Jakie składniki wchodzą do podstawy wymiaru "chorobówki"?

Od wyroku Trybunału Konstytucyjnego w sprawie uwzględniania w podstawie wymiaru świadczeń chorobowych poszczególnych składników wynagrodzenia upłynęły już prawie 3 lata. W dalszym ciągu jednak zagadnienie to stwarza płatnikom składek sporo trudności. Powodem jest zarówno brak stosownych uregulowań w przepisach o wynagrodzeniu, jak i obowiązujące w danym zakładzie pracy niejednoznaczne zasady wypłaty poszczególnych składników wynagrodzenia.

Od wyroku Trybunału Konstytucyjnego w sprawie uwzględniania w podstawie wymiaru świadczeń chorobowych poszczególnych składników wynagrodzenia upłynęły już prawie 3 lata. W dalszym ciągu jednak zagadnienie to stwarza płatnikom składek sporo trudności. Powodem jest zarówno brak stosownych uregulowań w przepisach o wynagrodzeniu, jak i obowiązujące w danym zakładzie pracy niejednoznaczne zasady wypłaty poszczególnych składników wynagrodzenia.


Wyłącznie składniki oskładkowane

Podstawę wymiaru świadczenia chorobowego należnego pracownikowi ustala się w oparciu o przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 (lub pełnych) miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Tak wynika z art. 36 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zwanej ustawą zasiłkową.

Co należy rozumieć pod pojęciem wynagrodzenia, określa art. 3 ust. 3 ustawy zasiłkowej. Zatem jest to przychód pracownika stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe oraz ubezpieczenie chorobowe, finansowane ze środków pracownika. I choć w tym momencie sprawa wydawałaby się prosta, to jednak nieco komplikuje ją art. 41 ustawy zasiłkowej.

Reklama


A jednak z ograniczeniem

W świetle tego przepisu, nie wszystkie składniki wynagrodzenia są uwzględniane w podstawie wymiaru świadczenia chorobowego, mimo że została od nich odprowadzona składka na ubezpieczenie chorobowe.

Po pierwsze - nie uwzględnia się składników wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo w okresie pobierania tego zasiłku zgodnie z postanowieniami układów zbiorowych pracy lub przepisami o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego zasiłku (art. 41 ust. 1 ustawy zasiłkowej).

Po drugie - składników wynagrodzenia, które w myśl umowy o pracę lub innego aktu, na podstawie którego powstał stosunek pracy, przysługują tylko do określonego terminu, nie uwzględnia się przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, należnego za okres po tym terminie. Zasadę tę stosuje się również odpowiednio do składników wynagrodzenia, których wypłaty zaprzestano na podstawie układu zbiorowego pracy lub przepisów o wynagradzaniu (art. 41 ust. 2 i 3 ustawy zasiłkowej).


ZUS wyjaśnia

Druga z wymienionych zasad jest jednoznaczna i nie budzi większych wątpliwości. Warto tylko wspomnieć, iż w przypadku podjęcia przez zakład pracy decyzji o zaprzestaniu wypłaty danego składnika wynagrodzenia od określonej daty, podstawę wymiaru zasiłku przysługującego za okres od tej daty, ustala się z wyłączeniem tego składnika. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy składnik ten zostanie włączony w całości lub w części do innego albo zamieniony na inny składnik wynagrodzenia.

Natomiast pierwsze ograniczenie, mimo iż przepis art. 41 ust. 1 ustawy zasiłkowej w obecnym brzmieniu obowiązuje od 12 listopada 2009 r., po jego dostosowaniu do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 czerwca 2008 r. (sygn. akt SK 16/06) nadal dla wielu płatników składek nie do końca jest jasne. Zwłaszcza gdy w danej firmie nie ma żadnych uregulowań w zakresie wypłaty poszczególnych składników wynagrodzenia.

Dlatego też zagadnienie to zostało poruszone przez ZUS w komentarzu do ustawy zasiłkowej, dostępnym na stronie internetowej tej instytucji (www.zus.pl).

Organ rentowy wyjaśnia m.in., iż w przypadku braku postanowień o zachowywaniu prawa do składnika wynagrodzenia za okres pobierania zasiłku, należy uznać, że składnik wynagrodzenia nie przysługuje za okres pobierania zasiłku i powinien być przyjęty do ustalenia podstawy wymiaru. Jeżeli jednak, mimo braku odpowiednich postanowień w przepisach płacowych lub umowach o pracę, pracodawca udokumentuje, że dany składnik wynagrodzenia jest pracownikowi wypłacany za okres pobierania zasiłku, nie uwzględnia się go w podstawie wymiaru zasiłku.

Ponadto nie bierze się pod uwagę składników wynagrodzenia:

» przyznawanych niezależnie od oceny pracy pracownika, na których przyznanie i wypłatę okres pobierania zasiłku nie ma żadnego wpływu.

Zaliczają się do nich m.in.:

  • jednorazowe zasiłki na zagospodarowanie,
     
  • wartość szczepień ochronnych pracowników, finansowanych przez pracodawcę,
     
  • nagrody za ukończenie przez pracownika szkoły (studiów),
     
  • koszt wynajmu przez pracownika mieszkania sfinansowany lub dofinansowany przez pracodawcę,
     
  • bony lub wypłaty w gotówce przyznawane w jednakowej wysokości wszystkim pracownikom lub grupom pracowników, np. z okazji świąt czy rocznicy powstania firmy,
     
  • dopłata pracodawcy do dodatkowego ubezpieczenia pracownika z tytułu różnych ryzyk,
     
  • jednorazowe nagrody z okazji ślubu pracownika lub z okazji urodzenia się dziecka pracownika;

» nieuzależnionych bezpośrednio od indywidualnego wkładu pracy pracownika, ale od wyników grupy pracowników lub całego zakładu pracy, wypłacanych niezależnie od absencji pracownika.

Co istotne, składniki wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo za okres pobierania zasiłku przysługującego w czasie ubezpieczenia, podlegają uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku przysługującego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia.

Jeżeli płatnik składek ma wątpliwości, czy dany składnik wynagrodzenia powinien być uwzględniony w podstawie wymiaru świadczenia chorobowego dla pracownika, może wystąpić do organu rentowego o zajęcie stanowiska w sprawie. Podobnie ubezpieczony, który uważa, że zostały naruszone jego uprawnienia w zakresie zasiłków, np. nie zgadza się wysokością obliczonego przez pracodawcę świadczenia chorobowego, może ubiegać się w ZUS o ustalenie tych uprawnień (art. 63 ustawy zasiłkowej).

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2010 r. nr 77, poz. 512 ze zm.)

autor: Bożena Dziuba
Gazeta Podatkowa nr 31 (759) z dnia 2011-04-18

GOFIN podpowiada

Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Strona główna INTERIA.PL
Polecamy
Finanse / Giełda / Podatki
Bądź na bieżąco!
Odblokuj reklamy i zyskaj nieograniczony dostęp do wszystkich treści w naszym serwisie.
Dzięki wyświetlanym reklamom korzystasz z naszego serwisu całkowicie bezpłatnie, a my możemy spełniać Twoje oczekiwania rozwijając się i poprawiając jakość naszych usług.
Odblokuj biznes.interia.pl lub zobacz instrukcję »
Nie, dziękuję. Wchodzę na Interię »