Rewolucyjne zmiany zasad rozliczania kryptowalut
Weszły w życie przepisy regulujące obrót kryptowalutami. Z jednej strony wprowadziły długo oczekiwane regulacje w zakresie rozliczania kryptowalut, co jest korzystne dla osób, które zakupiły bitcoiny czy litecoiny w 2019 r. Jednak ci, którzy kupili je przed 2019 i nie sprzedali, teraz muszą opodatkować cały przychód z ich obrotu wysoką stawką 19 proc. - to tylko jedna z niekorzystnych zmian dla osób, które wcześniej handlowały kryptowalutami.
14 listopada 2018 roku prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw, które weszły w życie od Nowego Roku. Nowe przepisy wprowadza szereg zmian w zakresie rozliczania kryptowalut.
Do końca 2018 roku osoby zajmujące się handlem kryptowalutami mogły rozliczać przychody z nich w ramach działalności gospodarczej lub jako przychody z praw majątkowych. Zgodnie z wprowadzonymi zmianami w art. 17, od 2019 roku przychody z odpłatnego zbycia waluty wirtualnej uznaje się za przychody z kapitałów pieniężnych. Oznacza to, że od 2019 roku przedsiębiorcy nie mogą rozliczać transakcji związanych z kryptowalutami w działalności gospodarczej. Bez względu na dotychczasowy sposób rozliczania od nowego roku traderzy będą zobowiązani do wykazywania przychodu z kapitałów pieniężnych. Będą one rozliczane na formularzu PIT-38 i opodatkowane stałą stawką 19 proc. Pierwszy formularz PIT-38 za rok 2019 powinien być złożony do Urzędu Skarbowego w terminie do 30 kwietnia 2020 roku.
Doprecyzowanie definicji przychodu z odpłatnego zbycia waluty wirtualnej jednoznacznie rozstrzyga spór dotyczący wykazania przychodu od transakcji wymiany kryptowaluty na inną kryptowalutę. Zgodnie z nowym brzmieniem definicji przychodów, wymiana kryptowaluty na inną walutę wirtualną nie będzie stanowić przychodu i analogicznie nie będzie stanowić kosztu. Definicja przychodu z walut wirtualnych została określona w art. 17 ust. 1f ustawy o PIT: "Przez odpłatne zbycie waluty wirtualnej rozumie się wymianę waluty wirtualnej na prawny środek płatniczy, towar, usługę lub prawo majątkowe inne niż waluta wirtualna lub regulowanie innych zobowiązań walutą wirtualną".
Za koszty uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia waluty wirtualnej uważa się udokumentowane wydatki bezpośrednio poniesione na nabycie waluty wirtualnej oraz koszty związane z jej zbyciem, w tym udokumentowane wydatki poniesione na rzecz podmiotów świadczących usługi w zakresie pośrednictwa i wymiany kryptowalut. Oznacza to, że od przychodów uzyskanych z odpłatnego zbycia waluty wirtualnej będzie można rozliczyć jedynie wydatki bezpośrednio z nimi związane. Traderzy nie będą mogli więc zaliczyć do kosztów wydatków pośrednich m.in. takich jak odsetki od zaciągniętych kredytów na zakup kryptowalut, kosztów zużycia prądu, zakup usług informatycznych, koszt zakupu "koparek do kryptowalut". Aby wydatek był zaliczony do kosztów, musi być bezpośrednio powiązany z uzyskanym przychodem. Dodatkowo koszty uzyskania przychodów są potrącane w tym roku podatkowym, w którym zostały poniesione. Nadwyżka kosztów nad przychodami uzyskanymi ze sprzedaży kryptowalut zwiększa koszty z tytułu ich sprzedaży w kolejnym roku. Przykładowo: jeżeli koszty wyniosą 100 tysięcy złotych, a przychody 70 tysięcy złotych, to nadwyżka w wysokości 30 tysięcy złotych będzie rozliczana w kolejnym roku. Dla wielu przedsiębiorców oznacza to, że przychody ze sprzedaży kryptowalut w 2019 roku, które zostały zakupione w 2018 roku, zostaną opodatkowane bez rozliczenia kosztów.
Obecny kurs kryptowalut sprawia, że duża część traderów wykaże stratę w zeznaniu rocznym za rok 2018. Będzie to dla nich bardzo niekorzystne podatkowo, bowiem od nowego roku przychody ze zbycia waluty wirtualnej będą rozpoznawane w innym źródle przychodów. Strata poniesiona z działalności gospodarczej lub z praw majątkowych nie będzie pomniejszać przychodów uzyskanych z kapitałów pieniężnych.
Zagraniczne giełdy, w których zostanie wygenerowany przychód z handlu kryptowalutami, nie mają obowiązku przesyłać formularza PIT-8C, na którym wykazuje się przychody z kapitałów pieniężnych. Oznacza to, że traderzy będą musieli sami wykazać uzyskane przychody, co z uwagi na dużą liczbę transakcji może sprawiać problemy w prawidłowym wykazaniu przychodów oraz kosztów bezpośrednio związanych z sprzedanymi kryptowalutami. Myślę, że od nowego roku możemy spodziewać się nowej fali interpretacji podatkowych w zakresie prawa do rozliczania kosztów uzyskania przychodu. Moim zdaniem, warto zadbać o prowadzenie własnej dokumentacji od 1 stycznia, z której jednoznacznie będzie wynikać przychód, powiązanie przychodu z poniesionymi kosztami oraz ew. nadwyżka kosztów uzyskania przychodu, którą będzie można rozliczyć w kolejnym roku podatkowym.
Piotr Ciszewski, ekspert podatkowy w firmie inFakt, oferującej nowoczesne rozwiązania księgowe
