W skrócie
- Wigilia 2025 roku będzie po raz pierwszy dniem wolnym od pracy dla większości pracowników, także tych zatrudnionych w handlu.
- Za złamanie zakazu pracy w handlu w Wigilię grożą wysokie kary, sięgające nawet 100 tys. zł.
- Ustawa przewiduje kilkadziesiąt wyjątków, a w grudniu 2025 odbędą się trzy niedziele handlowe.
- Więcej podobnych informacji znajdziesz na stronie głównej serwisu
Przypomnijmy: głośna ustawa, nad którą toczyły się długie debaty, zaczyna obowiązywać w tym roku. 24 grudnia 2025 roku (środa) będzie dniem wolnym od pracy dla wszystkich pracowników, w tym pracowników placówek handlowych, choć oczywiście przewidziano wyjątki. W przypadku tych ostatnich, za przepracowaną Wigilię będzie przysługiwać inny dzień wolny.
W praktyce nowe przepisy oznaczają, że nie zrobimy w ostatniej chwili świątecznych zakupów, ale ustawodawcy wprowadzili swoiste "zadośćuczynienie" dla konsumentów i handlowców spragnionych przedświątecznych zysków - w grudniu będą aż trzy handlowe niedziele.
Wolna Wigilia dla wszystkich - także dla handlowców
Państwowa Inspekcja Pracy przypomina, że Wigilia jest - poza wskazanymi wyjątkami - "wolna od zajęć zarobkowych dla wszystkich pracowników, w tym również zatrudnionych w handlu". PIP w swoim komunikacie wręcz podkreśla, że w niedziele i święta (od tego roku także w Wigilię) w placówkach handlowych "zakazany jest handel oraz wykonywanie czynności związanych z handlem, a także powierzanie wykonywania pracy w handlu oraz wykonywania czynności związanych z handlem".
Brzmi to poważnie, a dla pewności PIP jednoznacznie przestrzega: "Przedsiębiorca, który powierzy pracę w handlu w Wigilię, gdy nie podlega pod żaden z ustawowych wyjątków, naraża się na grzywnę w wysokości od 1000 do nawet 100 000 zł".
Dodajmy jedynie, że zakaz pracy w handlu obejmuje nie tylko pracowników, ale też osoby zatrudnione w placówce handlowej na podstawie umów cywilnoprawnych.
Kto będzie pracować w Wigilię? Kilkadziesiąt wyjątków w ustawie
Co oczywiste, nie wszyscy będą cieszyć się dniem wolnym w Wigilię. Ustawa wprowadziła kilkadziesiąt wyjątków. Od razu możemy uspokoić bywalców świątecznych jarmarków. Handel będzie możliwy "w placówkach handlowych organizowanych wyłącznie na potrzeby festynów, jarmarków i innych imprez okolicznościowych, tematycznych lub sportowo-rekreacyjnych, także gdy są one zlokalizowane w halach targowych". Tak stanowi prawo, a wśród wielu wyjątków znalazły także stacje paliw, kwiaciarnie, apteki oraz: "piekarnie, cukiernie i lodziarnie, w których przeważająca działalność polega na handlu wyrobami piekarniczymi i cukierniczymi.
Jest też oczywiście znany od lat wyjątek umożliwiający wielu Polakom robienie zakupów w dni świąteczne: praca w Wigilię będzie dozwolona "w placówkach handlowych, w których handel jest prowadzony przez przedsiębiorcę będącego osobą fizyczną wyłącznie osobiście, we własnym imieniu i na własny rachunek". Krótko mówiąc: zakaz nie dotyczy samego przedsiębiorcy. Może on stanąć za ladą sklepu 24 grudnia, a co więcej - może skorzystać z nieodpłatnej pomocy najbliższych - małżonka, dzieci czy rodziców. "Warunkiem jest jednak, że na co dzień nie zatrudnia tych osób na etat czy umowę cywilnoprawną" - przypomina PIP.
Poza handlem praca w Wigilię będzie dozwolona w wielu przypadkach - np. w transporcie, gastronomii, w ruchu ciągłym, w pracy zmianowej, czy w służbach ratowniczych.
Trzy niedziele handlowe w grudniu
Wolna od pracy Wigilia znacznie ograniczy możliwość zrobienia zakupów 24 grudnia 2025 roku, ale w zamian ruszymy na zakupy w aż trzy grudniowe niedziele handlowe.
W grudniu 2025 r. będą aż trzy handlowe niedziele: 7, 14, 21 grudnia.
Właśnie te trzy niedziele handlowe w grudniu (i - rzecz jasna - wolna Wigilia) stały się powodem zaniepokojenia organizacji reprezentujących branżę handlową. Te ostrzegały, że zmiany spowodują utrudnienia logistyczne i kadrowe. Grudzień będzie dla handlowców szczególnie trudny organizacyjnie, choć dodatkowy handel w niedzielę najpewniej zrekompensuje przychodu utracone w wyniku zakazu pracy w Wigilię.
