Zapłata przez dłużnika należności nieściągalnej a przychód podatkowy

podatki

Czwartek, 2 sierpnia 2018 (06:00)

W przypadku, gdy dłużnik ureguluje należność, której wartość (w kwocie netto) została już przez wierzyciela zaliczona do kosztów uzyskania przychodów (w związku ze spełnieniem warunków do uznania jej za nieściągalną), to po stronie wierzyciela powstanie z tego tytułu przychód podatkowy. Nie koryguje on natomiast kosztów uzyskania przychodów o wartość ujętej w tych kosztach należności.

Posiadaliśmy niezapłaconą (nieprzedawnioną) drobną należności z tytułu sprzedaży towarów, której nie mogliśmy wyegzekwować od dłużnika. Na koniec poprzedniego roku odpisaliśmy tę należność jako nieściągalną i zaliczyliśmy ją do kosztów uzyskania przychodów (w kwocie netto). Nieściągalność tej należności udokumentowaliśmy sporządzonym protokołem. W czerwcu br. należność ta została jednak uregulowana. Czy jej wartość (w kwocie netto) powinniśmy zaliczyć do przychodów podatkowych w tym roku? Czy wartość tej należności może "pozostać" w kosztach podatkowych poprzedniego roku?

Reklama

Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a) ustawy o PDOP - w stanie prawnym obowiązującym do końca 2017 r. - nie uważało się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem wierzytelności, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została właściwie udokumentowana (od 1 stycznia 2018 r. nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem wierzytelności, w części, w jakiej uprzednio zostały zarachowane do przychodów należnych i których nieściągalność została właściwie udokumentowana).

Należy mieć przy tym na uwadze, że kosztem podatkowym nie mogą być wierzytelności odpisane jako przedawnione (art. 16 ust. 1 pkt 20 ww. ustawy).

Sposoby udokumentowania nieściągalności wierzytelności określone zostały w art. 16 ust. 2 ustawy o PDOP (zarówno w stanie prawnym obowiązującym do końca 2017 r., jak i obecnie). Z przepisu tego wynika, że nieściągalność wierzytelności może być udokumentowana (na potrzeby ujęcia w kosztach uzyskania przychodów) m.in. protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.

Jeśli zatem zostały spełnione wszystkie warunki do uznania należności za nieściągalną, to podatnik miał prawo wierzytelność tę zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów (w kwocie zarachowanej uprzednio do przychodów należnych, tj. w kwocie netto wierzytelności).

Późniejsze uregulowanie ww. wierzytelności nie skutkuje koniecznością korygowania kosztów uzyskania przychodów. Skutki tej zapłaty wierzyciel uwzględnia natomiast w przychodach podatkowych.

Na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 4 ustawy o PDOP, do przychodów zalicza się m.in. wartość zwróconych wierzytelności, które uprzednio (zgodnie z przepisami) zostały odpisane jako nieściągalne i zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. W razie zwrotu części wierzytelności, przychód ustala się proporcjonalnie do udziału zwróconej części wierzytelności w jej ogólnej kwocie (art. 12 ust. 1a ww. ustawy).

A zatem, gdy należność ujęta przez wierzyciela w kosztach uzyskania przychodów (w związku z uznaniem jej za nieściągalną) zostanie uregulowana, to po stronie wierzyciela powstanie z tego tytułu przychód podatkowy. Przychód ten wykazuje się w kwocie netto wierzytelności, gdyż ta właśnie kwota stanowiła koszt podatkowy.

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych Nr 22 z dnia 2018-08-01

GOFIN podpowiada