. jej faktyczne wykonanie).

Reklama

Moment wykonania usług budowlanych ma wpływ na termin wystawienia faktury z tytułu ich świadczenia, a w konsekwencji - na moment powstania obowiązku podatkowego. W przypadku świadczenia usług budowlanych na rzecz podatnika, fakturę wystawia się nie później niż 30. dnia od dnia ich wykonania, a obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia tej faktury - jeżeli faktura zostanie wystawiona terminowo (patrz: art. 106i ust. 3 pkt 1 i art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a) ustawy o VAT). Ustalenie momentu wykonania usługi ma więc istotne znaczenie dla celów VAT.

W interpretacji ogólnej z 1 kwietnia 2016 r., nr PT3.8101.41.2015.AEW.2016.AMT.141 Minister Finansów (dalej: MF) uznał, że nie należy wiązać momentu wykonania usługi budowlanej ze spełnieniem formalności cywilnoprawnej, jaką jest podpisanie protokołu zdawczo-odbiorczego. Za datę wykonania ww. usługi należy - zdaniem MF - przyjąć datę faktycznego jej wykonania, tj. dzień, w którym wykonawca zgłasza ją do odbioru (w opinii wykonawcy, usługa jest gotowa do przyjęcia przez nabywcę). Czytamy w niej:

Więcej przeczytasz w Interpretację tę opisaliśmy szczegółowo
w Biuletynie Informacyjnym nr 12 z 20.04.2016 r.
na str. 19-20

"(...) W przypadku (...), gdy usługa jest oddawana w całości, za moment wykonania tej usługi należy uznać moment faktycznego jej wykonania, tj. dzień, w którym wykonawca w związku z wykonaniem całości określonej umową usługi zgłosił ją nabywcy do odbioru. Gdy usługa będzie natomiast przyjmowana częściowo - tj. umowa będzie przewidywała cykliczne zapłaty po wykonaniu części usługi budowlanej (...), za moment wykonania części usługi należy wskazać moment, w którym wykonawca faktycznie wykonał część określonej umową usługi (doszło do faktycznego zakończenia części prac) i zgłosił ją nabywcy do odbioru (...)."

Takie stanowisko potwierdzają także organy podatkowe i sądy - pisaliśmy na ten temat w BI nr 16 z 1 czerwca 2017 r., w artykule pt. "Usługa budowlana świadczona na rzecz podatnika a obowiązek w VAT" oraz w BI nr 20 z 10 lipca 2017 r., w artykule pt. "Ustalenie momentu wykonania usługi budowlanej - wybrane orzeczenia NSA".

Więcej przeczytasz w Pisaliśmy o tym
w BI nr 16 z 01.06.2017 r. na str. 27-29
oraz w BI nr 20 z 10.07.2017 r. na str. 24-27

Biorąc powyższe pod uwagę należy uznać, że wykonanie usługi budowlanej następuje z chwilą zakończenia wszystkich prac, do których zobowiązany jest zleceniobiorca. Odbiór i weryfikacja wykonania usługi oraz konieczność poprawienia usterek/wad nie stanowi zaś elementu usługi budowlanej i nie ma znaczenia przy ustalaniu momentu jej wykonania.

Na wykonanie usługi nie ma zatem wpływu wskazany przez Czytelnika fakt, że w dacie umownego zakończenia prac protokół odbioru jest negatywny (z uwagi na poprawki zgłaszane przez zamawiającego) i dopiero kolejny protokół jest pozytywny. Na uwagę zasługuje jednak zastosowane przez Czytelnika sformułowanie "zlecenie nie jest w pełni zrealizowane", które może mieć istotne znaczenie dla ustalenia momentu wykonania usługi. Jeżeli przez "brak realizacji" Czytelnik uznaje wyłącznie konieczność wykonania poprawek zgłoszonych przez zamawiającego, to powyższe nie ma wpływu na moment wykonania usługi (usługa została już bowiem zrealizowana, ale niestarannie i dlatego konieczne jest usunięcie poprawek). Jeżeli natomiast usługa nie została wykonana i protokół podpisywany jest wyłącznie z uwagi na upływ terminu wykonania usługi wynikający z umowy łączącej strony, to do wykonania usługi dojdzie w terminie późniejszym (w momencie faktycznego zrealizowania wszystkich składających się na nią czynności).

Zaznaczamy, że protokół odbioru prac (inaczej protokół zdawczo-odbiorczy) podpisywany jest także w przypadku innego typu usług niż budowlane, np. przy odbiorze usług geodezyjnych. Wówczas w celu prawidłowego ustalenia momentu wykonania usługi również należy kierować się powyższymi uwagami.

Podatnicy często jednak toczą spór z organami podatkowymi argumentując, że to właśnie protokół odbioru potwierdza fakt wykonania usługi. Sprawa okazała się na tyle kontrowersyjna, że będzie rozstrzygana przez TSUE.

wykrzyknik NSA w postanowieniu z 28 listopada 2017 r., sygn. akt I FSK 65/16 skierował do TSUE następujące pytanie prejudycjalne:

"Czy w sytuacji, w której strony transakcji uzgodniły, że dla wypłaty wynagrodzenia za roboty budowlane lub budowlano-montażowe niezbędne jest wyrażenie akceptacji ich wykonania przez zamawiającego w protokole odbioru tych robót, wykonanie usługi (...) z tytułu takiej transakcji następuje w: - momencie faktycznego wykonania robót budowlanych lub budowlano-montażowych, czy też - momencie akceptacji wykonania tych robót przez zamawiającego, wyrażonej w protokole odbioru?".


Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych Nr 1 z dnia 2018-01-01

GOFIN podpowiada

Dowiedz się więcej na temat: usługi | budownictwo | montaż | VAT | wykonanie
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Strona główna INTERIA.PL
Polecamy
Finanse / Giełda / Podatki
Bądź na bieżąco!
Odblokuj reklamy i zyskaj nieograniczony dostęp do wszystkich treści w naszym serwisie.
Dzięki wyświetlanym reklamom korzystasz z naszego serwisu całkowicie bezpłatnie, a my możemy spełniać Twoje oczekiwania rozwijając się i poprawiając jakość naszych usług.
Odblokuj biznes.interia.pl lub zobacz instrukcję »
Nie, dziękuję. Wchodzę na Interię »