Split payment od 1 listopada

Sejm uchwalił w piątek nowelizację ustawy o VAT wprowadzającą obowiązkową podzieloną płatność VAT, czyli tzw. split payment oraz nową matrycę stawek VAT. Zgodnie z przyjętą poprawką obligatoryjny split payment wejdzie w życie 1 listopada br., a nie jak pierwotnie proponowano 1 września br.

Nowelizacja konsumuje dwa rządowe projekty nowelizacji ustawy o VAT, Ordynacji podatkowej oraz niektórych innych ustaw. Jeden dotyczył m.in. obowiązkowego split payment w branżach szczególnie narażonych na wyłudzenia VAT, drugi wprowadza nową matrycę tego podatku.

Podczas prac w komisji finansów publicznych nad zmianami wprowadzono poprawkę, która zostawia 5-proc. stawkę VAT na napoje bezalkoholowe, w których udział soku owocowego, warzywnego lub owocowo-warzywnego wynosi nie mniej niż 20 proc. składu surowcowego.

"Zdaniem Konfederacji Lewiatan to dobra informacja, bo do 1 września firmy nie zdążyłyby przygotować się do nowych obowiązków, nieuwzględnionych w strategiach i budżetach rocznych" - napisał w piątkowym komentarzu sekretarz Rady Podatkowej Konfederacji Lewiatan Przemysław Pruszyński. Jak dodał, pracodawcy apelowali, by nowe przepisy weszły w życie od 1 stycznia 2020 r. Premier wspólnie z ministrem finansów zdecydowali, aby opóźnić obowiązywanie nowych regulacji, ale o dwa miesiące.

"Cieszymy się z opóźnienia wejścia w życie spilt payment nawet o dwa miesiące. 1 września był terminem nierealnym, aby przedsiębiorstwa mogły przygotować się do nowych obowiązków. Aktualizacja systemów finansowo-księgowych zajmuje od kilku tygodni do kilku miesięcy. Niemożliwe było, aby firmy wdrożyły je w terminie dwóch tygodni (zakładając, że ustawa zostanie ogłoszona w połowie sierpnia)" - powiedział, cytowany w komunikacie, Pruszyński.

Zdaniem Lewiatana niezbędna wydaje się także akcja informacyjna resortu finansów, skierowana do przedsiębiorców, w szczególności tych z sektora MŚP, którzy nie mają świadomości o nadchodzących zmianach. Przemawiają za tym również dotkliwe sankcje związane z niewywiązywaniem się z nowych obowiązków.

Jak czytamy, "mechanizm podzielonej płatności oznacza dla przedsiębiorców fundamentalne zmiany w rozliczeniach. Zobowiązani zostaną do wprowadzenia korekt w modelach dokonywania transakcji i systemach finansowo - księgowych".

W komunikacie zaznaczono, że pracodawcy z zadowoleniem przyjęli także przywrócenie przez sejmową Komisję Finansów Publicznych 5 proc. stawkę dla napojów owocowych z 20 proc. zawartością soku owocowego.

"To bardzo dobra wiadomość dla polskich przedsiębiorców, sadowników i rolników" - czytamy w komentarzu Lewiatan.

- Głównym celem projektu jest wprowadzenie obowiązku stosowania mechanizmu podzielonej płatności (split payment) w branżach, w których zostały zdiagnozowane w poprzednich latach liczne nieprawidłowości. Projekt ma na celu dalsze uszczelnienie systemu podatku VAT - powiedział wiceminister finansów Tadeusz Kościński prezentując posłom rządowy projekt.

Jak tłumaczył, obligatoryjna forma mechanizmu podzielonej płatności (MPP) będzie stosowana w odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług, które zasadniczo objęte są reżimem odwrotnego obciążenia oraz dotychczasowym zakresem odpowiedzialności podatkowej.

- To w szczególności: paliwa; stal i wyroby stalowe; złom i odpady; metale szlachetne (np. złoto i srebro) i nieszlachetne np. miedź.

A także np. tablety, smartfony, konsole, usługi budowalne. Dodatkowo, obowiązek ten będzie dotyczyć płatności za części i akcesoria do pojazdów silnikowych; węgiel i produkty węglowe; maszyny i urządzenia elektryczne, ich części i akcesoria. Szczegółowy wykaz towarów i usług zawiera dodany do ustawy załącznik - powiedział. Chodzi o załącznik nr. 15

Wiceminister przekazał, że w projekcie zaproponowano wprowadzenie limitu kwotowego, od którego będzie obowiązywał obowiązek dokonania rozliczenia w mechanizmie podzielonej płatności.

- Przyjęto założenie, że obligatoryjnym stosowaniem mechanizmu podzielonej płatności zostaną objęte towary lub usługi udokumentowane fakturami, których wartość brutto przekracza 15 tys. zł lub równowartość tej kwoty, i w których wykazano transakcje w zakresie towarów lub usług wymienionych w dodawanym załączniku - powiedział. Jak dodał, faktury opiewające poniżej 15 tys. zł będą podlegały rozliczaniu na ogólnych zasadach.

Chodzi o to, że część transakcji (udokumentowane fakturą poniżej 15 tys. zł) objętych obecnie odwrotnym obciążeniem nie zostanie objęta obowiązkiem rozliczania w mechanizmie podzielonej płatności. W zakresie takich transakcji nabywca może jednak zastosować mechanizm podzielonej płatności na zasadzie dobrowolności.

Wiceminister przekazał, że projekt wprowadza sankcje, np. na wystawcę faktury w wysokości 30 proc. kwoty podatku wykazanego na fakturze za nieumieszczenie na wystawianej fakturze specjalnego oznaczenia "mechanizm podzielonej płatności" będącego informacją, "że przedmiotowa faktura z uwagi na przedmiot transakcji, jak i kwotę powinna zostać zapłacona z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności".

Jak czytamy w uzasadnieniu do projektu ustawy, sankcja ta będzie naliczana od kwoty podatku przypadającej na dostawę towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15. - Jeżeli zatem dana faktura o wartości brutto przekraczającej 15 tys. zł zawiera jedną pozycję dokumentującą nabycie towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15, to sankcja będzie naliczana wyłącznie od wartości kwoty podatku należnego z tytułu tej konkretnej pozycji - napisano.

- Dzięki wprowadzanym ustawą regulacjom spodziewamy się następujących efektów: po pierwsze uszczelnienia systemu, a w efekcie zmniejszenia luki VAT, zabezpieczenia budżetu państwa przed ryzykiem nieodprowadzenia podatku VAT przez dostawę, i po trzecie poprawę warunków prowadzenia działalności gospodarczej poprzez zwiększenie pewności obrotu gospodarczego- wyjaśniał posłom Kościński.

Jak mówił, proponowane regulacje będą miały wpływ na zwiększenie dochodów budżetu państwa oraz minimalne zmniejszenie dochodów jednostek samorządu terytorialnego. - Zmiany przyniosą dodatnie skutki finansowe dla dochodów budżetu państwa z tytułu VAT. W pierwszym roku obowiązywania regulacji skutki te wyniosą około 240 mln zł, a w kolejnych latach 960 mln zł. Projektowane zmiany przyniosą ujemne skutki finansowe dla dochodów jednostek samorządu terytorialnego z tytułu opłaty skarbowej, które wyniosą około 300 tys. zł rocznie - przekazał wiceminister.

W projekcie przypomniano, że mechanizm podzielonej płatności funkcjonuje, jako dobrowolna metoda regulowania płatności, w Polsce od lipca 2018 r. - Jest to rozwiązanie innowacyjne i unikalne w skali międzynarodowej. Wprowadzona przez Polskę innowacyjność polega na oparciu tego mechanizmu o system bankowy co oznacza, że środki zgromadzone na rachunku VAT pozostają własnością podatnika i może on korzystać z tych środków.

Ograniczone zostały jedynie cele, na jakie środki te mogą być przeznaczone. Mechanizm ten zapobiega wyłudzeniom VAT przez tzw. znikających podatników i jednocześnie zapewnia ochronę dla nabywcy towaru lub usługi, gwarantując mu bezpieczeństwo podatkowe transakcji - czytamy w uzasadnieniu.

Zdaniem autorów projektu mechanizm podzielonej płatności jest też bardziej atrakcyjny dla podatników niż odwrócone obciążenie. "Ogranicza w znacznym stopniu konieczność częstego ubiegania się o zwrot podatku z urzędu skarbowego poprzez dokonywanie tradycyjnego rozliczania i naliczania podatku VAT. Ponadto, co jest kluczowe dla podatnika, który zostanie objęty tym mechanizmem, zapewnia ochronę prawną wobec ewentualnego wykorzystania go przez nieuczciwego kontrahenta" - napisano.

Ustawa wchodzi w życie 1 listopada 2019 r., z wyjątkiem art. 2, art. 3 i art. 12, które wchodzą w życie 1 stycznia 2020 r.